© GETTYIMAGES

Zit er nog leven in de tak 21?

Lange tijd kreeg je als spaarder die op zoek was naar wat meer rendement, maar geen zin had in een risicovolle belegging, te horen: neem een tak 21! Maar is zo’n spaarverzekering vandaag nog een goed idee?

Een tak 21 houdt het midden tussen sparen en verzekeren. Vandaar de naam spaarverzekering. Je spaart een kapitaaltje bijeen, zonder veel risico’s, via een levensverzekering met gewaarborgd rendement. Ook bij een tak 21 moet je een begunstigde aanduiden, waardoor je via deze spaarverzekering ook je vermogen kan doorgeven. Wij trokken met vijf vragen naar Estate Planner Johan Adriaens.

Is een tak 21 vandaag nog een goed idee, gezien het lage rendement?

Johan Adriaens: Een tak 21 haalt momenteel geen gigantisch rendement, maar heeft andere troeven. Om te beginnen is een tak 21 een spaarverzekering: een spaarproduct in een verzekeringsjasje. Vandaag levert een tak 21 een gegarandeerd rendement van ongeveer 0,5% tot 0,75% per jaar op, met daarbovenop een bonus. Die bonus is variabel en hangt af van de prestaties van het onderliggende fonds, dat sowieso voor 80 tot 95% in obligaties belegt. Als we even teruggaan in de tijd, dan zien we dat het gemiddelde rendement van een spaarverzekering lang op ongeveer 3,5% per jaar lag. Maar sinds 2010 is dat rendement onder de 3% gezakt en de laatste jaren werd doorgaans slechts 1,5% tot 2% gehaald. En voor de komende jaren wordt geen beterschap verwacht, met een gemiddeld rendement tussen 1,5% en 1,8% netto. Er bestaat zelfs een 0% plus bonus formule, zonder gewaarborgd rendement, maar enkel met een bonus, die afhangt van de prestaties van het onderliggende fonds. Dat fonds belegt wel meer in aandelen dan de klassieke tak 21, zodat het op lange termijn in principe een hoger rendement haalt.

8 jaar na je eerste premie betaal je geen roerende voorheffing meer op je tak 21, ook niet op latere stortingen.

Maar de grote troef van de tak 21 is dat je geen roerende voorheffing betaalt op dat rendement. Tenminste, als je je geld meer dan 8 jaar onaangeroerd laat. Nu de rente heel laag staat, is een tak 21 dus interessant als je geen risico’s wil nemen én je geld minstens 8 jaar kan laten staan. Want net doordat je geld voor langere tijd vaststaat, kan de verzekeraar een hoger rendement bieden dan wat je vandaag op een spaarrekening krijgt.

Moet elke storting 8 jaar blijven staan?

Johan Adriaens: Met een tak 21 kan je altijd aan je geld als je dat wil. Maar interessant wordt het pas na 8 jaar en één dag. Want dan betaal je niet alleen doorgaans geen uitstapkosten meer, je tak 21 is dan ook vrijgesteld van de 30% roerende voorheffing op de interesten. Je moet immers weten dat die 30% niet wordt berekend op wat je tak 21 echt heeft opgebracht, maar wel op een fictief rendement van 4,75% per jaar!

Die termijn van 8 jaar begint te lopen vanaf de startdatum van je contract, dus vanaf je eerste storting. Wat veel mensen echter niet weten, is dat niet elke storting 8 jaar in je contract moet zitten om vrijgesteld te zijn van de roerende voorheffing: enkel de startdatum van je tak 21 telt.

Als je nu al weet dat je over enkele jaren een groot bedrag zal ontvangen – omdat je groepsverzekering dan wordt uitbetaald of er een nalatenschap aankomt – kan het dus interessant zijn om vandaag al een tak 21 te starten. Uiteraard nemen verzekeraars geen genoegen met een startpremie van één euro. De meesten eisen dat je bij aanvang een betekenisvolle premie stort, van bv. 2.500 of 5.000 euro. Ben je van plan om later bijstortingen te doen – zoals die groepsverzekering of nalatenschap – dan check je best vooraf of dat wel mogelijk is. Niet alle tak 21-beleggingsverzekeringen voorzien dit namelijk en soms kunnen bijstortingen enkel vanaf een bepaald minimumbedrag. Informeer je dus goed en pluis grondig het essentiële-informatiedocument uit.

Betaal je kosten en taksen op je tak 21?

Johan Adriaens: Op elke storting betaal je een premietaks van 2%. En de instapkosten kunnen oplopen tot 3,5% of meer. Maar met een beetje onderhandelen kan je tegenwoordig al instappen aan 1% of minder, afhankelijk van de grootte van het bedrag. Toch ben je, zelfs als je goed onderhandelt, sowieso je rendement van de eerste 1,5 tot 2 jaar kwijt aan kosten en taksen. Dus ook daarom zijn die 8 jaar of langer een must.

Vroeger liepen spaarverzekeringen nooit langer dan die bewuste 8 jaar en één dag, tegenwoordig lopen ze tot 99 jaar of zelfs oneindig lang, zodat je maar één keer premietaks moet betalen en instapkosten, en niet opnieuw na 8 jaar.

Valt de tak 21 onder de staatswaarborg?

Johan Adriaens: Ja, ook dat is een bijkomend voordeel. Net als bij een klassieke spaarrekening, zijn de tegoeden van je tak 21 gedekt tot 100.000 euro per persoon en per verzekeraar, wanneer die zijn verbintenis niet kan nakomen. Heb je evenwel verschillende tak 21-contracten lopen bij één verzekeraar, dan krijg je maximum 100.000 euro terug van het garantiefonds als je verzekeraar failliet gaat.

Als je overlijdt voor het einde van je tak 21-contract, moeten je erfgenamen dan erfbelasting betalen? En kan je via een tak 21 een kind onterven?

Johan Adriaens: De begunstigden van een levensverzekering betalen in de drie gewesten erfbelasting, ook al krijgen ze die som niet via de nalatenschap, maar op basis van een clausule in het verzekeringscontract.

Toch zijn er constructies waardoor je je vermogen onbelast aan je kinderen kan doorgeven: je schenkt eerst via een bankgift geld aan je kind, die daarmee de premie van de tak 21 betaalt. Je kind is dan de verzekeringsnemer – het betaalt de premie -, jij als ouder bent de verzekerde, en de begunstigde bij overlijden is opnieuw je kind. Die constructie ten voordele van je kind wordt niet belast in de erfbelasting. Je kind betaalt immers zelf de premie voor het bedrag dat het bij jouw overlijden als begunstigde krijgt uitbetaald.

Vroeger kon je een levensverzekering ook gebruiken om je kind te onterven. Maar dat kan al enkele jaren niet meer. Vandaag heeft je kind altijd recht op zijn reservataire deel, ook al duid jij in je levensverzekering een andere begunstigde aan.

Partner Content