Materialen hergebruiken
Bouwen heeft een grote impact op het milieu. Hergebruik van materialen kan die verminderen. En je bespaart er nog geld mee ook.
Achter elk huis gaat 250.000 tot 440.000 kWh grijze energie schuil, dat is de theoretische energie die nodig is om alle materialen van je woning te vervaardigen. Volgens Architecture and Climate komt deze energie overeen met meer dan een eeuw elektriciteitsverbruik van één huishouden. Om die ecologische voetafdruk te beperken, wordt steeds vaker richting het hergebruik van bouwmaterialen gekeken: bakstenen, tegels, sanitair, radiatoren, enz. Sommige materialen, zoals ijzer, zijn bijzonder geschikt om te recupereren.
Hoe vaak worden bouwmaterialen hergebruikt?
Momenteel wordt slechts 1 tot 2% van de bouwmaterialen in Europa hergebruikt. Het is vaak goedkoper om alles in een container te kieperen dan materialen te sorteren en een tweede leven te geven. Materialen van goede kwaliteit worden daarom vaak vergruisd, omgesmolten, gestort. In België wordt 95% van het sloopafval hergebruikt voor wegenbouw- en funderingswerken. Maar door de stijgende materiaalkosten, tekorten en lange leveringstermijnen, kijken almaar meer bouwprofessionals richting recuperatie en is de sector van hergebruik de afgelopen maanden met ongeveer 40% gegroeid.
In wat verschilt hergebruik van recycleren?
In tegenstelling tot recycling, ondergaan bouwmaterialen bij hergebruik geen fysische of chemische transformatie. Het Brusselse Rotor DC, al 10 jaar actief in de sector, geeft het voorbeeld van een stalen balk op een afbraakterrein: “Bij recyclage wordt die balk samen met de rest van het schroot afgevoerd en gesmolten in een oven op 1.600°C om er opnieuw staal van te maken, een erg energieverslindend proces. Bij hergebruik blijft zo’n balk intact.”
Heb je als particulire toegang tot hergebruikte materialen?
Jazeker. Je vindt ze op gespecialiseerde sites, zoals Opalis.be, actief in België, Nederland en Frankrijk.
Is het ook voordelig?
Volgens Ecoconso (lid Klimaatcoalitie) zijn recente ramen 20 tot 40% goedkoper dan nieuwe. De prijs van straatstenen varieert van 4 tot 50 euro/m2 (beton of klinkers), bakstenen kosten zo’n 0,40 euro per stuk en tegels tussen 20 en 100 euro/m2. Je vindt er voordelige vintage verlichtingsarmaturen, maar evengoed architecturaal waardevolle materialen uit gebouwen zoals het Antwerpse stadhuis, de hoofdzetel van de Generale Maatschappij of een staalfabriek in Charleroi.
Waar moet je op letten?
Controleer altijd de afmetingen die je nodig hebt voor je iets koopt en zoek uit hoe het zit met de isolatiewaarde van hergebruikte materialen. Let ook op de staat waarin ze zich bevinden: sommige materialen komen recht van de werf, andere zijn schoongemaakt. Bij Rotor DC behouden tegels hun oorspronkelijke afmetingen omdat de mortel in een zuur bad wordt verwijderd. Controleer ook of er voldoende voorraad is. Zo vermijd je onaangename verrassingen tijdens de werken. Ga je renoveren, dan kan je eigen werf ook een bron van materialen zijn, voor jezelf én voor anderen.