Geld lenen aan een vriend zonder de vriendschap te schaden

Wanneer een vriend je vraagt of je hem een bedrag wil lenen, en je wil vooral dat die vriendschap standhoudt, dan neem je best een aantal voorzorgen.

Geld lenen aan een vriend is een nobel gebaar waar je beter twee keer over nadenkt. Het is niet voor het eerst dat zo’n lening niet wordt terugbetaald en de vriendschap eraan kapotgaat. Probeer daarom vooraf zicht te krijgen op de financiële toestand van je vriend: zal hij het geld dat je hem leent kunnen terugbetalen? Stel ook de vraag waarom je vriend niet naar een bank stapt om een lening af te sluiten: is hij onvoldoende kredietwaardig?

Zet afspraken op papier

Sta je de lening toe, beperk je dan niet tot een mondelinge afspraak. Het volstaat ook niet dat je het bedrag dat je uitleent overschrijft op de rekening van je vriend met de vermelding lening. De wet bepaalt dat overeenkomsten van meer dan ? 375 moeten worden bewezen met een geschrift. En dat moet aan een aantal voorwaarden voldoen: het moet de naam en het adres van de partijen bevatten en worden opgemaakt in twee originele exemplaren, één voor elke partij. Ook moeten beide partijen het contract ondertekenen: een paraaf op elk blad en een handtekening onderaan het document.

Heb je geen schriftelijke overeenkomst dan riskeer je dat je de lening niet kan bewijzen en je je geld niet kan terugvragen. Je kan dan proberen met andere middelen het bewijs te leveren van de lening, bijvoorbeeld via de paar afbetalingen die je vriend deed. Je zou ook kunnen aanbrengen dat het voor jou moreel niet mogelijk was om een geschrift van je vriend te vragen. Maar zo’n argument is hoogst onzeker qua resultaat. Je laat het dus maar beter niet zover komen.

Wat zet je in de overeenkomst?

• Het bedrag dat je je vriend leent in cijfers en letters.
• De munteenheid (wellicht euro’s).
• Wanneer je vriend het geleende bedrag moet terugbetalen. Dat kan een vaste termijn zijn – bijvoorbeeld uiterlijk op 1 januari 2018 – of je kan het bedrag uitlenen voor onbepaalde duur, waarbij je bepaalt dat je het geld te allen tijde kan opvragen, met naleving van een termijn van drie maanden. Je kan ook overeenkomen dat er maandelijkse aflossingen moeten gebeuren.
• En of je vriend interest moet betalen, maar overdrijf daarin niet. Je kan bijvoorbeeld afspreken dat de interest jaarlijks moet worden betaald, of aan het einde van de rit samen met het kapitaal.

Laat de partner mee tekenen

Is je vriend getrouwd dan moet je zijn echtgenote bij de lening betrekken. Echtgenoten gehuwd onder het wettelijke stelsel (gemeenschap van aanwinsten) mogen niet zonder elkaars toestemming een lening aangaan, zelfs niet voor een klein bedrag. Daarom moet je de echtgenote van je vriend mee laten tekenen. Doe je dat niet, dan kan zij de leningovereenkomst nietig laten verklaren door de familierechtbank. Dan moet je vriend jou het bedrag terugbetalen, zonder interest. Voor die vriend gaat het dan om een eigen schuld, die hij alleen moet terugbetalen. Zelf heeft hij er dus belang bij om zijn echtgenote mee te laten tekenen. En jij kan het bedrag dan terugvorderen van beide partners.

Ook als je vriend samenwoont, laat je de partner best mee lenen, al is dat niet wettelijk verplicht. Bepaal meteen dat beide partners hoofdelijk gehouden zijn tot nakoming van de verplichtingen uit hoofde van de lening. Doe je dat niet dan riskeer je dat, als één van beiden zijn deel niet kan betalen, je dat niet kan terugvorderen van de andere.

Of een schuldbekentenis?

Je kan ook werken met een schuldbekentenis. Om doorslaggevende bewijskracht te hebben, schrijf je die schuldbekentenis best volledig met de hand. Typ je ze dan moet minstens het bedrag – in letters -, voorafgegaan door goed voor of goedgekeurd voor, door de schuldenaar met de hand geschreven worden.

Toch is werken met een leningovereenkomst beter dan gebruik te maken van een schuldbekentenis. Je kan in een leningovereenkomst makkelijker de verplichtingen van alle partijen formuleren en het is eenvoudiger om mee te werken als er twee ontleners zijn (bv. een koppel).

Een waarborg nemen?

Een waarborg nemen is niet zo evident. Je zou een hypotheek kunnen nemen op de woning van je vriend, wat uiteraard ver gaat als het bedrag dat je leent niet erg hoog is. En je moet ervoor naar de notaris, er zijn dus kosten aan verbonden. Je zou ook kunnen vragen dat iemand zich voor je vriend borg stelt. Maar weet dat voor een borgstelling strikte voorwaarden en regels gelden. Zo’n document opmaken is dan ook het werk van een advocaat of notaris. Een alternatief is iets in pand te vragen. Wil je een waarborgregeling uitwerken, vraag dan hoe dan ook advies aan een specialist.