Patrick, imker in hart en nieren

Patrick Colignon heeft een diepe eerbied voor bijen. Ze bieden de mens zoveel voordelen en voeren een onvermoeibaar ballet uit om ons het beste van de natuur te bezorgen.

Sommige houden kippen, andere schapen, maar Patrick Colignon (55) uit Crupet (provincie Namen) heeft bewust voor de bijenteelt gekozen. Een echt gezelschapsdier kan je de bij niet noemen, maar toch betekenen deze insecten erg veel voor een vreedzame, milieubewuste man als Patrick. Door te carpoolen met een bijenteelster raakte hij geboeid door het imkeren. Zolang hij het zich kan herinneren voelt hij zich aangetrokken door deze weldoende insecten. “Bij mijn ouders thuis heb ik tijdschriften teruggevonden waarin ik als kind al de pagina’s over bijen had aangestreept”, vertelt hij. Maar omdat zijn dochter allergisch is voor bijen- en wespensteken, heeft hij gewacht tot zij het huis uit was om aan bijen houden te beginnen.

Goede raad is goud waard

Er bestaan evenveel technieken om bijen te houden als er imkers zijn, maar laat je daardoor vooral niet ontmoedigen, geeft Patrick als raad mee. Bijen houden ligt binnen ieders bereik, maar je moet je van meet af aan laten bijstaan door een meter of peter. Of beter nog, een cursus volgen.

Kennis verwerven over de levenscyclus van de bij is ook een troef om succesvol te zijn. Patrick voedt zijn kennis via tal van gespecialiseerde boeken, maar ook door gesprekken en op bijeenkomsten met andere bijenhouders.

Twee tot drie bijenkasten volstaan om te starten. Patrick heeft er nu tien: vijf in de tuin beneden achter zijn woning en vijf andere op een terrein dat de gemeente Yvoir hem ter beschikking stelt.

Weer dichter bij de natuur

Patricks kijk op bijen houden is eerder traditioneel: hij houdt de diertjes om honing te oogsten, voor eigen gebruik en om te verkopen. Het werk vraagt enig fysiek uithoudingsvermogen en een grote beschikbaarheid, maar het leert je ook om je te concentreren en bij de les te blijven. ‘Bijen houden verplicht mij om weer volop te focussen op de seizoenen en de bloeiperiodes, ik sta nu veel dichter bij de natuur en bij het weer dan vroeger. Maar soms beleef ik er gewoon plezier aan de bijen te zien rondvliegen en vast te stellen hoe ze de biodiversiteit in de hand werken.’ Patrick heeft ervoor gekozen zo weinig mogelijk tussen te komen in hun cyclus. Naar het einde van de herfst toe geeft hij ze suikerstroop, zodat ze, samen met hun eigen honingreserves, de koude maanden kunnen overleven. Die honing dient immers niet enkel om onze smaakpapillen te verwennen, maar vooral als energievoorraad om de bijen de winter door te doen komen en als voeding voor de jonge larven.

Kolonies samenbrengen

De bijen komen tijdens de wintermaanden niet alleen hun korf niet uit, ook binnen zijn ze nauwelijks actief. Zolang er buiten geen bloesems zijn om honing te verzamelen, hangen ze in trossen bijeen en zorgen ze voor een ideale temperatuur om de koningin te beschermen en de eitjes die klaar zijn om open te barsten de winter te laten overleven. Hoewel hij de overwintering van zijn bijen nauwgezet voorbereidt, gebeurt het toch dat Patrick kolonies verliest. Daar raakt hij wel eens door ontmoedigd, bekent hij, maar toch ziet hij telkens weer vol vertrouwen de lente tegemoet. Soms gaat hij zelfs zo ver dat hij de sterkste kolonies in één kast samenbrengt, zodat ze meteen kunnen uitrukken bij de eerste bloesems. Doorgaans oogst hij 20 tot 25 kg honing per jaar en per bijenkast. 2015 was zelfs een uitzonderlijk jaar, met zo’n 40 kg honing per korf.

Nuttig superorganisme

‘Zowel commercieel als voor onze gezondheid is honing een waardevol product’, beklemtoont Patrick nog. En er is niet alleen de honing. Een bijenkorf levert nog tal van andere producten die nuttig zijn voor de mens: bijenwas voor kaarsen én voor cosmetica, bijenstuifmeel als superfood om onze immuniteit te boosten en propolis. Die stopverf afkomstig van de bloemknoppen gebruiken de bijen om gaatjes in de bijenkorf te dichten, maar het is ook een krachtig antiseptisch middel en een natuurlijk antibioticum. Zelfs het gif van bijen wordt ingezet tegen reumapijn. Ondanks al zijn kennis en spitstechnologie slaagt de mens er nog altijd niet in te produceren wat de bijen hem te bieden hebben. Dit mysterie blijft Patrick boeien, nieuwsgierig en gefocust als hij is. Het leven in een bijenkorf vergelijkt hij graag met onze manier van leven. ‘Een bijenkolonie is een strikt geregeld superorganisme dat ons, mensen, kan inspireren. Ook wij zijn immers superorganismen met moeilijk te doorgronden onderlinge relaties.’ Door zelf het komen en gaan van de bijen aan de ingang van de korf te observeren, kom ik tot het besef hoezeer Patrick het bij het rechte eind heeft!