Wie draait op voor een omgevallen boom?
Op een koude en winderige winterdag waait een boom om in je tuin en beschadigt de afsluiting van de buren. Ben je altijd aansprakelijk?
Als jouw boom op de afsluiting van je buren terecht komt, moet je hen vergoeden. Dat klinkt logisch. Maar welke verzekering spreek je aan? Je woonverzekering of je familiale? “Schade die jij toebrengt aan je buren wordt door beide types verzekeringen gedekt”, antwoordt Olivia Remy, manager claims bij Generali. “Alles hangt af van de specifieke situatie. Valt de boom in de tuin van je hoofdverblijfplaats, dan zal in principe je familiale verzekering (of verzekering BA privaat leven) tussenkomen (als je die hebt). Gaat het om je tweede verblijf, dan vergoedt jouw woonverzekering de schade.”
Takken of volledige bomen kunnen ook op jouw eigen grond belanden. “Lijd je zelf schade, dan zal jouw woonverzekering je vergoeden”, verduidelijkt Olivia Remy. “Op dezelfde manier als de vergoeding van je buren”, voegt ze eraan toe. “Het maakt niet uit of het de familiale of de woonverzekering is die vergoedt. Meestal wordt een franchise toegepast, die de eigenaar van de boom moet betalen. De vergoeding gebeurt in reële waarde, dus rekening houdend met slijtage en met de staat van het beschadigde goed. De buur die schade leed door jouw boom, kan dan ook best zijn eigen verzekeraar aanspreken.” Waarom? “Omdat die verzekeraar zijn cliënt zal vergoeden aan de nieuwwaarde. Dat is het bedrag waarmee je het beschadigde goed terug kan opbouwen. Er wordt dan geen rekening gehouden met eventuele slijtage (bv. 15% slijtage voor een dak van 20 jaar). Dus, concreet, geven je buren de schade die ze hebben geleden door de val van jouw boom aan bij hun eigen woonverzekeraar. Die zal het geld terugvorderen van jouw familiale verzekeraar.”
Mag je bomen kappen in je eigen tuin?
Het kan best zijn dat een boom in je tuin een beetje scheef hangt en hij dus eigenlijk best gekapt zou worden. Maar dat wil niet zeggen dat het zomaar mag! In Vlaanderen heb je vaak een omgevingsvergunning nodig, ook voor een boom in je tuin. Vraag ernaar bij je gemeente, want dit alles hangt af van de lokale voorschriften. Meestal wordt er gekeken naar de stamomtrek op één meter boven de grond. En er zijn ook bomen die beschermd zijn als monument.
Zowel in Wallonië als in Brussel moet je een vergunning hebben om hoogstammige bomen te kappen. Hieronder vallen alle bomen die minstens vier meter hoog zijn en op 1,50 m van de grond een stamomtrek hebben van minstens 40 cm. Ook hier is het kappen van monumentale bomen verboden.
Het simpele feit dat een boom omvalt, betekent dat de eigenaar aansprakelijk is.
Aansprakelijk of niet?
En wat dan met de aansprakelijkheid? De eigenaar van de boom is ‘aansprakelijk voor de schade die veroorzaakt wordt door zaken die hij onder zijn bewaring heeft’ (artikel 1384 van het Burgerlijk Wetboek). “Dit betekent dat het slachtoffer geen ander bewijs moet aanbrengen dan de val van de boom”, verduidelijkt Olivia Remy. “De eigenaar van de boom kan die aansprakelijkheid enkel afwijzen als hij aantoont dat er een externe oorzaak is of overmacht. Bijvoorbeeld felle rukwinden. Om je aansprakelijkheid te kunnen afwentelen, moet het wel gaan om een heel zware storm, meestal wordt 140 km/u vereist. Dat is iets anders dan het begrip stormschade in de woonverzekering. Die vergoedt jouw schade die veroorzaakt wordt door storm en noodweer. Hier is een storm wettelijk gedefinieerd. Het gaat om een windsnelheid van minstens 100 km/u, gemeten bij het dichtstbijzijnde meetstation van het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI), of wind die andere gebouwen binnen 10 km van het verzekerde gebouw heeft beschadigd. Maar tenzij overmacht, ben jij aansprakelijk als je boom schade toebrengt bij de buren. Dit is heel belangrijk, want niet iedereen heeft een familiale verzekering afgesloten. Die verzekering is immers niet verplicht, maar wel een aanrader.
Zo sprak de Brusselse rechtbank van eerste aanleg zich uit over de aansprakelijkheid voor een boom die terecht kwam bij een buur na een forse windstoot. De eigenaar van de boom beweerde dat de schade het gevolg was van de weersomstandigheden. De buur was het er niet mee eens. De rechter oordeelde dat een gezonde boom niet valt door een windkracht van 60 km/u. In het vonnis stelde hij ook dat burgers zich als een goede huisvader moeten gedragen en bomen die ziek of dood zijn, moeten neerhalen. Er was geen sprake van een zware storm, maar van een zieke boom. “Het vermoeden van aansprakelijkheid helpt het slachtoffer, omdat het geen fout van de tegenpartij moet aantonen”, besluit Olivia Remy. “Je kan dit vermoeden enkel omdraaien door aan te tonen dat er sprake was van overmacht.”
Dit moet je onthouden
Je boom valt op het dak van de buren. Jij bent aansprakelijk als je een fout beging. Je familiale verzekering (als je die hebt) zal de schade vergoeden. Bij overmacht ben je niet aansprakelijk. Je buur kan dan zelf zijn woonverzekering aanspreken.
Je boom valt op je eigen dak. Jouw woonverzekering komt tussen, ongeacht de reden waarom jouw boom neerkwam. Stormschade is opgenomen in de woonverzekering. Naast je huis zijn meestal ook de afsluiting, tuinhuisjes en tuinmeubilair gedekt.