Iedereen wil een eerlijke scheiding
Valerie Gravey is familiaal bemiddelaar en scheidingscoach. Ze informeert, luistert en probeert naar boven te halen wat er achter de vragen of zorgen van haar klanten schuilgaat.
Hoe gaat een bemiddeling in zijn werk? “Alles begint met een gesprek waarbij de bemiddelaar luistert naar de verwachtingen van de mensen, hen op hun gemak stelt, want vaak zijn ze zenuwachtig”, steekt Valerie Gravey van wal. Ze laat haar klanten – soms alleen, meestal met twee – plaatsnemen aan een ronde tafel. “Die vorm is niet toevallig,” zegt ze, “zo zit je niet tegenover mekaar. En de tafel staat symbool voor het punt waarop je je als partners bevindt, een rond punt waarop verschillende afslagen mogelijk zijn. In het beste geval is dat een echtscheidingsovereenkomst die door beiden wordt gedragen en enkel nog moet worden gehomologeerd door de rechtbank. Bij die schriftelijke procedure moet je zelf niet meer aanwezig zijn.”
Maar het kan ook anders uitdraaien. “Soms lopen partners vast op één punt en dan kan je geen overeenkomst maken. Het is in elk geval belangrijk dat koppels die voor bemiddeling kiezen, weten dat alles wat hier wordt gezegd vertrouwelijk is. En dat ze op elk moment kunnen beslissen om de bemiddeling stop te zetten. Het is een vrijwillig proces. Bij aanvang tekenen ze een bemiddelingsprotocol waarin de principes staan, een soort engagement van alle betrokkenen: de partners en de bemiddelaar.”
Brillen van rechtvaardigheid
“Iedereen wil een eerlijke scheiding”, gaat Valerie Gravey verder. “Maar wat is eerlijk? Dat wordt vaak anders ingevuld door de partner die zijn/haar carrière op een laag pitje heeft gezet om voor de kinderen te zorgen, dan door de partner die voltijds is blijven werken en voor meer gezinsinkomen heeft gezorgd. Het valt me telkens op hoe anders mensen naar rechtvaardigheid kijken. Zo was er een man die tegen zijn vrouw zei: je hebt toch geen financiële zorgen, je krijgt binnenkort een grote erfenis. Terwijl zij dat totaal geen argument vond om minder onderhoudsgeld te krijgen. Voor zulke situaties gebruik ik een prent met ‘de brillen van rechtvaardigheid’, een beeld waardoor mensen beter begrijpen hoe hun partner ernaar kijkt. Als je over scheiden praat, valt vaak de term vereffening en verdeling van het vermogen. Maar scheiden gaat ook over tekortkomingen vereffenen. Er zit een soort afrekening in. Als bemiddelaar probeer ik samen met de partners hiervoor een taal vinden, los van het juridische. Rechtvaardigheid is meer dan het wettelijk stelsel of het huwelijkscontract waar je ooit voor koos.”
Gezamenlijk leven uit elkaar halen
Recent waren de echtscheidingen bij zestigplussers in het nieuws, de grijze scheidingen. Verlopen die anders dan bij jongere mensen? “Wie scheidt na 50 of 60 zit in een andere levensfase”, weet Valerie Gravey. “Ik heb de indruk dat partners dan bewuster naar me toekomen. Al merk ik dat er ook op latere leeftijd een verschil is in het verwerkingsproces. De ene zit al verder dan de andere. En een gezamenlijk leven van 40 jaar uit mekaar halen is niet niks. Een dame zei me: het voelt alsof ik een been kwijt ben. Het komt er dan op aan om na te gaan wie je als individu bent nu je alleen bent, en daarnaast het verleden respectvol af te sluiten met elkaar. En uiteraard rijzen ook dan veel financiële vragen. Hoe zit dat met het pensioen, de eventuele groepsverzekering, de woning? Dat laatste gaat veel verder dan het financiële. Aan de gezinswoning hangen zoveel herinneringen vast. Al het werk, al die tijd samen...”