Wat als de fiscus vragen stelt?

Soms stelt de fiscus vragen over uw belastingaangifte. Hoe moet dit gebeuren? En hoe moet u reageren?

Vragen staat vrij, en dat geldt ook voor de fiscus. Alleen, waarom zou de belastingadministratie zich vragen stellen bij uw aangifte?

• Misschien hebt u uw aangifte onduidelijk ingevuld of staat er iets onlogisch in. Een dergelijk misverstand is meestal snel opgelost.
• De fiscus is zeer gevoelig voor onverwachte financiële meevallers. Is uw zoon aan het bouwen en stopt u hem ?20.000 of ?30.000 toe, dan zullen er wellicht geen vragen worden gesteld. Maar heeft uw zoon een normaal inkomen en bouwt hij plots een villa van ?1.000.000, dan is het vrij logisch dat de nieuwsgierigheid van Vadertje Staat wordt geprikkeld. Mogelijk wordt dan gevraagd hoe uw zoon die uitgave heeft betaald (in het jargon heet dit een indiciaire vraag – op basis van uiterlijke tekenen van rijkdom). Werd hem een aanzienlijk bedrag toegestopt of geschonken, dan is het niet uitgesloten dat de fiscus aan de schenker vraagt hoe hij dit geld bij elkaar heeft gekregen. Ook als u een belangrijke uitgave doet die niet in overeenstemming is met uw officiële inkomen, kunt u zich aan zo’n vraag verwachten. Als u bijvoorbeeld een heel dure auto koopt of een luxeappartement in Knokke. Dan is het aan u om uit te leggen dat u erfde, uw zaak verkocht of een gift kreeg. Een argument als Wij hebben gewoon goed gespaard, zal de fiscus niet snel overtuigen.
• Af en toe hoor je verhalen dat de belastingadministratie op zoek gaat naar wie dure reizen boekt, of dure wijnen, juwelen of bont koopt. Dit blijven echter uitzonderingen.
• Ten slotte kan het zijn dat de fiscus op een of andere manier vernomen heeft dat u gelden of onroerende goederen bezit in het buitenland en dat u deze inkomsten niet hebt vermeld in uw belastingaangifte.

De spelregels

• Hoe kan de fiscus vragen stellen? Soms stelt de fiscus een mondelinge vraag, waarbij we u aanraden heel terughoudend te zijn. U weet immers niet met zekerheid wie u aan de lijn hebt. Wilt u het veilig houden, vraag de ambtenaar dan zijn vragen op papier te zetten, tenzij het om eenvoudige en vrij onschuldige zaken gaat. Meestal zal de fiscus u een Vraag om inlichtingen sturen. Dit is een formulier in tweevoud waarvan u één exemplaar terugstuurt, het andere houdt u bij. Het is ook mogelijk de vragenlijst in een afzonderlijke brief te beantwoorden. In deze brief verwijst u dan naar de refertes van de vraag om inlichtingen, of u steekt de standaardvragenlijst erbij. Maar u moet schriftelijk antwoorden!

TIP Verstuur uw antwoord aangetekend zodat u kunt aantonen dat – en wanneer – u geantwoord hebt.

• Hoe snel moet u antwoorden? De wet bepaalt dat de belastingplichtige binnen de maand na de verzending van de vraag alle inlichtingen moet verstrekken die van hem gevraagd worden. Het antwoord moet dus binnen de maand bij de fiscus toekomen. Wacht niet tot de laatste dag om het te versturen!

WEETJE De termijn van één maand kan om gewettigde redenen (zware ziekte, staking bij de post,...) verlengd worden. Ook dat u de gevraagde inlichtingen niet tijdig kunt inzamelen, kan een wettige reden zijn. Vraag dan uitstel aan uw controleur en leg hem uit waarom het onmogelijk is de inlichtingen tijdig te verstrekken. Weigert hij een uitstel, dan moet hij dit motiveren.

• Hoeveel informatie bent u verplicht te geven? Strikt genomen zou u kunnen antwoorden dat u “geen commentaar hebt” maar het is duidelijk dat dit de nieuwsgierigheid van de fiscus nog meer zal prikkelen. Beter is het, een verzorgd en goed gestoffeerd antwoord te geven (met fotokopieën e.d.) maar wel beperkt tot wat gevraagd wordt. Stuur dus niet meer informatie door dan gevraagd wordt. En besef dat u niet hoeft in te gaan op vragen die u te privé vindt. Vraagt de fiscus bijvoorbeeld hoeveel u hebt uitgegeven aan de studiekosten van uw kinderen, dan hoeft u niet te antwoorden. U kunt er u handig vanaf maken door te zeggen dat u het niet meer weet omdat u geen boekhouding bijhoudt van uw privé-uitgaven.

LET OP! Niet antwoorden is onverstandig. De fiscus kan u dan een aanslag van ambtswege opleggen. Dit betekent dat hij uw aangifte naast zich neerlegt en zelf uw belastbaar inkomen bepaalt. Bovendien kan u ook nog een fikse boete worden aangesmeerd (de eerste keer bedraagt die ?625).

“Kunt u even langskomen?”

Af en toe gebeurt het dat in een vraag om inlichtingen gevraagd wordt op een bepaalde datum en uur naar het belastingkantoor te komen met alle bewijsstukken i.v.m. bepaalde uitgaven. Dit gebeurt vaak als u werknemer bent en uw eigen kosten bewijst. Als de voorgestelde datum of uur u niet past, kunt u uw controleur een ander moment voorstellen. Strikt genomen mag uw controleur zelfs niet eisen dat u bepaalde documenten meebrengt naar zijn kantoor maar u hebt er zelden of nooit belang bij, hem voor het hoofd te stoten. Beter is het, een keurig dossiertje samen te stellen met de gevraagde stukken.

Als u uw eigen kosten bewijst, kan het zijn dat de controleur u op het einde van de bijeenkomst een Akkoordverklaring voorlegt. Let op, want als u dit document tekent, kunt u er in principe niet meer op terugkomen.

Overlegt u liever eerst nog eens met uw boekhouder, vraag dan bedenktijd. Als uw controleur meent dat uw aangifte moet worden gewijzigd, dan kan hij u zijn opmerkingen in een Bericht van wijziging sturen. U hebt dan 1 maand de tijd (na de datum van verzending) om hierop te antwoorden.

Vragen over derden

Het is niet uitzonderlijk dat de fiscus u vragen stelt over derden, bijvoorbeeld over de traiteur waar u uw huwelijksjubileum vierde. Vragen zoals Welke wijn hebt u gedronken en hoeveel betaalde u daarvoor? zijn niet ongewoon. Dan wil de fiscus de traiteur controleren en niet u! Ook in dit geval moet u binnen de maand reageren maar uw antwoord kan uiteraard diplomatisch zijn: ” Ik heb kennis genomen van uw verzoek. Tot mijn spijt beschik ik niet meer over de door u gevraagde inlichtingen. .. ”

WEETJE De fiscus is verplicht u te laten weten met welk onderzoek hij bezig is. Hij moet iets vermelden in de zin van: In het kader van het onderzoek bij Traiteur Intzwart stellen wij u volgende vragen. Vragen als Waar vond uw huwelijksfeest plaats? Wat kostte het? zijn te algemeen. Die hoeft u niet te beantwoorden.

Vragen uit het buitenland

In principe is het mogelijk dat u vragen krijgt uit het buitenland maar – wat hierover ook wordt verteld – er vindt op dit ogenblik alleen nog maar informatie-uitwisseling plaats met de Franse fiscus, en die is er altijd geweest. Door de intensere samenwerking tussen de Europese belastingadministraties zullen in de toekomst wel meer fiscale gegevens worden uitgewisseld maar dat is nog niet het geval. Geeft u op uw belastingaangifte aan dat u een buitenlandse bankrekening hebt, dan kan de fiscus u wel vragen de uittreksels voor te leggen. Hebt u geen buitenlandse bankrekening dan vult u op uw aangifte nihil in.

WEETJE Hebt u uw geld geïnvesteerd in een zogenaamde beleggingsverzekering in het buitenland (zoals een tak 23), dan doet u niets illegaals als u op uw aangifte vermeldt dat u geen bankrekening hebt in het buitenland. Dit is inderdaad geen bankrekening en u ontvangt geen interesten die u zou moeten aangeven. Het is een verzekering!

Steeds meer controle

Uw lokale belastingcontroleur kan u ten slotte ook vragen stellen op basis van gegevens die hij krijgt van zijn collega’s. Meestal gaat het dan over de aankoop van een wagen of onroerend goed. Uw controleur krijgt alle akten van gebouwen of gronden die u aankoopt maar ook de vonnissen (bijv. als u een schadevergoeding ontvangt). Ook kan hij zien met welke wagen u rijdt. Koopt u iets via een onderhandse akte (bijv. een patrimoniumvennootschap), dan is de verkoopsom in principe niet geweten. Maar aangezien het bankgeheim (of wat ervan overblijft) in 2012 zou verdwijnen, gaat u er maar beter vanuit dat de fiscus over enkele jaren nog veel meer over u zal weten en dus nog meer vragen zal kunnen stellen. Temeer daar tegen die tijd ook alle effecten aan toonder op een rekening zullen moeten staan.