Hoeveel pensioen zal ik later krijgen?
Als een mens 59 wordt, wil hij wel eens weten waar hij staat. Plus-redacteur Ludo Hugaerts zocht een raming van zijn pensioen en kwam via Kafka terecht op de hoogste plek van Brussel.
Inhoud:
- Schatten op zolder
- “U hebt geen enkele loopbaanperiode ingevuld”
- Hoog in de Zuidertoren
- En mijn pensioenbonus?
- 6 manieren om een pensioenraming te krijgen
Net 59 geworden. Wat wil ik doen? Blijven werken? Diep in mij zegt een stem: zeker en vast! Of zoals vrouwlief en de meeste vrienden resoluut kiezen voor brugpensioen? Misschien moet ik mijn latere pensioen maar eens laten ramen en daarvan mijn besluit laten afhangen.
Maar hoe en waar vind ik een betrouwbare raming? Sinds vorig jaar krijgt iedere werknemer op zijn 55ste een automatische raming, maar daar heb ik dus naast gegrepen wegens al te oud. Oké, dan maar via de website Ken uw pensioen van de Rijksdienst voor Pensioenen. Die is toch gemaakt voor mensen zoals ik?
Schatten op zolder
Fase 1. Ik weet dat ik zoveel mogelijk gegevens over mijn loopbaan moet verzamelen en dus wring ik me op een zondagnamiddag op zolder. Dat wringen moet u letterlijk nemen want sinds we de zolder verbouwd hebben tot een logeerkamer, hebben we alle papieren en herinneringen op een kruipzoldertje gestouwd. Toch valt dat zoeken prima mee. Op minder dan 15 minuten heb ik de dozen met alle loonstrookjes teruggevonden sinds 1971, het jaar dat ik de grote werkwereld betrad. De oudste dozen zorgen voor golven van nostalgie. Mijn eerste maandwedde in mei 1971: 8943 BEF. Mijn militair zakboekje: op 19 november 1972 heb ik “het brevet van het B5 in het ambt van bediende-typist bekomen met 445,5 punten op 500”.
Ik vind ook alle jaaruittreksels van de pensioenrekening terug, de beroemde strookjes van de ASLK (nu Fortis). In al die jaren zijn die nauwelijks van vorm of aanzien veranderd. In de kolom Bezoldiging staat telkens een bedrag, maar is dat mijn netto- of mijn brutosalaris? De achterkant van het strookje vermeldt alleen “In de kolom bezoldiging staat het bedrag dat in aanmerking komt voor de berekening van de pensioenbijdrage bij de RSZ”. Beste ASLK/Fortis, kan er eens iemand na zestig jaar RSZ het woordje netto of bruto bij het woord bezoldiging typen, a.u.b.? Eén woordje, vijf letters, alstublieft?
PAGEBREAK
PAGEBREAK
“U hebt geen enkele loopbaanperiode ingevuld”
Fase 2. Surfen naar de website Ken uw pensioen. Ik geef geboortedatum, geslacht en gezinssituatie in en ik vraag stoer een simulatie wanneer ik blijf werken tot 65 jaar. Als ik op Frequently Asked Questions klik, bots ik op een boterham van 31 pagina’s. Niet zeuren, diagonaal lezen! Ik verneem dat het programma het wettelijke rustpensioen simuleert voor zowel werknemers, ambtenaren als zelfstandigen en dat het daarbij rekening houdt met de eventuele inkomsten van de echtgenote. Het houdt geen rekening met speciale pensioenstatuten zoals mijnwerkers of politieke mandatarissen. Overlevingspensioenen of rustpensioenen na een feitelijke of wettelijke scheiding berekent het evenmin.
Ik lees ook dat het beter is mijn loopbaan op te splitsen in meerdere periodes. Op de website moet ik dan kiezen voor Gedetailleerde loopbaan. Dat is zeker nodig als je tijdens je loopbaan van statuut veranderd bent (arbeider, bediende, zelfstandige, deeltijds, voltijds...). Maar ook als je bijvoorbeeld dertig jaar lang werknemer bent geweest bij dezelfde baas doe je er goed aan die dertig jaar op te splitsen in meerdere periodes. Per periode neemt het programma immers de brutowedde van één maand als referentieloon. Die ene maand wordt dan via bepaalde breuken en extrapolaties en via de index omgerekend tot een gemiddelde maandwedde voor de hele periode. Als je werkt met meerdere korte periodes, wordt het eindresultaat betrouwbaarder. Wie dat wil, kan elke periode van zijn loopbaan trouwens nog eens uitsplitsen per jaar.
Ik kies dus voor Gedetailleerde loopbaan. Ik splits mijn loopbaan sinds 1971 netjes in zeven periodes op, volgens mijn verschillende werkgevers. En ik word meteen verplicht... incorrect te zijn. Het programma wil immers dat ik elke periode afrond naar een jaartal en hetzelfde jaartal mag niet twee keer voorkomen. De periode van september 1988 tot oktober 1994 noteer ik dus als 1989-1994, omdat ik in 1988 het grootste deel van het jaar nog bij een andere werkgever gewerkt heb. De laatste periode laat ik eindigen in 2013, het jaar dat mijn wettelijk pensioen ingaat.
Voor elke periode vraagt het programma dat ik één brutomaandwedde opgeef en één enkele dertiende maand invul. Het is maar goed dat ik al mijn loonstrookjes bewaard heb. Aan de jaaruittreksels van mijn pensioenrekening heb ik immers niets aangezien ik niet weet of het vermelde bedrag netto of bruto is. Telkens neem ik een maandwedde in het laatste jaar van de periode. Voor de dertiende maand doe ik een gok en vul ik een bedrag in dat iets lager dan het maandsalaris ligt. Hé, dat is vreemd. Vanaf mijn eerste periode (1971-1974) krijg ik de keuze tussen Belgische frank en euro. Maar op mijn documenten is een bedrag in euro pas te zien vanaf begin 2001.
Ik vul de zeven periodes netjes in en vergeet ook mijn legerdienst niet. Ik klik telkens op Bevestigen en dan op Periode toevoegen. Een fout maken is niet erg, ik kan elke keer op Wijzigen klikken en de fout herstellen. Op het einde stijgt de spanning. Hoeveel pensioen zal ik hebben in 2013? Als alles ingevuld is, klik ik vol verwachting op Ja, bereken het resultaat! Ik krijg prompt een antwoord: “Het resultaat kan niet geraamd worden omdat er geen enkele loopbaanperiode is ingevuld”.
Wat krijgen we nu? Wat heb ik dan het voorbije uur gedaan? Ik begin helemaal opnieuw en let er vooral op me niet te vergissen tussen franken en
euro’s. Op het einde volgt dezelfde foutmelding. Wat doe ik mis? Ik loop nog eens door de 31 pagina’s Frequently Asked Questions. Derde poging dan maar. Maar met eenzelfde resultaat.
PAGEBREAK
PAGEBREAK
Hoog in de Zuidertoren
Fase 3. Hallo, is dit het Contact Center van de Rijksdienst voor Pensioenen (tel. 02 529 30 02)? Een vriendelijke mevrouw luistert naar mijn probleem en zucht. Ze kan me niet helpen want ze weet niets af van de website. Ze zal informeren bij haar diensthoofd en zet me op wacht. Een hele tijd niets, dan ineens een bezettoon. En die blijft bezet.
Fase 4. Ik sta op mijn strepen en bel met de pers- en communicatiedienst van de Pensioendienst. Ik leg mijn probleem uit, stuur een e-mail en krijg zowaar antwoord. Ik mag met mijn papieren naar de Zuidertoren komen. Een specialist van de website zal samen met mij mijn pensioensimulatie maken. Op de vijfentwintigste verdieping, die ik met de lift bereik, krijg ik amper de tijd om van het uitzicht op Brussel te genieten. Twee ambtenaren moeten me blijkbaar op de trap begeleiden naar... de zesentwintigste verdieping. Nadien zie ik hen niet meer. Ik treed binnen in een verduisterde hightech vergaderzaal. Vier mannen zitten achter hun laptop op mij te wachten. Eén ervan zal met mij de simulatie maken, hoor ik. Ze zijn alle vier Franstalig. Hoewel ik zeg dat dit geen probleem voor mij vormt, wordt er toch een vijfde ambtenaar bij geroepen, Nederlandstalig deze keer.
De man naast mij klaart de klus in tien minuten. Mijn vergissing wordt meteen duidelijk: ik had na elke periode niet alleen moeten Bevestigen maar ook moeten klikken op Bewaren periode. En wel twee keer na elkaar. Alleen staat deze button helemaal rechts buiten het scherm en moet je dat wel weten, natuurlijk. Nu alle gegevens perfect zijn ingevuld, verschijnt elke loopbaanperiode in een kader bovenaan de pagina en krijg ik een duidelijk overzicht.
En het resultaat? Als ik blijf werken tot 65 jaar, ontvang ik vanaf augustus 2013 een netto maandpensioen van ? 1394,00 laat het computerscherm mij weten. Dat het bedrag lelijk tegenvalt, dringt eerst niet tot me door. Mijn gastheren vertellen me nog dat de website binnenkort gebruiksvriendelijker wordt. En dat ik na de berekening van het resultaat zeker moet klikken op Genereer een pdf-document. Want dan kan ik een overzicht uitprinten en krijgt ik op het einde van het document een persoonlijke code. Als ik de website nadien opnieuw wil gebruiken, hoef ik niet al mijn loopbaangegevens opnieuw in te brengen.
En oh ja, zeggen ze nog, dat bedrag op de jaaruittreksels van de ASLK/Fortis is wel degelijk bruto!
En mijn pensioenbonus?
Fase 5. Het bedrag sijpelt langzaam door. ? 1394,00 netto per maand. Heb ik daarvoor gewerkt sinds 1971? Ik bel een vriendin op. Ze is leerkracht geweest en ging op haar 58ste met TBS. Sinds 3 maanden is ze met pensioen. Elke maand ontvangt ze ? 1880,00. Nu heb ik tenminste een vergelijking.
En als ik nu eens zou stoppen op 62 jaar? Ik surf terug naar de website, geef mijn persoonlijke code in en vraag een nieuwe raming op 62 jaar. Resultaat: een maandelijks nettopensioen van ? 1339,83. Als ik drie jaar langer werk, zal ik dus
? 54 per maand méér ontvangen. Mijn pensioenbonus?
PAGEBREAK
PAGEBREAK
6 manieren om een pensioenraming te krijgen
1. Automatisch: in het jaar waarin hij 55 jaar wordt (en alleen in dat jaar!), krijgt elke werknemer nu automatisch een raming van zijn latere maandelijks bruto pensioenbedrag in de bus. Het gaat om een dubbele raming: het bruto maandbedrag dat u zou krijgen als u meteen zou stoppen én het bedrag dat u te wachten staat indien u in ongewijzigde omstandigheden doorwerkt tot uw wettelijke pensioenleeftijd. Let wel: ambtenaren en zelfstandigen krijgen deze raming niet.
2. Via de websiteKen uw pensioen: een oplossing als u veel tijd en geduld hebt (zie artikel). Geschikt voor zowel werknemers, ambtenaren als zelfstandigen én voor gemengde loopbanen. Oef: de Rijksdienst voor Pensioenen heeft ons verzekerd dat deze site vanaf dit najaar gebruiksvriendelijker wordt. Bevestigen en nadien Bewaren periode wordt dan bijvoorbeeld vervangen door één keer Bewaren. En als u een fout maakt, moet er in de vernieuwde site een rode foutbalk verschijnen. De meest betrouwbare raming krijgt u van deze site als u uw loopbaan in meerdere kleinere periodes verdeelt.
3. Op aanvraag: vanaf 55 jaar kunnen werknemers een raming laten maken door de Rijksdienst voor Pensioenen. Het aanvraagformulier voor zulk een raming kunt u telefonisch bestellen of afhalen bij het centrale kantoor van de pensioendienst (in de Brusselse Zuidertoren) of bij één van de gewestelijke kantoren (Aarlen, Antwerpen, Bergen, Charleroi, Gent, Hasselt, Luik, Kortrijk, Malmedy, Moes-kroen, Namen en Turnhout). U kunt het formulier ook zelf downloaden van de website van de pensioendienst (doorklikken op Mijn Pensioen, Formulieren en Raming van uw pensioenrechten).
Een goede raad: vanaf uw 60ste kunt u beter een officiële pensioenaanvraag indienen in plaats van een raming aan te vragen, ook al bent u niet van zins meteen met pensioen te gaan. Vraag ons niet waarom, maar het voorstel van pensioen dat u dan van de pensioendienst zult krijgen, zal veel preciezer zijn dan een raming. U moet dan wel antwoorden dat u niet op het voorstel ingaat. Uw pensioenaanvraag wordt dan geannuleerd.
4. Voor ambtenaren: vanaf 55 kunt u een raming aanvragen bij de Pensioendienst voor de Overheidssector, Victor Hortaplein 40 bus 30, 1060 Brussel, tel. 02 558 60 00 en de website (klik achtereenvolgens op Formulieren, Rustpensioenen en Pensioenraming).
5. Voor zelfstandigen: vanaf 55 jaar kunt u een raming laten maken door de Rijksdienst voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen. Voor een aanvraag: Jan Jacobsplein 6, 1000 Brussel, tel. 02 546 42 11, e-mail:
info@rsvz-inasti.fgov.be
6. Via uw ziekenfonds of uw vakbond: een aantal ziekenfondsen en vakbonden organiseert zitdagen of vormen van persoonlijke dienstverlening waar u uw pensioen laten ramen (uiteraard moet u zelf de informatie over uw loopbaan meebrengen). Deze service wordt onder meer verleend door de liberale vakbond ACLVB (vanaf 55 jaar), door de christelijke mutualiteiten (vanaf 50 jaar) en door de socialistische ziekenfondsen (vanaf 50 jaar). Het best neemt u eerst contact op met het lokale secretariaat.