Op kastelenjacht
Europa bulkt van de kastelen. Geen wonder dat ze zijn uitgegroeid tot een van de belangrijkste toeristische troeven van ons oude continent.
Inhoud:
Zwitserland – Montreux
Een château als een kathedraal
De stad Montreux ligt aan het Meer van Genève, aan de zogenaamde Zwitserse Rivièra. Sinds het begin van de 19de eeuw is het een mondaine badstad. Lord Byron, Tolstoi en Hans Christian Andersen kwamen hier graag naartoe, later gevolgd door rockers als The Rolling Stones en Queen. Zij kwamen hier platen opnemen, genieten van het zachte microklimaat en van het zomerse jazzfestival. Freddie Mercury kwam er zelfs wonen. Vandaag heeft hij zijn standbeeld op de wandelboulevard langs het Meer. Vlakbij de stad, op een eiland, ligt één van de best bewaarde middeleeuwse kastelen.
Het waren de hertogen van Savoie die het Château de Chillon tussen de 11de en de 13de eeuw bouwden. In de oude banketzaal is nu een museum ondergebracht maar het mooist zijn de grote zaal van de kasteelheer en de kapel. Ook de kelders van het kasteel, die vroeger onder meer als gevangenis werden gebruikt, zijn spectaculair met hun gewelfde bogen als van een gotische kathedraal. ’s Zomers kunt u op de drie binnenplaatsen terecht voor spektakels.
Château de Chillon, Avenue de Chillon 21, Veytaux. Elke dag in apr-sep: 9-19 uur, in okt en ma: 9.30-18 u., in nov – feb: 10-17 u. Toegang: CHF 12 (60+: CHF 10). Info: 00 41 21 966 89 10 en www.chillon.ch
Schotland – Edinburgh
Het bolwerk van Braveheart&co
De hoofdstad van Schotland heeft een mooie historische touch weten te bewaren: met een middeleeuwse oude stadskern met piepkleine steegjes en een 19de-eeuws gedeelte met brede lanen. Maar Edinburgh is ook een culturele stad met veel concertzalen en festivals. En whiskeyfans brengen er graag een bezoek aan het Scotch Whiskey Heritage Centre of genieten er van hun godendrankje in één van de ontelbare pubs.
Hét icoon van de stad is echter Edinburgh Castle bovenop het vulkanische Castle Rock, waar zich zoveel belangrijke episodes van de Schotse geschiedenis hebben afgespeeld. Kelten, Pikten, Angelsaksen en Vikings vochten hier om de heerschappij over het gebied. Het versterkte bolwerk van Edinburgh Castle diende dan telkens als verblijfplaats van de vorsten, de topmilitairen of de regering. Vandaag neemt u om het te bereiken, de Royal Mile, de straat waarin ook Holyrood House ligt, de officiële residentie van de Britse koningin in Schotland.
Eens boven hebt u een prachtig zicht over de stad. In nissen aan weerszijden van de toegangspoort van het kasteel prijken de standbeelden van de Schotse volkshelden Robert The Bruce en William Wallace, alias Bravehaert. Hij was het die er de Engelsen in de 13de eeuw zonder pardon uitbonjourde. De grote kanonnen voor het plein vuren elke dag om exact 13 uur een schot af. In het kasteel liggen de Schotse kroonjuwelen te schitteren en u vindt er de Stone of Destiny, de steen waarop Schotse koningen werden gekroond. Het kasteel speelt ook een belangrijke rol tijdens het jaarlijkse Edinburgh International Festival, wanneer de stad het decor wordt voor opera, theater, concerten, dans en circus. En gedurende de hele maand augustus is de esplanade bij het kasteel ingenomen door de Military Tattoo, een spektakel met militaire parades en volksdansen.
Edinburgh Castle is elke dag open van 9.30 tot 17 uur (van april tot oktober tot 18 uur). Toegang: £ 14 (60+: £ 11,20). Info: 00 44 13 12 25 94 68, www.edinburghcastle.gov.uk
Spanje – Segovia
Een magische kolos van baksteen
Niet ver van Madrid ligt de provinciehoofdstad Segovia, die bekend staat voor haar mooie romaanse kerken en haar Romeins aquaduct, maar ook voor het Alcázar. De stad ligt op een rotsplateau en dat zorgt voor een groots effect. Schrijver Cees Noteboom heeft het over ” een magisch schip met de torens als masten en het Alcázar als voorsteven”. Vooral bij valavond levert dat een schitterend zicht op. Hoewel het Alcázar tijdens de middeleeuwen gebouwd werd, zou het niet misstaan in Disneyland, want het ziet er erg sprookjesachtig uit. Als u de trappen van de donjon van het kasteel opklautert, hebt u een prachtig panorama over de stad en de Sierra Guadarrama. Dit was een favoriete residentie voor de koningen van Castillië, die voor de weelderige inrichting zorgden. In de vertrekken en patio’s vindt u harnassen, antieke wapens, kostbare tapijten, meubels in Moorse stijl, prachtige betegeling en vooral zeer mooie plafonds met vakzoldering. Kortom, alles is aanwezig om u in de middeleeuwse sfeer te dompelen.
Even bijzonder zijn een aantal kastelen in de wijde omgeving van de stad Segovia, zoals het Castillo de Coca, het grootste kasteel van Spanje dat in de 15de eeuw door bekeerde Moren werd gebouwd. Hier werden Moorse en westerse elementen samengebracht, wat resulteerde in een waanzinnige kolos van baksteen met ontelbare vijfhoekige torens, een lust voor het oog. Deze blikvanger deed dan ook meer dienst als residentieel paleis dan als fort, waarvoor het bedoeld was.
Alcazár de Segovia, elke dag van 10 tot 18 uur (apr-sept 19 uur): euro 4, toren: euro 2. Info: tel. 00 34 921 46 07 59 en www.alcazardesegovia.com.Info Castillo de Coca: 00 34 617 57 35 54 en www.castillodecoca.com
Frankrijk – Carcassonne
Het authentieke Ivanhoegevoel
Met zijn dubbele omwalling, zijn rode torens en kantelen ligt de citadel van Carcassonne (zeg maar La Cité) trots te schitteren op een rotsheuvel net buiten de moderne stad. Het is een van de grootste middeleeuwse vestingen die in Europa bewaard zijn gebleven en vormt een stad in de stad. In de 13de eeuw werd dit bastion gebouwd als een toevluchtsoord om maandenlange belegeringen te overleven.
Vandaag is het Unesco-werelderfgoed maar ook nu wonen er nog gewone mensen tussen de gebruikelijke mix van horecazaken, souvenirshops en ateliers van kunstambachten. Critici zeggen dat de architect Viollet Le Duc in het midden van de 19de eeuw te ver is gegaan in zijn romantische restauratie van de vesting. Maar dankzij hem wandelt u nog altijd door een decor dat veel echter is dan alles wat u in de Ivanhoe- of Robin Hoodfilms wordt voorgeschoteld. Ga de vesting bij voorkeur niet in via de ophaalbrug aan de Porte Narbonnaise, maar neem het steile pad dat aan de oever van de Aude vertrekt. Dan wordt het Ivanhoegevoel compleet. Loop ook eens rond de vesting over de brede ruimte tussen de twee omwallingen en klim hier en daar op de buitenste muren. Of struin wat door de straatjes en doe een terrasje op de Place Marcou. Als u ooit een roman over de Katharen hebt gelezen, zult u die sfeer terugvinden in de burcht (le château comtal) en/of in de basiliek Saint-Nazaire.
La Cité in Carcassonne is vrij toegankelijk. Alleen de toegang tot de grafelijke burcht is betalend ( euro 8,50 – van april-september 10-18.30 uur, oktober-maart 9.30-17 uur). Info: 00 33 468 11 70 70 en www.carcassonne.org
Oostenrijk – Salzburg
Het grootste burchtencomplex van Midden-Europa
Salzburg. De naam doet u denken aan klassieke muziek, het huis van Mozart en de lekkere Mozartkugeln, maar ook aan de fantastische burcht op de Mönschberg. Aan de voet van die heuvel ligt de Altstadt, een waar theaterdecor en een feest van de barok met prachtige gevels, fraai smeedwerk en gezellige binnenpleintjes. In de toeristische Getreidegasse vindt u het geboortehuis van Mozart en op de nabijgelegen oude markt kunt u genieten van een lekkere koffie en een stuk taart in het legendarische café Tomaselli. Overal waar u in de stad naar boven kijkt, ziet u het dominante slot Hohensalzburg. Met de bouw van dit bolwerk werd gestart in 1077 en in de loop van de eeuwen kwamen er almaar nieuwe bastions en torens bij. Zo groeide Hohensalzburg uit tot één van de grootste burchtencomplexen in Midden-Europa.
Al honderd jaar brengt een kabelbaan de bezoekers naar boven. Daar vinden ze de kamer van de prinsen, de ridderzaal, de gouden zaal met verguld houtwerk en de folterkamer. Dat het er in de middeleeuwen niet altijd even vrolijk toeging, wordt bewezen door de wapenuitrusting en de foltertuigen in het recente Festungs-museum. De tuin van het slot wordt gebruikt voor kasteelconcerten.
Op slechts 6 km van het centrum van Salzburg ligt nog een bekend kasteel dat een bezoek waard is. Het lustslot van Hellbrunn herbergt fresco’s en in de renaissancetuin schieten plots verborgen fonteinen in actie. Aan het paviljoen in deze tuin werd een beroemde scène uit de film The Sound of Music opgenomen.
Het kasteel van Salzburg is elke dag toegankelijk van 9.30 tot 17 uur (apr-sep van 9 tot 18 uur). Toegang: euro 7,40. Info: 00 43 66 28 24 30 11, www.hohensalzburg.com
Duitsland – Heidelberg
Een romantische ruïne
Het was in Heidelberg, bij de rivieren de Necker en de Rijn, dat in 1385 de eerste Duitse universiteit het levenslicht zag. Toch oogt deze gezellige studentenstad vandaag erg barok, omdat ze in de 18de eeuw volledig werd heropgebouwd nadat de Fransen ze in puin hadden gelegd. Het slot van Heidelberg, boven op de Köningstuhl torent hoog boven de oude stad uit. Sinds de 13de eeuw waren de keurvorsten van de Pfalz hier kind aan huis en in de 16de eeuw was het zelfs één van de mooiste renaissanceresidenties van Duitsland. Maar na de dertigjarige oorlog bleven er alleen ruïnes over. Aanvankelijk gingen de lokale bewoners er nog naar hartenlust stenen weghalen voor eigen gebruik, maar al snel raakten romantici als de dichter Goethe en schilders als Turner in de ban van de burcht. Ook schrijver Mark Twain was helemaal weg van de ruïne en haar ideale ligging “op een top en toch midden in het groen”.
Vanuit de oude stad kunt u de Bergbahn nemen, een oud treintje dat de steile helling naar het slot overbrugt. Ter plaatse ziet u dat er toch nog enkele gebouwen een dak hebben, zoals de de Ottheinrichvleugel en de Friedrichvleugel die nu als musea zijn ingericht. Blikvangers zijn de Keizerszaal en... het grootste wijnvat ter wereld met een inhoud van 220 000 liter.
Schloss Heidelberg, open van 9.30 tot 18 uur (dec-feb: 10-17 uur). Toegang: euro 5. Info: 00 49 62 21 65 44 29, www.heidelberg-schloss.de
Italië – Rome
Rijkdom vlakbij het Vaticaan
Rome is een stad die je niet meteen met kastelen associeert en toch vormt de Engelenburcht een markant stadszicht, al is het een vreemde eend in de bijt. Dit indrukwekkende cilindrische bouwwerk van 48 meter hoog was oorspronkelijk het mausoleum van Keizer Hadrianus. Toen bevond het zich nog buiten de stadsgrenzen. Vandaag ligt het op een steenworp van Vaticaanstad. In de middeleeuwen deed het dienst als citadel en gevangenis, de pausen brachten er in moeilijke tijden hun residentie in onder. De tientallen zalen van de burcht – van de vochtige cellen beneden tot de mooie appartementen van de pausen op de bovenste verdiepingen – zijn nu als musea ingericht. De pauselijke vertrekken zijn zonder meer weelderig, zoals de Apollozaal die versierd is met grotesken en de Stufetta, een badkamer met mooie fresco’s. In de Sala Paolina liet paus Paulus III de plafonds en muren decoreren met trompe-l’oeilschilderijen en afbeeldingen van het leven van Alexander de Grote, de heilige Paulus en aartsengel Michaël. Vanop het boventerras van de Engelenburcht, genoemd naar aarts-engel Michaël die voor paus Gregorius de Grote verscheen, krijgt u een panoramisch zicht over de eeuwige stad.
Aan de voet van de burcht over de Tiber loopt de gelijknamige brug, die versierd wordt met marmeren engelenbeelden van de hand van Bernini en zijn leerlingen. Maar dé blikvanger, het gigantische bronzen standbeeld van de aartsengel bovenop het kasteel, is van Vlaamse makelij. Het was beeldhouwer Pieter Antoon Verschaffelt die in 18de eeuw dit pareltje aan de burcht toevoegde.
Castel Sant’Angelo, Lungotevere Castello 50. Open van di-zo van 9 tot 19 uur. Toegang: euro 5 (65+: gratis). Info: 00 39 639 96 76 00 en www.castelsantangelo.com
Engeland – Londen
De kroonjuwelen van de Queen
De Tower of London ligt als een middeleeuws eiland middenin de moderne Britse hoofdstad. Vanop de loopbrug van de Tower Bridge over de Thames krijgt u een mooi zicht op dit kasteelcomplex dat eeuwenlang het symbool was van de macht van de Engelse koningen. In 1089 liet Willem de Veroveraar hier de White Tower bouwen, een donjon van 30 meter. Zijn opvolgers zorgden voor de uitbreiding, met o.a. de omwalling met 13 torens en een omringende gracht. De Tower diende als fort maar ook als paleis, museum, arsenaal en gevangenis. Vooral die laatste functie is berucht, net als de executies die hier plaatsvonden. Op het nu zo vlekkeloos groene gras van Tower Green werden o.a. twee vrouwen van Hendrik VIII onthoofd.
De Britten houden van tradities, dus ontvangen de oorspronkelijke lijfwachten van de gruwelijke Hendrik, de zogenaamde beefeaters, ook vandaag nog de bezoeker in hun traditionele zwart-rode pakken en hoeden. Maar de meeste bezoekers komen hier naartoe om een glimp op te vangen van de prachtige kroon-juwelen van de Queen. Er zijn een tiental kronen te bewonderen, waar-onder de Imperial State Crown, met 2800 diamanten en een duizend jaar oude saffier. Andere blikvangers zijn een indrukwekkend aantal harnassen, een uitzonderlijke collectie zwaarden, een gouden bol met kostbare edelstenen en een scepter met kruis, versierd met de grootste geslepen diamant ter wereld en geflankeerd door erg mooi edelsmeed- en zilverwerk.
Tower of London, Tower Hill. Elke dag van 9 tot 17.00 uur (zo vanaf 10 uur). Toegang: £ 17 (60+: £14,50). Info: 00 44 20 3166 60 00 en www.hrp.org.uk/toweroflondon
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier