IJsland, lava en gletsjers

Lava, gletsjers, watervallen, geisers... en walvissen: je komt ze allemaal tegen op een reis door IJsland, ook als je in de buurt van de hoofdstad Reykjavik blijft.

De auto waarmee onze gids Siggi ons opwacht is een enorm gevaarte, met banden die je bij ons alleen op trucks ziet. Toch is het landschap langs de weg naar de hoofdstad Reykjavik zo leeg en overweldigend dat zelfs dit rijdend monster een lilliputter lijkt.

Reykjavik, een stad van 180.000 inwoners, is een levendige plek met veel cafés, theehuizen en trendy winkels in houten huizen, die in fleurige kleuren zijn geschilderd. Zo gaan we in een knalgeel restaurant binnen voor een lekker visbuffet van walvis, kabeljauw, forel, haring, zalm en garnalen, een absolute must in dit visparadijs.

Later kijken we over de stad vanuit Perlan, een futuristisch gebouw met ronddraaiend restaurant op een heuvel. Het markante silhouet van de witte kerk Hallgrimskirkja steekt er bovenuit, met op de achtergrond de oceaan en de IJslandse hooglanden.

’s Avonds gaan we op zee walvisspotten, want zelfs om 22.30 uur is het nog lang niet donker in zomers Reykjavik. Na meer dan een uur naarstig naar de golven turen, worden we eindelijk beloond als drie walvissen rond onze boot verstoppertje spelen.

Gletsjers en geisers

IJsland ligt op de breuk van twee tectonische platen. Elk jaar rekken die het land twee centimeter verder uit elkaar, met de nodige vulkanische activiteit als gevolg. Dat zien we in het Thingvellir Nationalpark, waar geisers de attractie vormen. De grote geiser barst nog maar zeer onregelmatig uit. Maar zijn kleine broertje Strokkur, toch nog goed voor een waterpluim van 15 à 30 meter, doet dit elke zes minuten, voorafgegaan door een intens geborrel. Iedereen staat met de camera in aanslag om dit memorabele moment vast te leggen.

Als we onze weg verder zetten langs de kustlijn zien we verschillende voertuigen halt houden bij de waterval van Seljalandsfoss, waar het water van de hoge basaltkliffen in een dunne sluier veertig meter naar beneden tuimelt. Je kunt zelfs (met regenjas) achter de hoge waterval stappen. De Skogafoss is het hetzelfde type waterval maar nog wat hoger. Maar de spectaculairste en het bruutste geweld is weggelegd voor de Gullfoss, waar de enorme watermassa van de rivier Hivta 32 meter naar beneden buldert. Die rivier ontspringt onder Langjökull gletsjer, die we later bereiken voor een tochtje op de sneeuwscooter. Elk jaar verliezen de gletsjers 100 à 150 meter, maar dat gevoel heb je niet als je rondrijdt op deze eindeloze ijsvlakte.

Langs de zuidkust van IJsland zijn alle stranden zwart en op de hoge kliffen verblijven duizenden prachtige papegaaiduikers. In het laagland achter de kust kom je groene landschappen tegen met overal schapen (er zijn meer schapen dan IJslanders) en IJslandse paarden, een apart ras dat de vikingen hier duizend jaar geleden introduceerden. Excursies met het paard worden trouwens steeds populairder.

Op andere plekken lijkt het alsof we in een maanlandschap zijn terechtgekomen, de astronauten van het Apollo-project kozen dit land dan ook uit om te komen trainen.

De vulkaan die het luchtverkeer lam legde

En dan plots, zomaar naast de weg staat hij daar, de Eyjafjallajökull, de vulkaan met de onuitspreekbare naam die in 2010 zowat het hele luchtverkeer boven Europa deed stilvallen, met aan de voet een boerderij. “Die boerderij zat de maanden na de uitbarsting helemaal onder het stof”, vertelt Siggi. “Dergelijke uitbarstingen zijn hier helemaal niet zo uitzonderlijk. De boeren verwelkomen ze zelfs, want het as is een goede meststof. Alleen waren de partikels deze keer zo klein dat ze niet meteen terug op aarde vielen maar zich hoger in de lucht wisten te verspreiden.”

Door de vulkanische ondergrond heeft IJsland veel natuurlijke warmtebronnen, waar de IJslanders handig gebruik van maken om in geothermische centrales via stoom stroom op te wekken. In het duizend jaar oude en met mos bedekte lavaveld in Grindavik staat zo’n centrale, die ook het water van ’the blue lagoon’ opwarmt, een geothermische spa. De lagune is rijk aan mineralen en erg in trek bij toeristen. Er is zelfs een poolbar en een lava-restaurant, met zicht op het surreële IJslandse landschap.

Praktisch

• Hoe er geraken? Van juni tot september 2011 vliegt Icelandair viermaal per week van Brussel naar Reykjavik. Je kan ook een stopover in IJsland maken op de Icelandairvluchten van Brussel naar Boston en New York, www.icelandair.com
• Avontuurlijk rondreizen, o.a. met sneeuwscooter: Mountaineers of Iceland, www.mountaineers.is
• Info: Icelandic Tourist Board; www.visiticeland.com en www.inspiredbyiceland.com