Een duik in de koninklijke garderobes
Het coronavirus zet een beetje een domper op de in aantocht zijnde feestdagen. Maar opkleden mag altijd natuurlijk. En, waarom niet, in koninklijke stijl? Wij gingen ten rade bij de auteurs van het gelijknamige boek: royaltywatchers Brigitte Balfoort en Joëlle Vandenhouden.
Nog altijd spreken prinsessen en koninginnen tot de verbeelding. Ze leven in paleizen, dragen tiara’s en galajurken en hebben wellicht een eindeloze dressing. Hoe bepalen zij hun stijl en kunnen we misschien iets van hen leren? Vandenhouden en Balfoort maakten samen talloze reportages voor het VTM-programma Royalty. Ze konden de koninklijke garderobes dus van dichtbij gadeslaan en met stylisten, kappers en hoedenontwerpers die mee de stijl bepaalden, spreken.
PM : Kan je zeggen dat er zoiets is als één koninklijke stijl? Of zijn er onderling toch verschillen?
Er zijn verschillende koninklijke stijlen, maar de basis is zo’n beetje hetzelfde: elegant en niet te opzichtig, als een soort uniform. Dat heeft natuurlijk te maken met het protocol. Maar de jonge generatie durft daar meer van af te wijken, ze houden zich minder strikt aan de regels. Al hangt het natuurlijk ook af van hun persoonlijkheid.
Het “uniform” van koningin Mathilde is doorgaans een elegante jurk van Natan met bijpassende pumps en clutch. Sinds Edouard Vermeulen (modehuis Natan) haar bruidsjurk in 1999 ontwierp, heeft hij een echte hofstijl gecreëerd.
Wat zijn bijvoorbeeld protocolaire kledingvoorschriften?
Nylon kousen dragen bij officiële gelegenheden: van die transparante nudes. We hebben Mathilde zelfs op officieel bezoek in India bij 30 graden kousen zien dragen. Het heeft te maken met een oude etiquette-regel.
Aan het Britse hof bijvoorbeeld wordt die zeer strikt opgevolgd. Vroeger moesten royals zelfs kousen dragen tot ze erbij neervielen van de hitte. Nu mogen blote benen vanaf 27 graden. Maar je ziet dat de ene de kousen sneller uit gooit dan de andere. Maxima bijvoorbeeld zal de benen vlugger bloot laten onder een zomerjurk. Ook een hoed en handschoenen bij plechtige of feestelijke gelegenheden horen bij de etiquette. Kleding naar de gelegenheid is voor de royals natuurlijk erg belangrijk. Hun garderobe kan je grosso mode indelen in zakelijke kleding, galakledij en een vrijetijdsgarderobe.
Wie bepaalt eigenlijk die koninklijk dresscode?
Het is meer een ongeschreven code. Je moet deftig zijn, maar niet té. Mooi ogen en meteen herkenbaar zijn. De Queen bijvoorbeeld draagt altijd felle kleuren. Ze is klein van gestalte en op die manier valt ze meteen op. Er is ook maar één persoon ter wereld die zich zo kleedt dus je kan haar onmogelijk verwarren met iemand anders.
Herkenbaarheid is ook een van de redenen waarom prinsessen en koninginnen zelden van kapsel veranderen. En de gekroonde hoofden kijken natuurlijk naar mekaar. Vandaar dat hun stijl erg vergelijkbaar is. Ze grijpen allemaal terug naar iconen als Jackie Kennedy en Grace Kelly.
Gekroonde hoofden dragen een beetje een uniform, maar zijn er onderling toch verschillen?
Maxima is een echte fashionista, die veel en graag experimenteert met outfits en merken. Eigenlijk draagt ze weinig Nederlandse merken, wat haar wel eens op kritiek komt te staan.
Mathilde is voorzichtiger. Ze let erop dat ze zowel Brusselse, Vlaamse als Waalse ontwerpers draagt. Met Eduouard Vermeulen van het modehuis Natan, waar 90 procent van haar garderobe vandaan komt, is dat natuurlijk gemakkelijk: een West-Vlaming die Frans spreekt en in Brussel woont. Maxima trekt zich daar allemaal niets van aan. Zij draagt ongestoord buitenlandse merken.
Gekroonde hoofden willen er niet alleen elegant uitzien. Ze “spreken” ook met hun kleding. Sturen boodschappen uit.
Prinses Diana is daar eigenlijk mee begonnen. Toen prins Charles in een interview toegaf dat hij overspel had gepleegd, droeg ze kort nadien een fabuleuze cocktailjurk, die op dat moment zelfs niet helemaal gepast was. Het was een soort wraakboodschap: kijk eens wat je mist! En toen de Britse Queen vlak na de Brexit de door premier May geschreven troonrede in 2017 moest uitspreken, droeg ze een mantel en hoed in de Europese kleuren. Wat gezien werd als een uiting van het feit dat ze het niet eens was met de Brexit. Tijdens een staatsbezoek bijvoorbeeld, gaan royals wel eens kleuren dragen die verwijzen naar de vlag van het land dat ze bezoeken, of iets van een lokale ontwerper. Soms refereren ze met hun kleding aan familieleden, als ode.
Mathilde stemt graag de familie op mekaar af. Enkele jaren geleden vormde haar gezin de kleuren van de Belgische vlag toen ze op de Nationale Feestdag de trappen van de Sint-Goedelekathedraal afdaalden.
Beslissen ze dat zelf, of wordt het gestuurd?
Meestal is het in samenspraak met hun stylisten. Na 21 juli overloopt Edouard Vermeulen, die de vaste stylist is van Mathilde, samen met haar alle outfits voor het komende seizoen. Dit jaar moest voor de Nationale Feestdag trouwens in laatste instantie de hoed worden vervangen. Het opvallende groene exemplaar dat voorzien was, werd te flamboyant bevonden na de dag van Nationale Rouw in Pepinster. Het werd dus een bescheidener fascinator.
Hoeveel outfits bezitten de royals ? Ze dragen altijd weer iets anders.
De meeste prinsessen en koninginnen hebben natuurlijk een garderobe waar wij alleen maar kunnen van dromen. Mathilde zou naar schatting 1600 outfits bezitten. In Laken z?n er toch minstens drie dressings. Een eerste is voor de kledingstukken die regelmatig gedragen worden. Die worden netjes onderverdeeld per kleur en per seizoen. Deze outfits worden op hun beurt nog eens onderverdeeld in ‘werkkleding’ en ‘vr?et?dskleding’.
Voor de schoenen is er een aparte dressing waarin ae paren meteen zichtbaar z?n. De galajurken – die meer plaats in beslag nemen – worden nog in een andere ruimte bewaard. Koningin Mathilde heeft twee kleedsters die de praktische kant voor hun rekening nemen: strijken, retoucheren en haar garderobe inventariseren. Juwelen, schoenen, jurken: alles wordt gefotografeerd en krijgt een nummer. Eigenlijk zouden we dat wel eens graag zien, of doen met onze eigen kleren. Royals dragen zeker nog stuks uit voorgaande jaren, of gaan ze opnieuw combineren. Als alles geïnventariseerd is, is het natuurlijk makkelijk om dingen terug te vinden en te zien wat bij wat past. En dan Maxima, my god! Hoeveel dressings zij heeft, da’s een goed bewaard geheim! Heel af en toe draagt ze twee keer hetzelfde. Maar ze zou ook kleding doorgeven aan haar moeder en haar dochters. Ook Diana leende af en toe kleding uit aan een van haar zussen.
Wie is voor jullie het grootste stijlicoon aller tijden?
Paola! Zij heeft altijd lak gehad aan koninklijke codes en experimenteerde ontzettend veel. Ze is zeker de meest originele. Eerst als prinses, dan als koningin. Ook een van de mooiste die er ooit geweest is.
Als jonge vrouw kleedde ze zich ook sexier dan de meeste van haar collega’s. En met het ouder worden bleef ze stijlvol, maar nooit over the top. Het zit hem vaak in de details: de juiste tas, de schoenen aangepast aan de mantel. Ze had altijd een bijzonder gevoel voor smaak.
Wat kan een gewone sterveling met een veel beperkter budget leren van de royals?
In je eigen dressing kijken en nooit iets weg gooien want alles komt op een of andere manier altijd terug. Gabrielle Chanel zei het al: mode verandert, stijl blijft. Wij hebben wellicht geen drie dressings, maar dat neemt niet weg dat je ook kan spelen met oudere en nieuwe stukken. En meer concreet: van Catherine Middleton kunnen we bijvoorbeeld leren goedkoop en duur te mixen, zij is daar erg goed in. Zij zette ook een trend met de “nude” schoenen, die je benen langer laten lijken. Paola maakte ons dan weer duidelijk dat je je niet moet vastpinnen op één stijl. En Maxima heeft dan weer goed onder de knie hoe je het accent kunt leggen op het mooiste lichaamsdeel, maar vooral ook dat je je niet moet laten leiden door leeftijdsvoorschriften. En zelfs van prinses Astrid kunnen we iets leren: dat het nooit te laat is om je eigen stijl te herbekijken!
Koninklijke Stijl. Kleed je als een royal is uitgegeven bij Houtekiet. ISBN 9789089249845. Prijs: € 24,99. Info: https://www.houtekiet.be