Het aantal startende zelfstandigen zit in de lift: in 2015 begonnen 82.571 Belgen hun eigen zaak. Acerta deed een enquête bij meer dan 2000 zelfstandigen in ons land om na te gaan of het zelfstandigenleven goed te combineren valt met privé-activiteiten. 32% van de zelfstandigen is ontevreden met zijn huidige werk-privébalans. "We zien dat voor zelfstandigen in ons land de balans vooral niet in evenwicht is op privévlak", weet Els Schellens, Directeur van Acerta. "31% is niet gelukkig met wat ze kunnen doen voor hun gezin (bijvoorbeeld samen uitgaan of helpen in het huishouden) of voor hun persoonlijke ontwikkeling (bijvoorbeeld het volgen van een opleiding). 20% geeft aan ontevreden te zijn over realisaties op vlak van werk. De groep ontevreden zelfstandigen moet veel inboeten op sociale activiteiten of tijd met het gezin, omdat ze hun werktijden minder kunnen bepalen en langere dagen moeten presteren."

Positivisme daalt na eerste jaar

De enquête maakt een onderscheid tussen zelfstandigen in hoofd- en bijberoep. De zelfstandigen in hoofdberoep vertonen een groot enthousiasme gedurende het eerste jaar van hun activiteit, maar al vanaf het tweede jaar gaat het bergaf. Tijdens het eerste jaar van de uitoefening van een zelfstandige activiteit blijkt slechts 28% het moeilijk te hebben met de werk-privébalans. "Mensen die net als zelfstandige gestart zijn, zijn blij dat ze de stap gezet hebben en zitten vol energie om hun business uit te bouwen", weet Els Schellens. Het aantal ontevredenen stijgt naargelang het aantal werkjaren toeneemt. We zien een dieptepunt wanneer zelfstandigen tussen 6 en 10 jaar actief zijn, dan is maar liefst 46% ontevreden over zijn werk-privébalans.

De bijberoepers hebben doorgaans een positiever beeld. "Zij oefenen hun zelfstandigenactiviteit uit om een extra uitdaging in het leven te hebben en om een afwisseling te zoeken met hun job in dienstverband", weet Els Schellens. "Bij deze groep zien we de ontevredenheid pas opkomen na tien jaar activiteit."

Aantal werknemers in dienst doorslaggevend

Nog ingrijpender in het niveau van tevredenheid is het feit of de zelfstandige in hoofdberoep al dan niet werknemers in dienst heeft. 35% van de zelfstandigen die alleen werkt, geeft aan dat de werk-privébalans beter kan. Toch toont de studie aan dat vanaf het moment dat zelfstandigen gaan aanwerven, de stress en ontevredenheid met zienderogen stijgt. 46% van de mensen die 1 of 2 krachten in dienst hebben, voelt een vorm van onbehagen. 48% van de zelfstandigen die 3 tot 5 werknemers tewerkstellen, zijn ontevreden met hun situatie. "Wanneer er meer dan zes medewerkers in dienst zijn, zien we dat de levenskwaliteit van de zelfstandigen terug beter wordt. Hoe meer werknemers, hoe meer er gedelegeerd wordt, en hoe groter de kans dat er een hr-medewerker aangeworven wordt die de ondernemer kan bijstaan", zegt Els Schellens.

Wie eerder al ervaring opdeed onder een ander statuut is doorgaans ook meer tevreden over de werk-privé balans. Zelfstandigen met reeds twintig of meer dienstjaren op de teller als ambtenaar of werknemer zijn opvallend meer tevreden over hun werk-privé balans als zelfstandige dan collega's met minder of geen voorgaande ervaring.

Slechte balans door te veel uren

De overgrote meerderheid van de zelfstandigen klaagt het aantal werkuren aan als oorzaak van een scheefgetrokken werk-privébalans. 87% van de zelfstandigen die ontevreden zijn over hun situatie, vindt dat ze te veel uren werkt. Nog eens 74% is van mening dat er te veel bijkomende administratie bij hun werk komt. Andere oorzaken van ontevredenheid zijn de onvoorspelbare uren en situaties van een zelfstandige, de verantwoordelijkheidsdruk, de financiële toestand of het gebrek aan ondersteuning.

Aan de privézijde zijn voornamelijk de positie in het gezin en het aantal kinderen van invloed. Hoe meer kinderen een zelfstandige heeft, hoe ontevredener hij is. Slechts 25% van de ondernemers die geen kinderen heeft, geeft aan ontevreden te zijn. Dat wordt 34% voor zij die één of twee kinderen hebben, en 40% voor zelfstandigen met 3 tot 4 kinderen.

De niet-samenwonende zelfstandige met partner scoort het slechtst op vlak van werk-privébalans: 36% geeft aan minder tevreden te zijn. 28% van de alleenstaanden zijn ontevreden, dat is 31% voor zij die met hun partner onder hetzelfde dak wonen. De beste situatie is nog steeds als het huishouden gelijk verdeeld is in gezinnen.

Gevolgen: vermoeidheid en stress

Vermoeidheid en stress zijn de meest voorkomende symptomen van ontevreden zelfstandigen: 79% van de ondervraagden geeft aan regelmatig vermoeid te zijn, 71% heeft last van stress. De ontevreden groep zelfstandigen moet vooral inboeten op sociale en gezinsactiviteiten, maar ook op sportactiviteiten of gewoon een simpele wandeling of fietstocht; terwijl de overgrote meerderheid onder hen meer tijd hieraan zou willen spenderen. Opvallend is wel dat de ontevreden groep minder inboet op huishouden, terwijl dit bij de tevreden groep het eerste is waarop zij inboeten. "Onderschat zeker ook psychologische effecten niet. In de enquête gaven 84% van de ontevreden zelfstandigen aan last te hebben van concentratie- en motivatieproblemen. Zij piekeren meer over problemen gerelateerd aan hun zelfstandigenactiviteit tijdens hun privé-tijd dan collega's die meer tevreden in het leven staan. In deze groep gaf 60% aan last te hebben van concentratie- en motivatieproblemen," aldus Els Schellens.

Het aantal startende zelfstandigen zit in de lift: in 2015 begonnen 82.571 Belgen hun eigen zaak. Acerta deed een enquête bij meer dan 2000 zelfstandigen in ons land om na te gaan of het zelfstandigenleven goed te combineren valt met privé-activiteiten. 32% van de zelfstandigen is ontevreden met zijn huidige werk-privébalans. "We zien dat voor zelfstandigen in ons land de balans vooral niet in evenwicht is op privévlak", weet Els Schellens, Directeur van Acerta. "31% is niet gelukkig met wat ze kunnen doen voor hun gezin (bijvoorbeeld samen uitgaan of helpen in het huishouden) of voor hun persoonlijke ontwikkeling (bijvoorbeeld het volgen van een opleiding). 20% geeft aan ontevreden te zijn over realisaties op vlak van werk. De groep ontevreden zelfstandigen moet veel inboeten op sociale activiteiten of tijd met het gezin, omdat ze hun werktijden minder kunnen bepalen en langere dagen moeten presteren." De enquête maakt een onderscheid tussen zelfstandigen in hoofd- en bijberoep. De zelfstandigen in hoofdberoep vertonen een groot enthousiasme gedurende het eerste jaar van hun activiteit, maar al vanaf het tweede jaar gaat het bergaf. Tijdens het eerste jaar van de uitoefening van een zelfstandige activiteit blijkt slechts 28% het moeilijk te hebben met de werk-privébalans. "Mensen die net als zelfstandige gestart zijn, zijn blij dat ze de stap gezet hebben en zitten vol energie om hun business uit te bouwen", weet Els Schellens. Het aantal ontevredenen stijgt naargelang het aantal werkjaren toeneemt. We zien een dieptepunt wanneer zelfstandigen tussen 6 en 10 jaar actief zijn, dan is maar liefst 46% ontevreden over zijn werk-privébalans. De bijberoepers hebben doorgaans een positiever beeld. "Zij oefenen hun zelfstandigenactiviteit uit om een extra uitdaging in het leven te hebben en om een afwisseling te zoeken met hun job in dienstverband", weet Els Schellens. "Bij deze groep zien we de ontevredenheid pas opkomen na tien jaar activiteit." Nog ingrijpender in het niveau van tevredenheid is het feit of de zelfstandige in hoofdberoep al dan niet werknemers in dienst heeft. 35% van de zelfstandigen die alleen werkt, geeft aan dat de werk-privébalans beter kan. Toch toont de studie aan dat vanaf het moment dat zelfstandigen gaan aanwerven, de stress en ontevredenheid met zienderogen stijgt. 46% van de mensen die 1 of 2 krachten in dienst hebben, voelt een vorm van onbehagen. 48% van de zelfstandigen die 3 tot 5 werknemers tewerkstellen, zijn ontevreden met hun situatie. "Wanneer er meer dan zes medewerkers in dienst zijn, zien we dat de levenskwaliteit van de zelfstandigen terug beter wordt. Hoe meer werknemers, hoe meer er gedelegeerd wordt, en hoe groter de kans dat er een hr-medewerker aangeworven wordt die de ondernemer kan bijstaan", zegt Els Schellens.Wie eerder al ervaring opdeed onder een ander statuut is doorgaans ook meer tevreden over de werk-privé balans. Zelfstandigen met reeds twintig of meer dienstjaren op de teller als ambtenaar of werknemer zijn opvallend meer tevreden over hun werk-privé balans als zelfstandige dan collega's met minder of geen voorgaande ervaring.De overgrote meerderheid van de zelfstandigen klaagt het aantal werkuren aan als oorzaak van een scheefgetrokken werk-privébalans. 87% van de zelfstandigen die ontevreden zijn over hun situatie, vindt dat ze te veel uren werkt. Nog eens 74% is van mening dat er te veel bijkomende administratie bij hun werk komt. Andere oorzaken van ontevredenheid zijn de onvoorspelbare uren en situaties van een zelfstandige, de verantwoordelijkheidsdruk, de financiële toestand of het gebrek aan ondersteuning. Aan de privézijde zijn voornamelijk de positie in het gezin en het aantal kinderen van invloed. Hoe meer kinderen een zelfstandige heeft, hoe ontevredener hij is. Slechts 25% van de ondernemers die geen kinderen heeft, geeft aan ontevreden te zijn. Dat wordt 34% voor zij die één of twee kinderen hebben, en 40% voor zelfstandigen met 3 tot 4 kinderen. De niet-samenwonende zelfstandige met partner scoort het slechtst op vlak van werk-privébalans: 36% geeft aan minder tevreden te zijn. 28% van de alleenstaanden zijn ontevreden, dat is 31% voor zij die met hun partner onder hetzelfde dak wonen. De beste situatie is nog steeds als het huishouden gelijk verdeeld is in gezinnen.Vermoeidheid en stress zijn de meest voorkomende symptomen van ontevreden zelfstandigen: 79% van de ondervraagden geeft aan regelmatig vermoeid te zijn, 71% heeft last van stress. De ontevreden groep zelfstandigen moet vooral inboeten op sociale en gezinsactiviteiten, maar ook op sportactiviteiten of gewoon een simpele wandeling of fietstocht; terwijl de overgrote meerderheid onder hen meer tijd hieraan zou willen spenderen. Opvallend is wel dat de ontevreden groep minder inboet op huishouden, terwijl dit bij de tevreden groep het eerste is waarop zij inboeten. "Onderschat zeker ook psychologische effecten niet. In de enquête gaven 84% van de ontevreden zelfstandigen aan last te hebben van concentratie- en motivatieproblemen. Zij piekeren meer over problemen gerelateerd aan hun zelfstandigenactiviteit tijdens hun privé-tijd dan collega's die meer tevreden in het leven staan. In deze groep gaf 60% aan last te hebben van concentratie- en motivatieproblemen," aldus Els Schellens.