© belgaimages

Wie dekt wat bij een natuurramp?

Overstromingen, tornado’s, aardverschuivingen en andere verwoestende natuurrampen... het kan iedereen overkomen. En daar sta je dan.

Wat is een dekking natuurrampen?

De voorbije 15 jaar is de prijs van de woonpolis duurder geworden omdat er in elke brandverzekering ook verplicht een premie natuurrampen is opgenomen. Want het maakt niet uit of je nu 200 m hoog op een heuvel woont of op een van de meest overstromingsgevoelige plekken van het land: de kost voor dit risico wordt door iedereen gedragen en dus door alle verzekerden betaald, zo bepaalt de wet.

De dekking voor schade door natuurrampen geldt zowel voor eigenaars als voor huurders, waardoor bijvoorbeeld ook de inboedel beschermd is. Ze dekt ook direct of indirect de schade veroorzaakt door aardbevingen, overstromingen, het overlopen of opstuwen van openbare riolen, aardverschuivingen en grondverzakkingen.

Welke bezittingen zijn gedekt?

Geen brandverzekering afsluiten voor je woning kan desastreuze gevolgen hebben. Bij grote schade gaat vaak alles waar je een leven lang voor hebt gespaard in rook op. Toch wordt het aantal Belgische gezinnen dat niet over zo’n verzekering beschikt op vijf tot tien procent geraamd. Want laat het nu net je woonpolis zijn – beter gekend als de brandverzekering – die ook de schade in geval van een natuurramp dekt. Dit geldt zowel voor schade aan het gebouw als schade aan de goederen die het gebouw bevat. Je brandverzekering dekt dus de meeste schade, inclusief de kosten voor het opruimen.

Wat is niet gedekt?

Bij een woonpolis geldt als belangrijkste regel: alles wat niet uitdrukkelijk in de algemene voorwaarden van de polis wordt uitgesloten, is gedekt. Uitsluitingen staan altijd in het contract vermeld. Bij een natuurramp worden volgende zaken dus zeker niet gedekt: voertuigen waarvoor je een omniumverzekering hebt en/of die al een gezegende leeftijd hebben (zie verder), je tuinhuis en de inhoud ervan, je serre, je zwembad, aanplantingen in je tuin, je schuur en elke andere outdoor bergplaats. Een bredere dekking kan, als je bijbetaald voor die aanvullende waarborg. Zoals een tuin- of zwembadverzekering, waar we het al uitgebreid over hadden in het artikel ‘Is je tuin goed verzekerd?’ (juninummer Plus Magazine en ook op plusmagazine.be > rubriek Recht & Geld.

Wie dekt wat bij een natuurramp?
© belgaimages

Wordt de schade die je hebt geleden niet gedekt door je verzekering, dan blijft er nog maar één mogelijkheid over: een verzoek indienen bij het Rampenfonds. Het gaat hier dan wel om een schadevergoeding en niet om een volledige dekking van de geleden schade. En meestal is er ook nog een franchise (eigen risico) van 500 euro.

Wat geldt technisch gezien als overstroming?

Een overstroming kan ook het gevolg zijn van een maatregel die overheid neemt om goederen en mensen te beveiligen en te beschermen, door een dam te openen of een bres in een dijk te maken zodat een eventuele overstroming of uitbreiding ervan kan worden voorkomen.

Hoe wordt de schadevergoeding berekend?

Volgens Peter Wiels, woordvoerder van verzekeringskoepel Assuralia, wordt de vergoeding van de schade in elk contract apart vastgelegd. Maar over het algemeen wordt een huis dat overstroomt vergoed tegen de nieuwwaarde. Dat is de prijs die je anno 2021 zou betalen voor de wederopbouw en die wordt bepaald door een deskundige. Ben je het niet eens met de conclusie van de expert, dan kan je een tweede deskundige inroepen. Deskundigen maken gebruik van een evaluatieschema, meestal gebaseerd op het aantal kamers en de gebruikte materialen. Werd de waarde bij het afsluiten van je polis juist opgeven en dus niet onderschat, dan ontvang je normaal een correcte schadevergoeding, zonder onaangename verrassingen.

Wie dekt wat bij een natuurramp?
© belgaimages

Ook voor beschadigde meubelen en huishoudapparaten vermeldt je contract de wijze van schadevergoeding. Hier bedraagt de vergoeding meestal de vervangwaarde. Die komt overeen met de marktwaarde van het goed. Of anders gezegd, met de prijs die je moet betalen voor een soortgelijk goed in dezelfde staat.

Niet verzekerd, wanneer komt het rampenfonds tussen?

Het Rampenfonds komt inderdaad tussen bij overstromingen en andere natuurrampen. Weet echter dat het Rampenfonds sinds 2014 een gewestmaterie is. Vlaanderen, Wallonië en Brussel zijn dus elk bevoegd voor hun grondgebied. Bovendien moet het gewest waar je woont de gebeurtenis als natuurramp erkennen op basis van een advies van het KMI (het Koninklijk Meteorologisch Instituut) en moet die beslissing in het Belgisch Staatsblad worden gepubliceerd.

Word je dan schadeloos gesteld zodra de ramp erkend is? Het antwoord is meestal neen. Want in eerste instantie wordt richting verzekeringsmaatschappijen gekeken om het gros van de schade die je hebt geleden te vergoeden, ongeacht of je nu huurder of eigenaar bent. In het geval van de overstromingen van juli, komt het fonds dus enkel tussen voor goederen die niet waren verzekerd, zoals voertuigen zonder omniumverzekering (zie verder) of je bezittingen buiten, zoals lage muurtjes, outdoor meubilair of tuingereedschap.

Krijg je, als je geen brandverzekering hebt (5 tot 10% van de bevolking), dan geen vergoeding voor de schade aan je woning? Inderdaad, al zijn er uitzonderingen. Wie zijn bezittingen niet kon verzekeren omwille van een moeilijke financiële situatie, wordt gedeeltelijk vergoed, na aftrek van het eigen risico. Het gaat dan om mensen met een leefloon (OCMW) of een gelijkwaardige uitkering. Het Rampenfonds vergoedt wel landbouwers van wie de oogst is verwoest of de veestapel gedecimeerd door een natuurramp.

Kortom, op enkele uitzonderingen na, is het dus niet het Rampenfonds maar wel je verzekeraar die je moet aanspreken als je als particulier de schade door een natuurramp vergoed wil zien.

Hoeveel tijd heb je om het Rampenfonds aan te spreken? Zodra de ramp is erkend door bekendmaking in het Belgisch Staatsblad, heb je als eigenaar van beschadigde goederen maximum drie maanden de tijd om bij de diensten van je gewest een verzoek tot steun voor herstel van de schade in te dienen.

Wat met je auto?

Een motorrijtuig is enkel gedekt bij een natuurramp als je een full omnium of een mini-omniumverzekering (brand, diefstal, glasbreuk, aanrijding met een dier en natuurrampen) hebt afgesloten. Zo’n omniumverzekering is evenwel niet verplicht. En wat de mini-omniumverzekering betreft: als je met je auto zelf een overstroomde straat bent ingereden, dan ben je met deze verzekering mogelijk toch niet gedekt tegen motorschade.

Hoeveel mensen kunnen terugvallen op een omniumverzekering? Peter Wiels, woordvoerder van verzekeringsfederatie Assuralia: “De eerste twee tot drie jaar sluiten mensen meestal een full omnium af voor hun nieuwe auto. Daarna stappen ze over naar een kleine omnium, en uiteindelijk naar een eenvoudige burgerlijke aansprakelijkheid (BA). Vandaag is ongeveer de helft van alle auto’s omnium verzekerd.”

Komt het rampenfonds tussen als je geen omnium voor je auto hebt?

Slechts gedeeltelijk en onder bepaalde voorwaarden. Je kan een aanvraag bij het Rampenfonds indienen als je voertuig schade heeft opgelopen op de weg of tijdens het rijden. De gebeurtenis moet wel als natuurramp erkend zijn. Het terugbetaalde bedrag varieert naargelang het gewest, de ouderdom en de staat van je voertuig.

In Vlaanderen wordt de schade aan een personenauto vergoed tot 12.000 euro in geval van total loss of tot 6.000 euro als je voertuig kan worden hersteld. De ouderdom en al bestaande schade worden in mindering gebracht bij de terugbetaling. En je moet ook altijd een franchise van 500 euro ophoesten.

In Wallonië bedraagt het maximumbedrag dat wordt terugbetaald 12.500 euro, na het in vermindering brengen van de ouderdom en afhankelijk van het vermogen van je voertuig. Maar is je auto minder dan vijf jaar oud, dan is hij niet gedekt. Hij is dat evenmin als je auto in je garage of op je oprit stond. Dan moet de brandverzekering tussen komen. Voor veel mensen is dit problematisch, want weinig verzekerden nemen in hun brandverzekering de extra dekking ‘voertuig in rust’ op. Deze betalende uitbreiding van je polis dekt je auto, bromfiets, caravan, boot die zich in je huis of in de onmiddellijke nabijheid bevindt, bv. onder een carport of voor je huis.

Wie dekt wat bij een natuurramp?
© belgaimages

In Brussel is het terugbetaalde bedrag eveneens afhankelijk van de leeftijd van het voertuig. Maar het maximumbedrag is beperkt tot 10.000 euro.

Wat is wel hetzelfde in alle gewesten? Bij auto’s wordt zuiver cosmetische schade aan een voertuig, zoals hagelschade aan de carrosserie, nooit door het Rampenfonds vergoed, in geen enkel gewest.

Wat moet je doen bij schade door een natuurramp?

Je bereidt je verzekeringsdossier best goed voor. Dat doe je in de eerste plaats door zoveel mogelijk foto’s te nemen. En uiteraard ook door de facturen en aankoopbewijzen te verzamelen van de beschadigde of ontbrekende goederen. Naast foto’s is het dus ook belangrijk dat je essentiële informatie over de beschadigde voorwerpen bijeen zoekt: het merk, het serienummer... en er de facturen bijhaalt.

Hou ook de facturen bij van de schoonmaakkosten die je hebt gemaakt en de noodherstellingen die je hebt laten uitvoeren. Alle andere herstellingen kan je enkel met goedkeuring van je verzekeraar laten uitvoeren, anders worden ze niet terugbetaald.

Hoe lang duurt het voor je vergoed wordt?

Als de schade meer dan 5.000 euro bedraagt, gaat de verzekeringsmaatschappij meestal al snel over tot het uitbetalen van een voorschot. En zodra je met je verzekeraar overeenstemming hebt bereikt over het bedrag van de schadevergoeding – een proces dat wel enkele weken kan aanslepen -, wordt de schade binnen de 30 dagen uitbetaald.

Weet ook dat in veel woonpolissen vandaag een bijstandsclausule is opgenomen, waardoor je bij een noodgeval beroep kan doen op de diensten die je verzekeraar aanbiedt. Aarzel dus niet om je verzekeraar/makelaar meteen te contacteren en vraag op welke diensten je na een natuurramp een beroep kan doen. Dat kan gaan van het dicht timmeren van kapotte ramen, over een dierenoppas voor je hond, tot een opslagplaats voor je meubels. Zo’n telefoontje kost niets.

In een notedop

Dit dekt je woonpolis WEL

  • Overstromingen
  • Aardbevingen van natuurlijke oorsprong
  • Aardverschuivingen* of verzakkingen
  • Overlopen of opstuwen van openbare riolen

*aardverschuivingen moeten, om gedekt te zijn ten minste gedeeltelijk zijn veroorzaakt door een ander natuurverschijnsel dan een overstroming of een aardbeving.

Dit dekt je woonpolis NIET

  • Voorwerpen buiten de woning: schutting, tuinhuisje, tuinmeubelen, terras.
  • De inhoud van je kelder als die op minder dan 10 cm boven de grond is opgeslagen, met uitzondering van de verwarmings-, water- en elektriciteitsinstallatie.
  • Gebouwen of delen van gebouwen in aanbouw of verbouwing.
  • Gebouwen of delen van gebouwen die in een risico- of overstromingsgebied zijn gebouwd.

Hoe zit dat met andere natuurrampen?

Een tornado is niet uitzonderlijk in ons land. Gemiddeld vijf tot tien keer per jaar raast er een over ons grondgebied, zij het heel lokaal, maar daarom niet minder verwoestend en vooral onvoorspelbaar.

Wat moet je doen als zo’n tornado jouw woning treft? De schade veroorzaakt door dit weerfenomeen wordt gedekt door de klassieke brandverzekering en valt onder de eenvoudige risico’s van je woonpolis. Dat geldt ook voor alle andere natuurkrachten die plots opduiken en niet te controleren vallen, zoals overstromingen waarover we het hier uitgebreid hebben, maar ook hagel en storm, een orkaan, een cycloon, een vloedgolf, aardverschuivingen, een rots die instort of vallende stenen, zelfs een lawine of een vulkaanuitbarsting voor wie al eens op reis gaat.

En net zoals bij overstromingen, geldt bij deze verwoestende natuurkrachten dat alles wat los staat van je huis – omheining, tuinhuis, enz. – niet gedekt is door de basispolis. En dat schade aan je auto gedekt is door een omniumverzekering. Heb je die niet, dan moet je zelf de middelen zien te vinden om hem te laten herstellen of een nieuwe te kopen. Of je kan je bij erkenning van de ramp tot het Rampenfonds wenden om een deel van de schade terugbetaald te krijgen.

Partner Content