Laat de relatie met je buren niet verzuren
Last van je buur? Wat doe je dan? De politie bellen? Naar de vrederechter stappen? Wacht! Er is nog een andere oplossing: de burenbemiddelaar.
In de stad hebben vier op de tien buren ruzie, blokletterde Het Laatste Nieuws een tijdje geleden. Last van lawaai, hinder van huisdieren, discussies over een parkeerplaats, intimidatie... Ook buiten de stad is het spreekwoord Beter een goeie buur dan een verre vriend soms ver te zoeken. Praten met je buur helpt, maar niet altijd. De politie bellen kan hem tijdelijk even tot bedaren brengen, maar is niet bevorderlijk voor de goeie relatie en communicatie. Nochtans is het belangrijk dat het conflict niet escaleert. Een gesprek met een onafhankelijke derde kan soelaas brengen. De burenbemiddelaar is zo’n derde. Hij is geen rechter, oordeelt niet en velt geen vonnis. Burenbemiddeling komt dus niet in de plaats van de rechtbank of politie, maar biedt een alternatief om samen tot een oplossing te komen. Lukt dat niet, dan kan je nog altijd een procedure opstarten of klacht neerleggen.
Het is belangrijk dat het conflict niet escaleert. Een gesprek met een onafhankelijke derde kan soelaas brengen.
Annick Colman volgde in het voorjaar van 2016 een opleiding tot burenbemiddelaar, georganiseerd door de provincie Vlaams-Brabant. Vandaag is ze burenbemiddelaar voor de provincie en voor de gemeente Zemst. “Ik ben eigenlijk burenbemiddelaar geworden door mijn buur”, vertelt Annick. “Ik ben nogal gevoelig voor lawaai en vond dat ik niet constant moest meegenieten van zijn muziek. Ik kon ofwel kwaad worden en zo mijn frustraties kwijt geraken, of de situatie ontmijnen door te zeggen wat mijn probleem was. Ik heb intuïtief voor praten gekozen en het heeft gewerkt. Ik heb geen last meer van muziek in de tuin.”
“Toen ik te weten kwam dat er zoiets als burenbemiddeling bestaat, was ik meteen verkocht. Ik schreef me in voor de opleiding en heb daar nog geen minuut spijt van. De opleiding was intensief en de cases die we moesten behandelen waren moeilijker dan wat ik tot dusver heb meegemaakt als bemiddelaar.”
Soms sta je ervan versteld waarover conflicten gaan. Dit is echt het leven zoals het is. Annick Colman: “De wrevel hangt al zo lang in de lucht dat het kleinste probleempje onoverkomelijk wordt. Als je dan merkt dat een neutraal luisterend oor al veel druk van de ketel haalt, is dat fantastisch. We maken de mensen ook meteen duidelijk dat we niet oordelen, hen niet gaan vertellen wat ze moeten doen, maar dat we hen gaan helpen om opnieuw met hun buur te praten. We geven ze de kans om al hun grieven op tafel te gooien. Dikwijls merk je dat, als ze de stap zetten om er samen over te praten, weliswaar onder begeleiding, er al een groot deel van het probleem is opgelost en ze samen tot een oplossing komen.”
Maar dat is zeker niet altijd het geval. “Soms willen buren echt niet met elkaar praten, wordt er geen uitweg gevonden. Dat is dan jammer, maar als burenbemiddelaar kan je enkel je best doen. Als het niet lukt, moet je loslaten en dat is niet altijd even gemakkelijk. Dan is het goed dat je er met je cobe-middelaar over kan praten. Zou ik mensen aanraden om burenbemiddelaar te worden? Absoluut! Je krijgt er zoveel voor terug.”
Waar kan je terecht voor hulp?
Veel gemeenten en steden hebben een dienst burenbemiddeling. Je kan hen contacteren als je een conflict hebt met je buren. De bemiddelaar komt eerst bij jou luisteren en geeft informatie over de bemiddeling. Als jij ermee instemt contacteert hij/zij de buren met de vraag of ook zij een gesprek wensen. Stemmen ook je buren daarmee in, dan volgt een bemiddelingsgesprek met iedereen. Burenbemiddeling bestaat niet in elke Vlaamse gemeente. Woon je in de provincie Vlaams-Brabant en voorziet je gemeente (nog) geen burenbemiddeling, dan kan je contact opnemen met de dienst maatschappelijke veiligheid van de provincie. Zij zoeken dan vrijwillige burenbemiddelaars in jouw buurt. De andere provincies bieden deze dienst niet aan. Daar kan je enkel terecht bij de burenbemiddeling die je gemeente of stad organiseert.
Laagdrempelig
In familiezaken treden veel professionele bemiddelaars op: advocaten, notarissen, juristen en psychologen. Toch is het niet nodig dat bemiddeling – en zeker burenbemiddeling – een club van experten wordt, lees je in een brochure die de stad Gent uitgaf na vijf jaar vrijwillige burenbemiddeling. Buurtbemiddeling moet laagdrempelig zijn. Dat is ook de idee achter het initiatief om opleidingen voor vrijwillige burenbemiddelaars te organiseren. Sophie Van Ostaeyen, mede-organisator van de opleiding bij de provincie Antwerpen: “Als een burenruzie begint te escaleren, is het voor buren niet gemakkelijk om hun conflict opnieuw te bespreken en samen tot een oplossing te komen. Als vrijwillige bemiddelaars (soms twee personen) met hen komen praten, voelen ze zich vaak gehoord en meer op hun gemak. Ze appreciëren dat bemiddelaars tijd voor hen uittrekken.”
Burenbemiddelaar worden?
Contacteer dan je stad of gemeente. Of het provinciaal netwerk burenbemiddeling als je in Vlaams-Brabant woont en je gemeente of stad geen project heeft lopen. Er zijn ook politiezones die een opleiding organiseren. Je eigen opleidingsniveau doet er voor de opleiding niet toe. Goed kunnen luisteren, communicatief, discreet en diplomatisch zijn, en over een flinke dosis inlevingsvermogen beschikken zijn uiteraard wel belangrijk.
Wat in Wallonië en Brussel?
Ook in Brussel en Wallonië zijn er burenbemiddelaars actief. Anders dan in Vlaanderen zijn het geen vrijwilligers, maar professionelen die een specifieke opleiding hebben genoten. In Charleroi bijvoorbeeld zijn er vijf voltijdse professionele bemiddelaars aan de slag voor 200.000 inwoners. Franco Gizzi, projectleider sociale cohesie van de stad Charleroi, vindt dat professionelen een voetje voor hebben omdat ze beter opgeleid zijn om om te gaan met mogelijke agressie.