De elektrische fiets: een extra duwtje

Leen Baekelandt
Leen Baekelandt Journaliste Plusmagazine.be

Fietsen met een elektrisch motortje dat trapondersteuning biedt, raken meer en meer ingeburgerd. Bij onze noorderburen zijn ze al een echte hype. Welke soorten bestaan er en waarop moet u letten bij de aankoop van een elektrische fiets?

Een elektrische fiets is in de eerste plaats... een fiets met dezelfde kenmerken en uitrusting als een fiets en waarmee u gewoon kunt fietsen zonder motor. Logisch! Maar de fiets biedt ook trapondersteuning indien u dat wenst. Dit betekent dat een elektrische motor een deel van of de volledige inspanning levert om de fiets vooruit te doen gaan. Lange afstanden, hellingen... worden daardoor kinderspel. Het lijkt alsof u steeds de wind in de rug hebt.

Voor wie?

  • Mensen die door hun leeftijd of door een aandoening minder inspanning kunnen leveren, maar toch willen blijven fietsen.
  • Jonge (groot-)ouders die met een (klein-)kind op de fiets toch wat extra kilo’s mee vooruit moeten krijgen.
  • Mensen die met de fiets naar het werk gaan en daar niet nat in het zweet willen toekomen.

Voordelen

  • Net als een gewone fiets baant een elektrische fiets zich een weg door het stadsverkeer waar wagens soms lange tijd in de file staan. Ook parkeerproblemen zijn onbestaand.
  • Fietsen is gezond! Met de elektrische fiets moet u wel minder inspanning leveren, maar de ervaring leert dat de mensen sneller de fiets zullen nemen en langere afstanden afleggen zodat het gezondheidseffect behouden blijft.
  • Indien meer mensen de afstand naar en van het werk met de fiets zouden afleggen vergroot dit de mobiliteit.
  • In vergelijking tot een auto of een moto stoot een elektrische fiets nagenoeg geen CO2 en geen andere vervuilende stoffen uit.

Nadelen

  • Het gewicht. Door het gewicht van de motor en de batterijen weegt een elektrische fiets 10 tot 20 kilogram zwaarder dan een gewone fiets. Dat voelt u als u zonder trapondersteuning bergop wilt fietsen en als u de fiets moet optillen om hem bijvoorbeeld mee te nemen in de trein of op de wagen vast te maken.
  • De kostprijs die varieert van ? 1100 tot ? 3000 + de prijs van een vervangbatterij (? 600-700).

Elektrische fiets, e-bike, pedelec...

Hoewel de benamingen elektrische fiets en e-bike vaak door elkaar gebruikt worden, bestaat er in feite een verschil.

Een e-bike is een elektrische fiets die volledige trapondersteuning kan bieden m.a.w. u kunt ervoor kiezen zelf niet te trappen en deze klus volledig door de motor te laten overnemen. Door middel van een gashendel of knop aan het stuur bepaalt u de snelheid. De kracht die de fietser levert heeft geen invloed op de kracht die de fiets levert. De snelheidshendel en de pedalen kunnen dus gelijktijdig gebruikt worden.

Een pedelec (afkorting van Pedal Electric Cycle) is een elektrische fiets met gedeeltelijke trapondersteuning m.a.w. u moet wel zelf trappen, maar de trapondersteuning maakt dit een stuk lichter. De hoeveelheid kracht die het elektrische systeem geeft, is afhankelijk van de kracht die de fietser zelf levert. Een sensor meet deze kracht.

Wetgeving

De wetgever beschouwt enkel de pedelec als een fiets. De motor mag enkel de trappers assisteren en moet door de pedalen bediend worden. Bovendien mag de motor maximaal een vermogen hebben van 250 Watt en mag er slechts trapondersteuning geboden worden tot een snelheid van 25 kilometer per uur. Voldoet de elektrische fiets aan deze drie voorwaarden dan mag hij op de fietspaden, hebt u geen rijbewijs nodig, bestaat er geen leeftijdsgrens, geen helmplicht en geen verzekeringsplicht.

De e-bike wordt gezien als een snorfiets op elektrische stroom. Hiervoor is een verzekering en het dragen van een helm wel verplicht. Het besturen van een e-bike mag slechts vanaf 16 jaar. En bovendien moet een e-bike gehomologeerd worden vooraleer u er de straat mee op mag.

Elementen die een rol spelen bij de keuze van een fiets

Waarvoor gaat u de fiets gebruiken? Bent u bijvoorbeeld van plan veel door een heuvelachtig gebied te rijden, dan moet u van bij aanvang kiezen voor een fiets met een grotere actieradius. Die actieradius kan bij een elektrische fiets variëren van 30 tot 130 kilometer.

De actieradius: wordt niet bepaald door de snelheid die u haalt met de fiets, maar wel door de hoeveelheid hulp die u aan de motor van de elektrische fiets vraagt. Zo zal iemand die 15 km/uur rijdt maar zich over 80% van het traject laat ondersteunen met eenzelfde batterij minder ver rijden dan iemand die 25 km/uur rijdt maar slechts 40% assistentie vraagt.
Andere factoren die een invloed hebben op de actieradius:

  • het gewicht van de fietser
  • de buitentemperatuur
  • de hellingen in het terrein
  • de bandendruk
  • de ouderdom van de batterij
  • het aantal keren dat u stopt en start

De kwaliteit van de batterij: moderne elektrische fietsen zijn uitgerust met een NiMh- (voluit Nikkel-metaalhydride) of een Li-ionbatterij. De capaciteit van een batterij wordt uitgedrukt in Ah of ampères per uur. Hoe meer Ah, hoe meer afstand u zult kunnen afleggen met de elektrische fiets. De Li-ionbatterij is licht en compact en heeft geen last van geheugeneffect (waardoor men de batterij telkens volledig moet ontladen wat het geval is bij bv. nikkel-cadmiumbatterijen).
Indien de batterij gemakkelijk demonteerbaar is, kan hij ook gemakkelijk worden opgeladen, bijvoorbeeld op kantoor. In andere gevallen moet soms de hele fiets tot bij het stopcontact gebracht worden. Bekijk ook hoe lang het duurt vooraleer de batterij volledig opgeladen is.

Aanvang van de trapondersteuning. Sommige systemen bieden meteen van bij aanvang ondersteuning, bij andere komt het systeem pas op gang na enkele omwentelingen van de pedalen.

Het gewicht van de fiets heeft vooral belang indien u de fiets regelmatig moet optillen.

De instaphoogte speelt een rol bij mensen die iets ouder zijn of iets minder mobiel.

Partner Content