Het vervroegd pensioen van ambtenaren en zelfstandigen

De wettelijke pensioenleeftijd in België is 65 jaar. In alle stelsels is – onder bepaalde voorwaarden – een vervroegd pensioen mogelijk. We focussen op het statuut van de zelfstandigen en de ambtenaren.

Eén van de maatregelen uit het Regeerakkoord dat gesloten werd eind 2011 (en dat langzaam uitvoering krijgt) is de verstrenging van het vervroegd pensioen. Hiermee wordt bedoeld: het pensioen dat wordt gestart voor de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar. Eens u 65 bent mag u sowieso op pensioen, en wordt er niet gekeken naar hoeveel jaar u gewerkt hebt. Elk gewerkt jaar levert een stukje pensioen op. Maar stopt u voor uw 65ste, dan gelden er wel leeftijds- en loopbaanvoorwaarden. In alle pensioenstelsels (loontrekkenden, zelfstandigen en ambtenaren) worden deze voorwaarden strenger. In de privésector kan het vandaag nog op 60 jaar, na 35 loopbaanjaren. Voor deze loopbaanvereiste van 35 jaar tellen ook de jaren mee die u in een ander stelsel gewerkt hebt. Tussen 2013 en 2016 zullen de grenzen opgetrokken worden : in 2016 kunt u pas op vervroegd pensioen als u 62 bent en 40 jaar gewerkt hebt, tenzij u een lange loopbaan hebt.

Voor meer info over het vervroegd pensioen van loontrekkenden verwijzen wij u naar het Dossier Nieuwe maatregelen.

Hieronder bekijken we de situatie voor de zelfstandigen en de ambtenaren.

Vervroegd pensioen van zelfstandigen

Situatie in 2012:

Een zelfstandige mag vervroegd stoppen met werken vanaf 60 jaar als hij voldoende jaren gewerkt heeft (35 jaar, ook de jaren in andere stelsels tellen hiervoor mee),maar hij zal daarvoor zwaarder gesanctioneerd worden.

Niet alleen zal hij 1/45ste minder hebben per jaar dat hij vroeger stopt (zoals dat ook het geval is voor de loontrekkenden), zijn pensioenbedrag zal ook nog eens verminderd worden met een bepaald percentage:

  • 3% als u op 64 jaar stopt
  • 4% als u op 63 jaar stopt (samen 7%)
  • 5% als u op 62 jaar stopt (samen 12%)
  • 6% als u op 61 jaar stopt (samen 18%)
  • 7% als u op 60 jaar stopt (samen 25%).

U krijgt geen procentuele vermindering wegens vervroeging meer als u een loopbaan van 42 jaren kunt bewijzen.

Situatie vanaf 2013:

Leeftijd en loopbaan
Net als voor werknemers schuift ook de minimumleeftijd voor het vervroegd pensioen voor de zelfstandigen vanaf 2013 geleidelijk op én worden er meer loopbaanjaren vereist. Tegen 2016 is de minimumleeftijd 62 jaar, mits 40 loopbaanjaren. De geleidelijke optrekking gebeurt als volgt:

minimumleeftijd loopbaanjaren lange loopbaan
2013 60,5 38 60 jaar als 40 jaar loopbaan
2014 61 39 60 jaar als 40 jaar loopbaan
2015 61,5 40 60 jaar als 41 jaar loopbaan
2016 en later 62 40 60/61 jaar als 42/41 jaar loopbaan

LET OP! Zodra u als zelfstandige op een bepaald moment de voorwaarden om met vervroegd pensioen te gaan vervult, behoudt u het recht om vroeger te stoppen. Bijvoorbeeld: u bent vandaag 60 jaar en u hebt 35 loopbaanjaren , dan mag u vervroegd stoppen. Maar u hoeft dat uiteraard niet te doen. Stel dat u doorwerkt tot u 61 bent, dan hoeft u niet plots 38 loopbaanjaren aan te tonen (de loopbaanvoorwaarde in 2013).

Sanctie
Na overleg kwamen de regering en de sociale partners overeen om de sanctie bij stoppen voor 65 jaar te milderen vanaf 2013.

  • Geen sanctie Zelfstandigen die stoppen op 63 of 64 jaar zouden geen procentuele vermindering meer krijgen. En degenen die stoppen voor hun 63ste,maar op dat moment al 42 loopbaanjaren tellen zullen evenmin gesanctioneerd worden (deze uitzondering bestaat nu reeds). Uiteraard zullen zelfstandigen nog 1/45ste verliezen per jaar dat ze vroeger stoppen, net zoals loontrekkenden.
  • Een lichtere sanctie Stopt u op 60,5 jaar in 2013 of 2014, dan zal uw pensioen verminderd worden met 21,5 % (ipv 25%).
    In 2015 wordt de sanctie bij een vervroegd pensioen op 61,5 jaar op 15 % gebracht.

Vervroegd pensioen van ambtenaren

Net zoals voor werknemers en zelfstandigen zullen de minimumleeftijd en het aantal vereiste loopbaanjaren voor een vervroegd pensioen tegen 2016 geleidelijk opgetrokken worden. Vanaf 2016 is dat 62 jaar, na 40 jaar loopbaan. Er zullen uitzonderingen zijn voor ambtenaren met een lange loopbaan. Die mogen nog steeds op 60 jaar met vervroegd pensioen.

minimumleeftijd loopbaanjaren lange loopbaan
2012 60 5 jaar
2013 60,5 38 60 jaar als 40 jaar loopbaan
2014 61 39 60 jaar als 40 jaar loopbaan
2015 61,5 40 60 jaar als 41 jaar loopbaan
2016 en later 62 40 60/61 jaar als 42/41 jaar loopbaan

LET OP! De minimale loopbaanvoorwaarde om in aanmerking te komen voor een vervroegd pensioen is momenteel (in 2012) nog 5 dienstjaren in de overheidssector. Maar vanaf 2013 worden er 38 gewerkte jaren vereist om in aanmerking te komen voor een vervroegd pensioen! Voor wie onvoldoende dienstjaren in de overheidssector heeft, zullen dan ook jaren als loontrekkende of zelfstandige meetellen om aan de vereiste 38 jaar te komen.

WEETJE Om aanspraak te kunnen maken op de pensioenberekening van de overheidssector blijft de regel bestaan dat er 5 dienstjaren bij de overheid moet hebben.

Partner Content