© getty images

Beleggen in tijden van crisis

Het is crisis op de beurs, wat kan je doen? In paniek slaan is geen slimme tactiek. Is dit misschien een koopmoment voor durvers, nu de financiële markten bloeden? Maar loopt wie een vallend mes probeert op te vangen niet het risico om gewond te raken?

Beleggen, dat is de regels volgen. Je emoties volgen, dat heet gokken. Zo ziet Warren Buffett het. Als een crisis toeslaat, storten de beurzen in. De luchtvaart, het toerisme, luxegoederen, energie, financiën... zullen de komende maanden een negatieve groei kennen. Hele sectoren zijn zwaar getroffen. Moet je dan het schip zo snel mogelijk verlaten en redden wat er te redden valt? Vooral niet. Bijna alle specialisten zijn het erover eens: geen paniek, hou het hoofd koel. Vergeet niet dat na een beurscrash de aandelenkoersen net zo onverwacht weer opveren. Je zenuwen in toom houden tot het herstel zich doorzet, is de boodschap. “Eind maart, toen in Europa grote bezorgdheid heerste omtrent het virus, begon de Chinese economie al aan een herstel”, zegt Veronique Goossens, hoofdeconoom bij Belfius. “Men gaat ervan uit dat het virus tegen de zomer zowel in Europa als in de rest van de wereld onder controle zal zijn.” Wait and see.

Na een onverwachte beurscrash, veren aandelenkoersen vaak net zo onverwacht en snel weer op.

Geduld en moed

Volgens Igor de Maack, manager bij DNCA Investments, is Covid-19 “verantwoordelijk voor een van de scherpste dalingen in de wereldeconomie sinds de val van Lehman Brothers en de financiële crisis van 2008. Het virus is ook de oorzaak van de beurscrash. Het begon in China en daar zal alles ook weer op gang komen. Sommige gegevens (zoals de activiteit van de kolencentrales) bevestigen dat de Chinese fabrieken heropstarten. Toch heeft de verspreiding van het virus naar andere landen en continenten, en de quaratainemaatregelen het negatieve effect op de economische activiteit overal verlengd. Het coronavirus is uniek. Het draagt alle kenmerken waarvan aandelenmarkten gruwelen: onverwacht, globaal en niet-kwantificeerbaar, zowel qua omvang als duur. (...) En de timing voor het verdwijnen van het virus (rond de zomer) mag dan al een hypothetische oefening zijn, toch geeft dit uitzicht op betere beursdagen.”

Bij Belfius denken ze daar ongeveer hetzelfde over. De bank wijst erop dat de aandelenkoersen na een beurscrash over het algemeen net even onverwacht en snel herstellen. “Studies tonen aan dat bij schommelingen en verliezen zoals die van de voorbije weken, een heropleving van 20 tot 30% niet ongewoon is.” De bank drukt beleggers op het hart om geduldig en vasthoudend te zijn, en niet te verkopen in periodes van grote schommelingen. “Want dat is in het verleden altijd een slechte beslissing gebleken.” Als alternatief adviseert Belfius een strategie met voornamelijk gemengde beleggingen, aandelen en obligaties. Obligaties spelen hun beschermende rol, ongeacht de hoogte van de rente.”

Volgens Christine Lagarde, voorzitter van de Europese Centrale Bank, “zou Europa in een scenario kunnen terechtkomen dat doet denken aan de financiële crisis van 2008”. Maar als er actie wordt ondernomen, “zal deze schok waarschijnlijk slechts tijdelijk zijn”. Ongeacht hun geografische ligging, hebben centrale banken maatregelen genomen door op een of andere manier geld in de economie te injecteren om ze te redden, om te voorkomen dat duizenden bedrijven verdwijnen en om het risico van een beurscrash zoals die van 1929 de kop in te drukken. Overal werden financiële bazooka’s in stelling gebracht, via renteverlagingen, belastingvoordelen, kredieten aan particulieren en bedrijven, het opkopen van obligaties en het injecteren van heel wat geld... Ook dit is hoopgevend, want het financiële systeem is nu robuuster dan in 2008.

Kopen als het bloedt?

Toch stellen in deze moeilijke tijden beleggers zich een voor de hand liggende vraag: is dit het moment om zaken te doen op de beurs? Met andere woorden, als aandelen goedkoop zijn, is het dan tijd om te kopen? De meningen lopen uiteen. Sommigen adviseren om geleidelijk weer in aandelen te stappen, terwijl anderen geloven dat er nog meer slecht nieuws zit aan te komen. Niemand heeft een kristallen bol. Rémi Le Bailly, hoofdredacteur van het Franse beleggingsblad Investir: “Wij nemen het risico om het advies ‘begin met kopen’ te geven. Voorheen adviseerden we om in deze situatie minder aandelen aan te houden dan normaal in een evenwichtige portefeuille, maar intussen raden we aan om terug te keren naar een evenwichtige portefeuille. Dit betekent een deel van je geld in aandelen steken. Deze herinvestering moet echter geleidelijk gebeuren. Het is mogelijk, zo niet waarschijnlijk, dat de markten nog zullen dalen, maar wij zijn nooit voorstander van kopen op het laagste niveau. De uitdrukking ‘koop wanneer het bloed door de straten vloeit’ is vandaag meer dan ooit van toepassing. Alleen zal dat bloed nog een paar weken vloeien. Voeding, gezondheid, geneesmiddelen en energie lijken sectoren waarnaar je je kan richten.”

Wie elke maand een vast bedrag in een fonds belegt, vermijdt de vraag: is dit het moment om te kopen?.

Never catch a falling knife

Guy Legrand, voormalig hoofdredacteur van Cash! en columnist voor Plus Magazine stelt het zo: “Wanneer de markten instorten, ligt kopen moeilijk, dat is psychologisch! Maar je weet ook nooit echt of de daling voorbij is. Vandaar het Angelsaksische adagium ‘Never catch a falling knife’. Als je probeert een vallend mes op te vangen, loop je het risico gewond te raken! Als we kijken naar de Bel 20, die in de maand maart met 40% daalde, dan stellen we vast dat daar al een serieus deel van het toekomstige slechte nieuws ingecalculeerd is, inclusief de recessie waar steeds vaker over gesproken wordt. Je kan zelfs stellen dat er al te veel is geanticipeerd, wat trouwens de essentie van de beurs is, of die nu stijgt of daalt. Het is niet zo dat onze bedrijven nu plots 40% minder waard zijn als de conjunctuur tot de zomer, of zelfs tot het einde van het jaar blijft aanmodderen. Op lange termijn is -40% echt een enorme daling. Historisch gezien volgt daarop onvermijdelijk een sterke opleving. Vaak binnen het jaar.”

Sinds 1970 zijn pijnlijke correcties van 30 en 40% niet ongewoon. Maar ondanks deze schokken liet de Bel 20, gespreid over 25 jaar, een gemiddeld jaarrendement van meer dan 8% optekenen (inclusief dividenden). Toch kan niemand de duur en de daling van beurscorrecties voorspellen, dat zou te makkelijk zijn.

“Terwijl sommigen om diverse redenen niet durven of kunnen kopen, zullen de grootste durvers en doorgewinterde beleggers ongetwijfeld overwegen om terug in te stappen, al is dat gefaseerd”, zegt Guy Legrand. “Want vergeet nooit dat dit verlies van 40% de prijs is van de onzekerheid, die vandaag net als in 2008-2009 enorm is. Tegen de tijd dat we weten waar we aan toe zijn, en al zitten we dan in een recessie, zijn de indexen onvermijdelijk al weer gestegen. Want de beurs loopt zeker zes maanden vooruit op de economie.”

Geduld wordt beloond

Verkopen als de beurs daalt en kopen als ze stijgt is dus niet de beste strategie. Beleggen in aandelen doe je op lange termijn. Het rollercoastergedrag van de beurs maakt deel uit van het spel. Op korte termijn zijn aandelen volatiel. Maar ongeacht een onverwachte crisis als deze, belonen de beurzen de geduldige belegger altijd. Beleg enkel in aandelen met geld dat je kan missen, want er bestaan geen defensieve aandelen. Zuivere aandelen zijn een product voor dynamische beleggers.

Is het dan niet mogelijk om op de aandelenmarkt te beleggen en toch de risico’s te beperken? Ja, maar dan kies je best voor beleggingsfondsen, effectenkorven (aandelen, obligaties) die aan gespecialiseerde beheerders worden toevertrouwd. Beleggers kopen aandelen van die fondsen en de beheerders proberen ze te laten groeien. Op lange termijn trekken dergelijke collectieve beheerfondsen zich zeer goed uit de slag. Een efficiënte manier van beleggen is elke maand hetzelfde bedrag in zo’n fonds storten. Op die manier koop je meer activa als de aandelenmarkten laag zijn. En, omgekeerd, minder als ze duur zijn. Maar uiteindelijk zal de gemiddelde aankoopprijs lager liggen. Bovendien hoef je je met deze methode niet langer die steeds terugkerende vraag te stellen: is dit het juiste moment om te kopen?

Partner Content