Romantiek en bravoure in Grenoble

Grenoble, in het zuidoosten van Frankrijk, is een moderne metropool die durft, zoekt en innoveert. In het kielzog van de Franse schrijver Stendhal leer je ook de romantische en gevoelige kant van deze stad kennen.

Grenoble is een paradijs voor vrijetijdsbesteding en sport. Je kan er verdwalen in de vele parken, tuinen, musea en opmerkelijke gebouwen die de geschiedenis van deze miskende stad vertellen. Een geschiedenis die ruim 2.000 jaar teruggaat.

De Franse schrijver Stendhal had een haat-liefdeverhouding met Grenoble. Ooit verachtte hij zijn geboortestad; nadien zag hij in dat ze heel wat landschappelijke troeven had. Grenoble ademt dan ook de tegenstelling tussen tonnen bravoure en onvervalste romantiek.

Vandaag is het architecturale landschap van de stad het resultaat van de opeenvolgende transformaties die ze onderging. Monumenten, voorname herenhuizen met aantrekkelijke binnenkoeren en tuinen – waaronder de beeldige, door Stendhal zo geliefde Jardin de Ville –, maar ook nieuwe wijken met tal van projecten in het teken van duurzame ontwikkeling en milieubewustzijn: overal in Grenoble leveren oud en nieuw verrassende contrasten op.

Cement en handschoenen

Romantiek en bravoure in Grenoble

Grenoble kan bogen op een uiterst dynamisch industrieel en ambachtelijk verleden: van cement, hét symbool van de opmerkelijke industriële successen van de stad, tot luxehandschoenen in geitenleer, een lokaal product dat tot ver buiten de grenzen gegeerd was. Uit dat verleden put Grenoble ook vandaag nog de kracht om steeds weer te innoveren. De structuur van de stad en haar pleinen – zoals de Place Victor Hugo, vanaf de 19de eeuw hét uitstalraam van de triomf van de bourgeoisie – getuigt van de welvaart van Grenoble. Die blijkt ook uit de architecturale pareltjes in gemalen cement, zoals de sensationele villa Casamaures in neo-Moorse stijl (1862) en de imposante Tour Perret (1925).

Maatschappelijk en intellectueel is Grenoble de hele 19de eeuw lang een bruisende stad. En dat elan werpt ook in de 20ste eeuw vruchten af. Zo geeft de industrie vlotjes de fakkel door aan hightech. Maar voor de geitenlederen handschoenen breken moeilijkere tijden aan. Vandaag houdt het charmante Musée Jouvin in de Italiaanse wijk, gerund door een afstammeling van Xavier Jouvin, de herinnering aan de glorietijd van de gantiers, de handschoenmakers, levendig. Hier en daar wordt het vakmanschap trouwens nog in ere gehouden. Bij Lesdiguières-Barnier bijvoorbeeld, een familiebedrijf dat elk jaar 5.000 tot 6.000 paar handschoenen vervaardigt.

Romantiek en bravoure in Grenoble

Rebellie en dromen

Stendhal werd voornamelijk opgevoed door zijn grootvader, docteur Gagnon. Deze vertegenwoordiger van de eeuw der verlichting heeft niet alleen een grote invloed op zijn kleinzoon, maar ook op de culturele ontwikkeling van Grenoble. De stad is het toneel van de rebellie en de dromen van de schrijver, die er kennismaakt met de liefde, de dood, eenzaamheid, wiskunde, muziek en schilderkunst. Kortom: in Grenoble ligt de kiem van de toekomstige Stendhal, de auteur van Le Rouge et le Noir.

In het appartement van zijn vader promoten tijdelijke tentoonstellingen vandaag 21ste-eeuwse schrijvers. Maar in het bijzonder fraaie appartement van docteur Gagnon is sinds de kindertijd van Stendhal maar weinig veranderd: naast een lees- of zomervertrek ontdek je er een kamer voor natuurwetenschappen en het beroemde, met latwerk overspannen terras. Hier observeerde de kleine Henri samen met zijn grootvader de sterren, studeerde hij botanica en... keek hij verlangend naar de spelende kinderen in het lager gelegen Jardin de Ville.

Romantiek en bravoure in Grenoble

In dat prachtige park, met zijn muziekkiosk en kleine Franse tuin met Herculesbeeld tegenover het historische pand Hôtel de Lesdiguières, kan je je levendig voorstellen hoe Henri even van de vrijheid kwam proeven als hij kans zag te ontsnappen aan het toezicht van zijn familie. De fraaie Place Grenette is het plein dat hij door de ramen zag of dat hij overstak wanneer hij na zijn schilderlessen huiswaarts keerde. Op een boogscheut daarvandaan ligt het Lycée Stendhal, de voormalige Ecole Centrale, dat ooit mede door docteur Gagnon werd opgericht en waar Stendhal zich geboeid over wiskunde boog. Stendhals grootvader was ook een van de drijvende krachten achter het Musée d’Histoire Naturelle en achter het opmerkelijke Musée de Grenoble, dat met zijn vele kunstschatten absoluut een bezoek waard is.

Een stukje Italië

Aan de overkant van de Isère refereren de Italiaanse gemeenschap in de wijk Saint Laurent en de woning van Stendhals neef, de schilder Hébert, aan de onweerstaanbare aantrekkingskracht die Italië op Stendhal uitoefende. Saint Laurent is een van de meest volkse en kleurrijke wijken van Grenoble. Door zijn ligging, een beetje van het oude stadscentrum verwijderd, was deze wijk erg in trek bij de vele Italiaanse immigranten die er in de loop van de 19de en tot het midden van de 20ste eeuw neerstreken. Vandaag hangt hier nog altijd een Italiaans sfeertje en is de wijk de favoriete stek van kunstenaars, filosofen, galeriehouders en ontwerpers.

Romantiek en bravoure in Grenoble

Ten oosten van de stad ligt nog een stukje Italië: le Clos Hébert, het voormalige vakantiehuis van de familie van Stendhals neef Ernest Hébert, die het uiteindelijk in zijn bezit kreeg. Ernest Hébert was zeer aan het pand gehecht, verbleef er in de zomer vaak maanden aan een stuk en overwoog zelfs om er zich definitief te vestigen. Na zijn dood vormde zijn vrouw Gabrielle het huis om tot een privémuseum. Dit atypische domein, inmiddels gerenoveerd en in zijn vroegere luister hersteld, is vandaag een musée départemental. Je ontdekt de woning en de tuin van de kunstenaar aan de hand van een chronologische en thematische voorstelling met aandacht voor diens opleiding, zijn leven als jonge kunstenaar aan de Villa Medici (hij zou er later directeur worden), zijn reizen naar Italië, zijn Parijse carrière... Het atelier van Hébert en de gezinswoning zijn in een intimistische sfeer gereconstrueerd en vormen daarmee een van de zeldzame voorbeelden van een kunstenaarsdomein in de Auvergne-Rhône-Alpes.

Tekst en beeld: Berengère Desmettre

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content