Tuinieren in de stad

Ook wie in de stad leeft, kan zich uitleven in het tuinieren. Elk hoekje van uw balkon, uw dakterras, uw binnenkoertje of zelfs uw keuken kan een groene oase worden. Een cursus microtuinieren.

Vooraleer u aan de slag gaat om een stadstuintje of een balkon in te richten, moet u goed nadenken wat u er precies van verwacht. Wilt u een klein moestuintje, heeft u voldoende tijd om in uw tuin te werken of moet het vooral onderhoudsvriendelijk zijn, is het een hoekje om met een boek lekker te verpozen of een plek waar kinderen zich kunnen uitleven? Houd rekening met deze elementen wanneer u uw groene hoekje verder gaat uitwerken.

Diepte creëren

Wanneer u slechts over een beperkte oppervlakte beschikt, is het belangrijk om toch een indruk van diepte te creëren. Zoals in Japanse tuinen wordt toegepast, geeft het creëren van meerdere niveaus en verschillende sferen zin om elke hoekje te verkennen. Uw tuin wordt dan als het ware een bijkomende kamer van uw woning.
Trek de aandacht door struiken en bloemen van verschillende hoogte en op meerdere niveaus te planten. Wissel dichte en meer open planten af. Zorg ervoor dat het einde van de tuin niet te zien is en eigenaardig genoeg zal hij daardoor groter lijken.

Vooraleer u aan de slag gaat, doet u er goed aan al uw ideeën eerst op papier uit te tekenen zodat u vermijdt dat achteraf nog nauwelijks kunt draaien of keren in uw tuin of dat er geen homogeniteit meer zit in het geheel.

Hoe kleiner de tuin is, des te meer u met geometrische lijnen moet werken. De planten zelf zorgen voor de rondingen. Bloemen komen des te beter tot hun recht tegen een groene achtergrond. Laat uw muren daarom begroeien met muurklimmers.

Verticale tuinen

Begroeide gevels dienen niet langer alleen om een lelijke muur te verhullen, maar zijn een volwaardig architecturaal element geworden. De systemen voor groenwanden gaan uit van speciaal ontworpen draag- of bakkenstructuren waarin de planten kunnen groeien. Zo kan niet enkel het brede gamma klimplanten worden toegepast, maar worden andere onderhoudsvriendelijke planten – zoals sedumplanten – een optie.

De grondlegger van de gevelsystemen is de Franse botanicus Patrick Blanc. Hij ontwierp als eerste de mur végétal en nam er twintig jaar geleden ook een patent op. De basis van de mur végétal bestaat uit een metalen roostering die aan de muur wordt bevestigd en waarop pvc-platen worden gemonteerd. Op die stijve ondergrond wordt een laag vilt aangebracht die als bodem voor de planten dient. Bovenaan de constructie wordt een irrigatiesysteem geplaatst waarlangs het vilt wordt gevoed met water en de nodige voedingsstoffen. Blanc werd beroemd met dat systeem en creëerde zowat overal ter wereld op publieke plaatsen dergelijke muren: de tuinmuur van het musée du quai Branly, die van de binnentuin van het Brusselse parlement, maar ook de M&F-boetiek in New York. Het systeem wordt trouwens niet alleen buiten (gevelmuren, binnentuinen) toegepast, maar ook binnen.

Het idee sloeg in en kent inmiddels vele navolgers. De meeste fabrikanten van groenemuursystemen nemen een metalen draagstructuur als uitgangspunt. Voordeel daarvan is dat de achterligende gevel niet extra wordt belast. Het metalen frame van zo’n gevelsysteem wordt niet rechtstreeks tegen de gevel geplaatst: er zit altijd een luchtspouw tussen. Die luchtlaag zorgt voor extra isolatie, zowel akoestisch als thermisch. Tegelijk zorgt het systeem ervoor dat de planten niet rechtstreeks in de muur wortelen, zodat de stabiliteit van de woning op lange termijn niet ondermijnd wordt.

Een minimoestuin

Afhankelijk van wat u aan groenten verbruikt en van uw motivatie, kunt u een deel van uw tuin aanleggen als moestuin. Een vierkant moestuintje met een zijde van 1,20 m afgebakend door planken of stenen, in het Engels een ‘square garden’ genoemd, heeft meerdere voordelen. Eerst en vooral spaart u tijd en ruimte. Aangezien het vierkant nog eens onderverdeeld kan worden in meerdere kleine vierkantjes, kunt u er heel wat uiteenlopende gewassen in kweken. Zo kunt u zelfs een vrolijke mix maken van kruiden, groenten en bloemen. Bovendien zal een snelle rotatie van de culturen de grond minder snel uitputten.

En als u al eens last hebt van een pijnlijke rug of stramme knieën, dan kunt u deze vierkante moestuintjes zelf op een hoogte plaatsen zodat u kun tuinieren zonder voorover te moeten buigen of door de knieën te moeten gaan.
Meer info over dit soort tuintjes vindt u op www.makkelijkemoestuin.nl

Een bijzonder interessante uitvinding voor een vierkant moestuintje dat u in enkele minuten kunt opstarten zijn de zogenaamde ‘bacsquare’. Deze vierkante zakken, vervaardigd uit 100% recycleerbaar geotextiel, zijn een Franse uitvinding. Hierin kunt u op om het even welke ondergrond planten, bloemen, groenten en kruiden kweken. Het voordeel van dit systeem is dat de aarde kan ademen, de verdamping beperkt wordt, de zakken bestand zijn tegen vrieskoude en UV-stralen en verkrijgbaar zijn in meerdere afmetingen. Het volledige gamma kunt u ontdekken op www.bacsac.fr

Een tuintje op het balkon

Het eerste wat u moet weten vooraleer u van start gaat met de inrichting vaneen tuintje op uw balkon, is dat een balkon gemiddeld 300 kg per m² kan dragen.
Denk niet dat u op uw groene honger zult blijven zitten, met zo’n beperkte ruimte. Op een balkon is heel wat mogelijk! Heel wat bloemen, planten en kruiden gedijen immers prima in potten.

Ook op een balkon is het belangrijk met meerdere niveaus te werken. Dat kan bijvoorbeeld met rekjes, houten bakken enz. Wat u op uw balkon kan kweken, zal afhangen van de oriëntatie ervan en hoeveel uren per dag het van de volle zon kan genieten.

Planten die het goed doen in de schaduw of halfschaduw: azalea, papaver, helleborus, wolfsmelk, narcis, balsemien, fuchsia, Oost-Indische kers, begonia, lobelia. Wat verse kruiden betreft houden bieslook, munt en peterselie van halfschaduw.

In volle zon kunt u gerust een klein fruitboompje houden. Om groenten te kweken op een balkon moet u minstens 4 uur zon hebben per dag. Voor tomaten en paprika’s is zelfs 8 uur zon nodig. Er bestaan heel wat kleine variëteiten van groenten die verkocht worden in potjes. De klassieke variëteiten zullen vak meer plaats vergen dan wat u op een balkon te bieden hebt.

Zorg ervoor dat u zowel kleine heesters, bodembedekkers, winterharde als eenjarige planten hebt zodat u het hele jaar door van een groen hoekje kunt genieten.

Geef de voorkeur aan potten

Op een balkon zijn potten handiger dan bloembakken. Deze laatste zijn moeilijk te schikken op een beperkte ruimte. Met potten kunt u bovendien ook veel meer afwisseling brengen op uw balkon. Ze zijn bovendien een stuk lichter om te verplaatsen. Kies voor lichte kleuren die de zon weerkaatsen en zo het uitdrogen van de aarde voorkomen. Maar kies wel voor potten die bij elkaar passen zodat u toch de harmonie bewaart op uw balkon.
Zet uw gevulde gieter op uw balkon zodat het water de goede temperatuur heeft. Giet uw planten bij voorkeur ’s avonds of ’s ochtends vroeg. Denk eraan dat planten meer te lijden hebben van de warmte op een balkon. Wanneer het buiten meer dan 25° is, moet u ze twee maal per dag water geven.

Indien u toch voor bloembakken kiest, geef dan de voorkeur aan bakken in aardewerk. Metalen bakken doen de wortels verschroeien en bakken in plastic zijn te zeer onderhevig aan temperatuurschommelingen. Ook een oude wijnkist kan dienst doen als bloembak, of voor wie graag iets originelers heeft een oude soepkom, een valies...

Indien u er de plaats voor heeft staat een bistrotafeltje met twee stoeltjes altijd leuk op het balkon en het laat u toe om ook buiten te eten of een glaasje te drinken.

In de keuken

Heeft u geen balkon of tuin, dan nog is het mogelijk om zelf een minimoestuin aan te leggen... in huis. Er is een echte revolutie op komst! De ‘indoor’ kweek heeft de wind in de zeilen. Hydrocultuur, hoogtechnologisch materiaal zoals miniserres of vegetale muren doen hun intrede.
Momenteel zijn ze nog erg duur, maar binnenkort zullen ze meer en meer in ons interieur opduiken