Ontslag door medische overmacht

Een enquête van Partena Professional (ondernemingsloket en personeelsbeheer) leert dat er een enorme stijging is van het aantal ontslagen wegens medische overmacht, met maar liefst 357%. Alle beroepscategorieën in de samenleving worden in min of meer dezelfde mate getroffen, maar vrouwen veel vaker dan mannen. Partena omschrijft de overmacht als een onvoorziene gebeurtenis, buiten de wil van de partijen, die zowel voor de werkgever als voor de werknemer een onoverkomelijk obstakel vormt. Het belet de werkgever om arbeid te verschaffen en de werknemer om die uit te voeren. Sinds 2017 bepaalt de wet dat bij blijvende arbeidsongeschiktheid een re-integratietraject moet worden opgestart en afgerond, vooraleer een arbeidscontract wegens medische overmacht kan worden beëindigd. Bij dit soort opzeg is er geen opzeggingstermijn of vergoeding voor de werknemer. Doel van de wet is om misbruik te voorkomen en de re-integratie te bevorderen, en werknemers die het afgesproken werk niet meer kunnen verrichten, passend werk aan te bieden. De keerzijde is een explosie van ontslagen door medische overmacht. "Als we kijken naar 2020, dan doet dit fenomeen zich voor bij alle beroepscategorieën", legt Wim Demey, manager bij Partena Professional, uit. "Dat vrouwen zwaarder worden getroffen dan mannen en jongeren, komt vooral omdat ze overwegend actief zijn in de zwaarst getroffen sectoren. En dat zijn vooral sectoren die tijdens deze gezondheidscrisis in de frontlinie stonden: de ziekenhuizen, de supermarkten, jobs met dienstencheques."Wanneer er sprake is van een contract beëindigen wegens medische overmacht, kan je niet om het re-integratietraject heen. Bij zo'n traject oordeelt de preventieadviseur-arbeidsarts of je als werknemer al dan niet geschikt bent om tijdelijk of definitief weer aan de slag te gaan. Stel, je bent werknemer en arbeidsongeschikt en je hebt nog niet aangekondigd wanneer je terugkeert. Op een bepaald ogenblik kan je werkgever, jijzelf als werknemer, maar ook de raadgevende arts van het ziekenfonds een re-integratietraject aanvragen. Dit kan resulteren in een plan met concrete en gedetailleerde informatie over mogelijke aanpassingen van je functie of een beschrijving van andere mogelijke functies. Bedoeling is om je als werknemer, die niet 100% fit is, de kans te geven naar een meer geschikte baan of een andere job terug te keren. Maar dit re-integratietraject is voor een werkgever ook de enige mogelijkheid om de blijvende ongeschiktheid van een werknemer vast te stellen. En dus, in sommige gevallen, het contract wegens medische overmacht te beëindigen. Als werknemer kan je al in de eerste maand van je arbeidsongeschiktheid een re-integratietraject aanvragen. Jouw werkgever moet wachten tot de vierde ononderbroken maand van arbeidsongeschiktheid om dat te kunnen doen. Of wanneer er een attest is van je behandelende arts waaruit een definitieve arbeidsongeschiktheid blijkt. Zodra het verzoek voor een re-integratietraject er is, heeft de preventieadviseur-arbeidsarts 40 dagen de tijd om conclusies te formuleren. De arts nodigt de werknemer uit voor een re-integratie evaluatie, waarbij wordt nagegaan of je kan terugkeren naar je vroegere baan of naar een andere passende job, en hoe deze re-integratie, gelet op je gezondheidstoestand, mogelijk is. Er zijn verschillende scenario's mogelijk, van een terugkeer naar je vroegere job, met eventueel aanpassingen, tot blijvende ongeschikt om het overeengekomen werk te hervatten. Alleen in dat laatste geval, of wanneer een re-integratieplan niet mogelijk is of door jou als werknemer werd geweigerd, kan de arbeidsovereenkomst worden beëindigd omwille van medische overmacht. De stopzetting moet dan door jou en je werkgever samen in een overeenkomst worden vastgelegd. En wat als jij als werknemer deze overeenkomst niet wil ondertekenen? Dan kan je werkgever de overeenkomst ook eenzijdig beëindigen wegens medische overmacht. Wat erop neerkomt dat hij je kan ontslaan zonder enige vergoeding te betalen. Je hebt wel nog recht om hiertegen in beroep te gaan.