Wat is het nut van een beding van aanwas?

Een koppel dat feitelijk samenwoont erft niet van mekaar. Kopen de partners samen een huis, dan wordt vaak gewerkt met een beding van aanwas. Dat is een sterk contract, maar je raakt er niet zomaar ‘vanaf’ wanneer je uit elkaar gaat.

Als samenwoners een onroerend goed kopen met een beding van aanwas, en een van hen overlijdt, dan komt zijn/haar deel bij dan van de andere partner. De andere erfgenamen – zelfs de reservataire (kinderen, kleinkinderen) kunnen er dan geen rechten meer op laten gelden. Een beding van aanwas is een ‘kanscontract’. De partners kunnen het maar opnemen in hun koopakte als hun kansen op overleven gelijkwaardig zijn. Een koppel met een groot leeftijdsverschil zal dus geen beding van aanwas kunnen opnemen. De fiscus aanvaardt het beding, voor zover het een kanscontract is, zo niet wordt het als een schenking bestempeld, waardoor het fiscaal voordeel verloren gaat. Het beding van aanwas kan fiscale voordelen hebben omdat er op het deel van de eerstoverledene geen erfbelasting verschuldigd is, maar wel hetzelfde registratierecht als destijds betaald bij aankoop (vanaf 1 januari 2022 is dat 3% in Vlaanderen voor de enige eigen woning). Anderzijds kan het nadelig uitvallen wanneer het gaat over de gezinswoning, die vrij is van erfbelastingen, ook voor feitelijke samenwoners die 3 jaar samengewoond hebben (Vlaanderen). (Bron: notaris.be)

Wat bij scheiding?

Een beding van aanwas kan in principe enkel beëindigd worden als beide partijen ermee instemmen. Is dat niet het geval, dan kan er een probleem rijzen. Er is wel recente rechtspraak die zegt dat het beding geen zin meer heeft als de relatie tussen de partners eindigt, maar het is niet zeker dat de rechter deze rechtspraak zal volgen. Je kan ook vragen dat de notaris een clausule voorziet dat er een einde komt aan het beding van aanwas als de samenwoning eindigt.