De Gaume: oude ambachten, nieuwe dromen

De Gaume, dat stukje Toscane in eigen land, heeft meer te bieden dan schilderachtige dorpjes en een fijn microklimaat. Ongewone wandelingen en heroplevende tradities maken de regio meer dan de moeite waard.

In het uiterste zuiden van het land beschikken ze over nogal wat troeven. Het is beslist geen fabel dat het kwik hier altijd enkele graden hoger klimt en buien sneller overwaaien. Daarvoor zorgt de gunstige geografische ligging, goed beschut achter de Ardense hoogten, en de kalkrijke bodem die de warmte langer vasthoudt. Het landschap doet aan Toscane denken: okergele gevels, zachte hellingen, een open en groen landschap. Die zuiderse trekjes vind je ook terug bij de bewoners, die een stuk spontaner zijn dan hun Ardense buren of het meer Germaanse Aarlen.

Virton, de charmante hoofdplaats van de Gaume, is een prima vertrekpunt om te voet of met de fiets op verkenningte gaan. Wij kozen voor een wandeling en ontdekten twee originele circuits, die precies zijn uitgestippeld om enkele onbekendere kanten te verkennen. Net buiten Virton, in het toeristische centrum van Vallée de Rabais, hebben kunstenaars een deel van de lange wandelroute Patrimoine et Paysage, die tot in Frankrijk doorloopt, omgevormd tot een romantisch dromenpad: Le sentier des songes. Een voor iedereen toegankelijk traject, dat je apart kan afleggen of combineren met een langere tocht.

Interactie

Over een lengte van ongeveer twee kilometer flaneer je hier langs in elkaar overlopende bosvijvers. Het water is opmerkelijk helder! Aan de rand van of op het water duiken langsheen het traject kleine en grotere installaties en kunstwerken op. Artistieke knipoogjes die zeker ook bij kinderen in de smaak vallen, zoals een uit een dode boom gesculpteerde dwerg of een gigantisch slakkenhuis. Aanraken mag! Op de Dragon wagon, een soort krokodillenauto, zijn zitjes aangebracht waar je kan halt houden voor een picknick of een kiekje. Een anderec onstructie geeft een oude debietmeter weer en geeft via meeneemvlagjes met handgeschreven spreuken inspiratie om zelf te dromen.

“Het dromenpad is een wandeling met een extra dimensie. Achter elke bocht kan je verrast worden”, legt Adèle Reuter uit, die zelf een van de installaties ontwierp. Liefhebbers van dit soort geanimeerde wandelingen kunnen in de buurt hun hart ophalen bij nog twee gelijkaardige dromenpaden in Herbaimont en Montmédy, vlak over de Franse grens. Net als in de Vallée de Rabais situeren ook deze dromenpaden zich telkens in een bijzonder aantrekkelijk natuurdecor.

Zigomar

Helemaal aan het einde van het pad treffen we Le Repaire des Zigomars aan, een afgelegen refuge in het bos, waarnog een aparte traditie wordt hoog gehouden. Elke zondagmiddag tussen mei en eind september kunnen bezoekers hier gratis komen proeven van een lokale appelwijn, de zigomar. Een streekproduct dat uitsluitend op dit afgelegen plekje verkocht wordt. Vlakbij bevindt zich ook het historische arboretum van Virton, ooit opgericht om te testen welke uitheemse bomen best zouden aarden in de Gaume.

Mandenvlechters

Wie liever op verharde paden blijft, kan het vier kilometerlange circuit van de mandenvlechters volgen. Retro maakt ook hier zijn rentree. Oude ambachten die erin slagen zich een hedendaags jasje aan te meten, kunnen een nieuw verhaal schrijven. Dat lijkt ook te lukken voor het mandenvlechten in Saint-Mard, een deelgemeente van Virton. In dit onooglijke dorpje leefden vorige eeuw ruim 50 professionele mandenvlechters en hun gezinnen van de opbrengst van hun handwerk. De stiel werd hen ooit aangeleerd door Franse specialisten, aan wie de vele wilgen in de streek niet waren ontgaan.

In 1980 overleed de laatste artisanale vlechter en leek het ambacht verloren. De opkomst van plastic manden had het moeizame en quasi onverslijtbare vlechtwerk overbodig gemaakt. Enkele jongere inwoners hebben de draad intussen weer opgepikt en een hedendaagse toets toegevoegd, wat hun vlechtwerk weer trendy maakt.

De wandeling langsheen het verhaal van dit vergeten ambacht, doet heel wat pittoreske Gaumse plekjes aan. In en om Saint- Mard wemelt het nog steeds van wilgen met soepele twijgen die zich uitstekend lenen tot vlechtwerk. “Telkens weer ondergingen ze een heel proces van selectie, wassen, kleuren en drogen tot ze klaar waren voor gebruik. Bordjes met oude foto’s, die exact op dezelfde plek werden genomen, brengen dit artisanale verleden weer in beeld. Let bij de infobordjes ook op de woorden in het Gaumse dialect. Een apart dialect dat jammer genoeg volledig aan het verdwijnen is”, vertelt gids Fanette Baillieux, een van de nieuwe mandenvlechters.

Afronden doen we met een bezoek aan de Romaanse kerk Vieux Virton, een verborgen pareltje. Het steegje ernaartoe werd vroeger elke lente weer omgetoverd tot een openlucht werkvloer, waar vrouwen en kinderen van’s morgens tot ’s avonds twijgjes wasten voor de mandenvlechters.

Praktisch

Alle info over deze en andere wandelingen en fietstochten vind je in het Bureau voor Toerisme, Rue des Grasses-Oies 2/B, 6760 Virton. www.soleildegaume.be