Domiciliëring stopzetten, niet zo simpel

Vooral sinds de energieprijzen zijn geëxplodeerd, zijn veel Belgen hun lopende domiciliëringen eens van nabij gaan bekijken. Maar bij deze doodgewone bankdienst zitten toch een aantal addertjes onder het gras, want het is helemaal niet zo evident om zo'n automatische betaling zomaar op te zeggen. En er zijn kosten aan verbonden. We hebben het voor je uitgespit. Enkele maanden geleden besloot energieleverancier Mega het bedrag van de maandelijkse voorschotten te verhogen voor klanten met een variabel contract. Dit initiatief viel niet in goede aarde bij de consument, omdat hij plots grote bedragen moest ophoesten. Daardoor kwamen sommigen in financiële moeilijkheden, vooral als ze niet voldoende geld op hun rekening hadden staan, met alle gevolgen vandien (zie verder). Met de steun van Test-Aankoop besloten de klanten hun belangen te verdedigen. Want het is mogelijk om een domiciliëring te betwisten, met name als bij aanvang het exacte bedrag niet gekend is en als dit hoger uitvalt dan wat je redelijkerwijs kan verwachten. De consumentenorganisatie diende een klacht in bij de Economische Inspectie en Mega beloofde de procedure om de voorschotten aan te passen en te vereenvoudigen. De energieleverancier stemde ermee in om geen domiciliëringen meer door te voeren bij klanten die hun verhoogde voorschotten per e-mail betwisten. Met het verhogen van het voorschotbedrag wilde Mega in eerste instantie een grote schok voorkomen bij de jaarlijkse afrekening. Maar sommige klanten betaalden het verschuldigde saldo liever via een gewone overschrijving of wilden een redelijk afbetalingsplan bespreken met de klantendienst. Het voordeel van een domiciliëring bij je telecomoperator, energie- of waterleverancier, of zelfs bij je fitnessclub, is dat al deze betalingen automatisch gebeuren. Ze worden steeds op tijd uitgevoerd en er komt minder administratie bij kijken. Maar bij betwistingen maakt het de zaken een pak moeilijker voor de consument. Het probleem is de regelgeving voor Europese domiciliëringen (SEPA) die sinds 2014 van kracht is. Sindsdien zijn het niet langer de banken, maar de leveranciers en bedrijven die je domiciliëringen beheren. Technisch gezien betekent dit dat als je een mandaat verleent (op papier of elektronisch) aan bijvoorbeeld je gasleverancier, je deze machtigt om je rekening één keer (éénmalige domiciliëring) of meermaals (terugkerende domiciliëring) te debiteren. De rol van je bank in dit scenario blijft beperkt tot het uitvoeren van deze betalingsopdracht. Het grote nadeel van een domiciliëring, zoals in het geval van Mega, is dat het maandelijkse bedrag kan variëren en je rekening daardoor onverwacht kan kelderen. Ook al heeft de schuldeiser (de leverancier) zijn klant (de schuldenaar) vooraf geïnformeerd over het bedrag dat die moet betalen, iets wat hij verplicht is te doen. Een verzoek tot annulering van een domiciliëring en van het mandaat bij een schuldeiser als Proximus of Engie moet je schriftelijk indienen. Het volstaat daarbij je contract- of abonnementsnummer te vermelden en te vragen om de domiciliëring onmiddellijk in te trekken. Dateer en onderteken je verzoek en vergeet je contactgegevens niet te vermelden. Je verstuurt dit verzoek ook best aangetekend. De schuldeiser mag dan niet langer aan je bank vragen om automatisch geld van je rekening te halen. Hij moet je voortaan rechtstreeks - met de post of elektronisch - een overschrijving sturen om je facturen te betalen. Weigert je schuldeiser dit te doen of duiken er andere problemen op, dan kan je klacht indienen bij het contactpunt van de FOD Economie. Een domiciliëring kan je via je bankapp, online bankieren of aan het loket van je bank laten blokkeren, maar je kan ze niet annuleren. Via deze blokkering voorkom je dat een schuldeiser via een domiciliëring een bedrag van je rekening kan afhalen. Maar deze blokkering betekent niet dat je die onbetaalde schuld aan je leverancier niet moet betalen. Je zegt hiermee je contract en je domiciliëring ook niet op. Het betekent enkel dat je schuldeiser zijn geld niet meer automatisch ontvangt. Hij zal je dan waarschijnlijk een betalingsherinnering plus eventueel een boete sturen, afhankelijk van wat er daarover in je contract is bepaald. Informeer daarom altijd de tegenpartij wanneer je een domiciliëring wil blokkeren. Stel, je wordt geconfronteerd met een stevige regularisatiefactuur voor energie en je wil die niet langer per domiciliëring betalen. Maar intussen is dit bedrag al wel van je rekening. Wat kan je dan doen? De SEPA-regeling voorziet een termijn van acht weken om verzet aan te tekenen. Als je op grond van deze Europese verordening binnen de acht weken om de terugbetaling vraagt bij je bank, moet deze je verzoek meteen uitvoeren. Je hoeft je verzoek niet te rechtvaardigen. Een vraag om terugbetaling betekent echter niet dat de schuld is kwijtgescholden. Je moet nog steeds samen met je schuldeiser naar een oplossing zoeken. Na die periode van acht weken heb je nog 13 maanden de tijd om je betaling te betwisten. Maar in dit geval zal de bank het bedrag niet automatisch terugbetalen. Dan zal je eerst moeten bewijzen dat je bezwaar gerechtvaardigd is. Dat kan je doen door een kopie van je overeenkomst met je leverancier of een rechterlijke beslissing voor te leggen (sepastop.eu). Een domiciliëring, en soms zelfs een doorlopende opdracht, worden niet uitgevoerd als het saldo van je zichtrekening ontoereikend is. Bovendien worden voor zo'n weigering van een domiciliëring ook kosten aangerekend, die afhankelijk van de bank kunnen variëren tussen 6 en 8 euro. Ja, je leest het goed: je betaalt tot 8 euro boete voor een betalingsopdracht die wordt geweigerd omdat er te weinig geld op je rekening staat! Bij sommige banken zijn de eerste twee of drie geweigerde transacties per jaar gratis, afhankelijk van het type rekening dat je hebt. En je bank verwittigt je ook bij een eerste mislukte betalingspoging, om je de tijd te geven je rekening aan te zuiveren. Banken hebben niet echt een zinnige uitleg voor deze hoge boetes, behalve dan dat hun bankkosten in het algemeen zijn verhoogd om andere bronnen van inkomsten aan te boren. Want hun kernactiviteit - het aantrekken van spaargelden en het verstrekken van leningen - is minder winstgevend geworden. Voor klanten met financiële problemen komt dit neer op een dubbele straf. Want bovenop de 6 tot 8 euro voor een geweigerde domiciliëring (of zelfs voor een doorlopende opdracht), moeten zij ook herinneringskosten aan de leverancier betalen. Zo rekent Telenet, net als andere telecomoperatoren, 10 euro aanmaningskosten aan bij te late betaling. De telecomprovider moet er wel voor zorgen dat de abonnee via mail of sms wordt geïnformeerd dat zijn domiciliëring werd geweigerd. Eén onbetaalde factuur kan je dus al zuur opbreken, alleen al door de bankkosten voor een geweigerde betalingsopdracht en de herinneringskosten van je leverancier bij elkaar op te tellen.