Van ziekenhuis veranderen kan
Als patiënt kan je tijdens je behandeling of opname in een ziekenhuis, van zorginstelling of zorgverlener veranderen. De wet staat dit toe, maar niet in alle gevallen.
Ben je als patiënt niet tevreden over de verleende zorg? Heb je een conflict met een arts of verpleegkundige? Of vinden jij of je familie dat je elders beter kan worden behandeld? Dan kan dit aanleiding geven tot een verzoek om van zorginstelling te veranderen, nog voor je de behandeling hebt beëindigd.
“Je kan inderdaad midden in een behandeling van ziekenhuis veranderen”, bevestigt ombudsvrouw en ziekenhuisbemiddelaar Caroline Doppagne. “De wet inzake de patiëntenrechten staat dit toe. Die wet heeft ervoor gezorgd dat de patiënt rechten kreeg toegekend, waardoor hij een volwaardige speler is geworden binnen de gezondheidszorg en wat hem toelaat om op basis van deze wetgeving zijn ontevredenheid te uiten.” Artikel 6 van de wet op de patiëntenrechten biedt je de mogelijkheid om van zorgverlener en dus van ziekenhuis te veranderen.
Extra vervoerskosten
“In de praktijk heeft elke patiënt de vrijheid om op elk moment van instelling te veranderen”, verduidelijkt Caroline Doppagne, die ongeveer 500 bemiddelingsdossiers per jaar beheert. “Wij ontvangen families die het niet eens zijn met de behandeling of de manier waarop die verloopt en een overplaatsing van de patiënt en zijn medisch dossier vragen. De patiënt of zijn vertegenwoordiger ondertekent dan een verklaring waarin staat dat hij niet verder mag worden behandeld. Alle extra kosten voor de overbrenging naar een ander ziekenhuis, zoals het vervoer per ambulance, zijn dan wel voor rekening van de patiënt. Maar moet de patiënt een zware operatie ondergaan in een ander ziekenhuis, dat daarvoor beter is uitgerust, dan is dat geen keuze maar een noodzaak en worden er geen extra kosten aangerekend.” Dat is dus niet zo voor een overplaatsing zonder dwingende medische redenen.
Het recht om van ziekenhuis of zorgverlener te veranderen is lang niet absoluut.
Is dit recht om van ziekenhuis of zorgverlener te veranderen onbeperkt? “Nee, in een aantal bij wet geregelde gevallen kan de arts zich tegen de overbrenging verzetten, bijvoorbeeld wanneer dit aanzienlijke gezondheidsrisico’s voor de patiënt inhoudt”, antwoordt de ombudsvrouw. De plicht van zorgverleners is in de eerste plaats om kwaliteitsvolle zorg te verstrekken. Als een overplaatsing de patiënt kan schaden, als hij in levensgevaar verkeert, dan mag het medisch personeel zich daar tegen verzetten zonder de wet te overtreden. Er zijn nog andere uitzonderingen, zoals bij psychiatrische stoornissen, waar men maatregelen tot vrijheidsberoving kan nemen.
Op vraag van de zorgverstrekker
“Als bemiddelaar behandel ik overplaatsingen tussen ziekenhuizen op verzoek van patiënten, maar die komen er soms ook na klachten van zorgverstrekkers”, stelt Caroline Doppagne. “Zorgverleners worden soms geconfronteerd met lastige patiënten of hun gezin, die zich zo agressief gedragen dat het onmogelijk wordt om hen in goede omstandigheden te verzorgen. Dan probeer ik via communicatie en overleg de situatie te ontmijnen. Maar als dit niet lukt, is een overplaatsing naar een andere instelling de enige optie om het ziekenhuispersoneel te beschermen, indien het niet gaat om een levensbedreigende noodsituatie voor de patiënt welteverstaan.”
Vertrek op eigen risico
Wil je toch tegen het advies van de dokter in het ziekenhuis verlaten, dan kan men je dit nooit beletten. De arts of de zorginstelling zal je dan vragen om een document te ondertekenen. Bedoeling van dit officiële formulier is hen te ontslaan van elke verantwoordelijkheid omtrent de mogelijke gevolgen van je vertrek. Maar: betreft het een noodsituatie waarbij het leven van de patiënt in gevaar is, dan kan dit ontslag worden uitgesteld.
9 belangrijkste patiëntenrechten
Op 22/08/2002 keurde België de wet op de patiëntenrechten goed: een enorme stap voorwaarts. Dit zijn de grote lijnen van deze wet.
- Het recht op vrije keuze. Je hebt het recht om vrij de persoon te kiezen die je behandelt.
- Het recht op kwaliteitsvolle zorg. Volgens de actuele medische kennis, de beschikbare middelen, met respect voor je menselijke waardigheid en je autonomie.
- Het recht op informatie. Tijdig en in begrijpelijke taal geïnformeerd worden. De informatie kan betrekking hebben op je gezondheid – diagnose, behandeling, waarschijnlijke evolutie, aanbevelingen – of op een mogelijke ingreep – doel, urgentie, duur, bijwerkingen, risico’s, financiële kost, mogelijke alternatieven. Als je dat wenst, kan je een vertrouwenspersoon aanduiden waarmee je dit recht op informatie kan delen. Je kan ook beslissen om bepaalde informatie over je gezondheidstoestand niet te ontvangen.
- Het recht op toestemming. Zonder je toestemming kan geen interventie worden gestart of voortgezet.
- Het recht om je dossier in te zien. Je hebt het recht het te raadplegen of iemand aan te wijzen om dat te doen.
- Het recht op bescherming van de privacy. Informatie over je gezondheid kan niet aan derden worden doorgegeven, behalve als de wet dat voorschrijft.
- Het recht op klachtenbemiddeling. Ben je van mening dat een van de patiëntenrechten met de voeten werd getreden, dan kan je een klacht indienen bij de ombudsdienst van het ziekenhuis.
- Het recht op pijnbestrijding. Je hebt recht op de meest passende zorg, die gericht is op het voorkomen, het evalueren, het rekening houden met, het behandelen van en het verlichten van pijn.
- Het recht op vertegenwoordiging. Je hebt het recht je te laten vertegenwoordigen door iemand die je zelf aanduidt, wanneer je zelf feitelijk of juridisch niet meer in staat bent om je rechten uit te oefenen (bv. bij coma).
Opgelet: de wet voorziet in therapeutische uitzonderingen op al deze rechten indien de toepassing ervan schadelijke gevolgen voor je kan hebben.