Fietsen langs Nederlandse kastelen

Wie Nederland zegt, denkt niet meteen aan kastelen. Toch kunnen onze noorderburen uitpakken met ruim 700 kastelen en landgoederen. En hoe ontdek je ze in dit fietsland beter dan op de trappers?

De meeste historische panden dateren uit de 17de en 18de eeuw, toen Nederland economisch en artistiek een bloei kende. Ze werden niet alleen bewoond door de adel, maar evenzeer door kapitaalkrachtige kooplieden. De kustgebieden rond Den Haag, Leiden en Haarlem waren erg populair onder welgestelden. Maar vandaag hoef je geen rijke handelaar te zijn om van deze plekken te genieten. Een zestigtal statige panden zijn open voor het publiek, sommige nog altijd in handen van een familie. De Nederlandse kastelen zijn doorgaans minder groot dan die aan de Loire, maar in glans en glorie moeten ze niet onderdoen.

HAAGSE CHIQUE

Tal van fietslussen verbinden de kastelen en buitenplaatsen – zo heten de buitenverblijven hier – met mekaar. Ze liggen meestal in het groen en de fietspaden zijn eindeloos. Wij bevinden ons in de chique, bosrijke rand van Den Haag, voor een fietstocht van 33 km langs enkele historische panden. Wassenaar, Voorschoten en Voorburg zijn ook vandaag gegeerde plekken voor wie naam en faam heeft. Je kan hier dus niet enkel luxueuze optrekjes uit het verleden bewonderen, maar ook hedendaagse villa’s en landgoederen, vaak discreet verscholen in het groen. Fietsen huren is geen probleem. In Voorschoten mogen we e-bikes oppikken.

Fietsknooppunten leiden ons naar Kasteel Duivenvoorde in Voorschoten, omringd door een prachtig landschapspark in Engelse stijl. Duivenvoorde is al acht eeuwen familiebezit, nooit verkocht, telkens overgeërfd. In 1960 stelde de laatste bewoner, Ludolphine Henriette barones Schimmelpenninck van der Oye, het open voor bezoekers. Zelf had ze er erg sober geleefd, zonder stromend water of elektriciteit. En dus werd het kasteel hersteld zoals het was in de periode 1631-1717. De pronkruimte is ongetwijfeld de Marotzaal, in Louis XIV-stijl, waar de familieportretten getuigen van de vele generaties die dit kasteel hebben bewoond. Ook het goudleerkabinet, genoemd naar het 18de-eeuwse goudleerbehang, en de Turkse kamer met 19de-eeuwse wanddecoratie van bloeiende bomen, mag je niet overslaan.

MENSELIJK LICHAAM ALS TUIN

De buitenplaats Hofwijck is een van de mooiste getuigen van de Gouden Eeuw. Het kasteel ligt aan de rivier De Vliet, op een steenworp van het centrum van Den Haag. Het was het buitenverblijf van Constantijn Huygens (1596-1687), dichter, musicus en secretaris van de prinsen van Oranje. Op Hofwijck kon hij ontsnappen aan het drukke leven aan het Haagse Hof. Hij ontwierp zelf het huis en de tuin in 1641, met de bouwprincipes van de Italiaanse renaissance als uitgangspunt: symmetrisch met harmonieuze maatverhoudingen. De tuin heeft de vorm van het menselijk lichaam, geïnspireerd op de Romeinse architect Vetruvius. De lanen vormen armen, de boomgaard de buik en het huis het hoofd. Het onderlichaam is helaas verdwenen door de aanleg van de spoorlijn Den Haag-Gouda.

Het is een van de kleinste buitenplaatsen van Nederland (10 x 10 meter), maar doordat het lijkt op te rijzen uit het omringende water, oogt het monumentaal. Opvallende, gele luiken vrolijken de sobere gevel op. Binnen is nu een museum waar je Huyghens’ leven leert kennen aan de hand van schilderijen, gebruiksvoorwerpen en brieven.

KONINKLIJKE TUSSENSTOP

Onderweg rijden we in Wassenaar voorbij het koninklijke landgoed De Eikenhorst, waar koning Willem-Alexander en koningin Maxima tot januari dit jaar woonden. Intussen zijn ze verhuisd naar Paleis Huis Ten Bosch in Den Haag. De Eikenhorst is privé en de villa is vanop de straat niet te zien, maar het 400 ha aangrenzende koninklijk landgoed De Horsten is wel toegankelijk. De fiets moet hier aan de kant, je mag er enkel wandelen. Royaal afsluiten doen we in het theepaviljoen De Horsten, het vroegere 19de-eeuwse jachthuis van prins Frederik (broer van Willem II). Ga voor een echte jagersthee of een Engelse High Tea!