Beleggen in 2017: ook op zoek naar rendement?

Wie zijn pensioen opkrikt met het rendement van zijn beleggingen of dat straks wil gaan doen, krijgt een bittere pil te slikken: het klassieke sparen brengt nog amper iets op. Dat is overduidelijk voor het spaarboekje waarop wij Belgen 260 miljard euro hebben geparkeerd. Zelfs banken die nog gul tegen de stroom in roeiden, hebben moeten inbinden. Spaarders hebben nu nog voor slechts 60 miljard obligaties in portefeuille, tegen meer dan 100 miljard vijf jaar geleden. Want ook daar is de opbrengst vrijwel nihil. En het rendement van de levensverzekeringen - goed voor 300 miljard - smelt al evenzeer als sneeuw voor de zon. We zien dus dat twee derde van ons niet-professionele vermogen niet de verhoopte inkomsten genereert. Hoe moet het nu verder?"Geen risico's nemen is het grootste risico dat de spaarder vandaag loopt", bevestigt Vincent Juvyns, een Belgische specialist bij de Amerikaanse grootbank JP Morgan. Andere experts maken zich dan weer zorgen over dat risico's nemen: dreigen spaarders die risico's niet verkeerd in te schatten en nog meer te verliezen? Het antwoord op dit dilemma is dubbel. Punt één: een risico nemen is niet hetzelfde als een groot gevaar lopen, het betekent enkel dat je je niet langer richt op beleggingen die volstrekt veilig heten, zoals staatsobligaties en spaarboekjes. Zo loop je met een goede korf Belgische aandelen op termijn weinig risico. Minder dan met obligaties in exotische valuta, bijvoorbeeld.Punt twee: om het risico te beperken, is het een must dat je de markten opvolgt, ze goed kent en vooral dat je je eieren in veel verschillende manden legt. En dat is niet noodzakelijk iedereen gegeven. Daarom moet je meer dan ooit oog hebben voor de fondsen en beveks die financiële tussenpersonen aanbieden. Dat hebben wij Belgen trouwens goed begrepen: we hebben nu meer dan 170 miljard van deze fondsen in portefeuille, tegen een goede 100 miljard in 2011.De verschillende formules die deze fondsen hanteren laten je toe de ene keer het risico te beperken, en dan weer te gaan voor een bepaald rendement. Maar ook hier mag je geen 100% kapitaalgarantie verwachten. Een beperkt risico is echt onvermijdelijk! Hier volgt een overzicht van de belangrijkste oplossingen die banken de beleggers die opbrengst verwachten kunnen bieden.Het product dat BNP Paribas Fortis vandaag naar voren schuift heet BNP Paribas L1 Multi-Asset Income. Dit fonds wist al heel wat landgenoten te bekoren, want wij zijn goed voor meer dan de helft van de 1,7 miljard euro die het fonds tot nu toe in Europa heeft opgehaald. Begrijpelijk, want het rendement ligt, ondanks de dalende opbrengst van obligaties, onveranderlijk op ongeveer 4% per jaar. Hoe dat kan? Door voortdurend nieuwe, meer rendabele activa te zoeken om beleggingen die niet veel meer opbrengen te vervangen. Een sprekend voorbeeld: staatsobligaties uit de eurozone vertegenwoordigen nog slechts 5% van de portefeuille van het fonds, drie jaar geleden was dat nog 14%. Terwijl kredieten aan hoogkwalitatieve Europese bedrijven volledig zijn afgebouwd van 18% naar nul procent."Deze activa met een te lage opbrengst hebben we vervangen door Amerikaanse staats- en bedrijfsobligaties", legt fondsbeheerder Bart van Poucke uit. Een evidente keuze: in de Verenigde Staten zijn de rentevoeten minder gecrasht dan bij ons. En wat als de dollar zakt ten opzichte van de euro? Geen probleem: het fonds heeft zijn tegoeden in dollar ingedekt, een courante praktijk bij grote investeerders. Het belegt overigens in hoogrentende obligaties en in beursgenoteerd vastgoed - telkens voor iets minder dan 15% van het totaal - en in aandelen.Ook Deutsche Bank heeft een huisfonds dat specifiek op rendement mikt: Deutsche Invest I Top Dividend. De filosofie: vermits zo'n 80% van de totale opbrengst uit aandelen uit dividenden komt, belegt het fonds voornamelijk in aandelen met een hoog dividend dat voor de volgende jaren redelijk gewaarborgd is. Het rendement is hier wat lager, ongeveer 2,7%, maar de portefeuille kan meerwaarden opleveren. Om een mooi rendement te krijgen, belegt de bank bij voorkeur in dollar, in de verwachting dat die in waarde zal stijgen tegenover de euro, vertelt strateeg Wim D'Haese.AXA heeft eveneens een specifiek fonds, het Global Income Generation Fund. Het deed het heel goed in 2016, wat logisch is met een driemaandelijkse coupon van ? 1,25 netto of een rendement van bijna 5%. Dat leverde zelfs nog een kleine meerwaarde op, wat in de toekomst niet noodzakelijk gegarandeerd zal zijn. Het fonds omvat honderden aandelen en is erg actief in Amerikaanse obligaties. "Met beleggen in dollars haal je nog 6%, tegenover amper 3,5% in euro's voor dezelfde kwaliteit", legt Pol Pierret, Country Manager bij AXA IM uit. De volatiliteit (in financieel jargon synoniem met risico) van dit fonds is trouwens klein.Deutsche Bank ontwikkelt eigen fondsen maar is ook erg actief in het verkopen van fondsen van anderen, waaronder de grote Angelsaksische namen. En het rekent geen instapkosten aan, wat zeldzaam is. Wie op zoek is naar rendement beveelt de bank het Invesco Pan European High Income Fund aan, dat vooral in Europa en in obligaties belegt. Het rendement bedraagt zo'n 2,5%, wat in lijn is met het vrij lage risico. Bij de Fidelity Funds haalt het Global Multi Asset Income Fund, dat in meer risicovolle aandelen belegt, een rendement van ongeveer 4,5%. Knut Huys, Senior Fund-of-funds Manager bij Deutsche Bank België, voegt daar nog het specifieke Pictet Global Emerging Market Debt Fund aan toe, dat zijn 4% rendement uit obligaties van groeilanden haalt. Nog een mogelijkheid is het beroemde JP Morgan Global Income dat zowel in kwaliteitsaandelen met een mooi dividend als in meer speculatieve obligaties belegt. Vandaar het aantrekkelijke rendement dat schommelt rond 4,5% tot 5%.Omwille van zijn mooie profiel, vind je deze ontegensprekelijke reus ook bij Beobank (maar met 3% instapkosten), zegt Chief Investment Officer Marc Danneels. Nog zo'n klassebak is het BGF Global Multi-Asset Income Fund (A4G, om precies te zijn!) van de Amerikaanse groep BlackRock, de grootste fondsbeheerder ter wereld. Het investeert voor de helft in Amerikaanse obligaties en biedt 5% bruto rendement.Online bank Keytrade waarschuwt haar klanten: beleggingen die vroeger als defensief werden beschouwd - vooral dan de obligaties uitgedrukt in euro - zijn wat gevaarlijk geworden en dus kijk je best uit naar iets anders. Met haar Keyplan beleggingsplan stelt ook deze bank enkele grote internationale fondsen zonder instapkosten voor, zoals het Bond Euro High Yield AE van de Amundifamilie, dat in euro's belegt. Of het nog defensievere Franklin Templeton Euro Government Bond Fund dat belegt in staatsobligaties binnen de eurozone. Er zijn uiteraard ook een heleboel wat meer gedurfde opties mogelijk.Maar wat moet je nu denken van al die fondsen? Als we naar de cijfers kijken, blijkt dat de spreiding van de soms erg hoge rendementen niet ten koste gaat van het kapitaal: de waarde van het aandeel is de voorbije jaren gestegen. Dat is op zijn minst geruststellend en relativeert de term risico, ook al wordt het de volgende jaren wellicht moeilijker.Belfius gooit het over een andere boeg. De bank vertrekt van een meer globale visie op het vermogen, vertelt Marc Hainaut, Head of Product Management Savings & Investments. Mag er echt niet aan je beginkapitaal worden geraakt? Bang om op een dag in geldnood te komen? Een redelijke aanpak en wat rekenwerk volstaan om je in grote mate in te dekken. En dan is er nog het heilige huisje van de erfenis. Nochtans hebben de kinderen wanneer de ouders overlijden - en dat is door de langere levensverwachting almaar later - dat geld meestal niet (meer) nodig. Een wat eerdere schenking zou veel nuttiger zijn! Het is dus geen toeval dat deze praktijk veel meer in trek is dan vroeger en niet alleen in zeer gefortuneerde families.Wees dus niet bang om een beetje aan je kapitaal te zitten als dat nodig is. Belfius stelt daarom haar Rent Plan voor, gebaseerd op een eenvoudig principe: de klant bepaalt het inkomen dat hij regelmatig wil ontvangen en belegt zijn kapitaal in fondsen. Als het nodig is, zal de bank enkele deelbewijzen - of fracties daarvan - verkopen om het gewenste bedrag te bereiken. Twee voorwaarden: om de procedure eenvoudig te houden, moet het om maximum vijf huisfondsen gaan die vrijgesteld zijn van roerende voorheffing. Belfius heeft ook een verzekeringsproduct met dezelfde filosofie, Comfort, dat op een tak 23-polis gebaseerd is.Deutsche Bank stelt een gelijkaardige formule voor: de lijfrente zonder kapitaalverlies. Al is dat laatste niet gewaarborgd, dat spreekt voor zich. Dit product garandeert wel een levenslang inkomen. De berekeningsbasis: het rendement dat bepaald wordt op het ogenblik van de intekening, afhankelijk van de leeftijd. "Het bedraagt 1,5% op 50 jaar en stijgt elk jaar met 0,10%", verduidelijkt Anthony Van Impe, Head of Product Management. "Op 79 jaar, de uiterste limiet om in te tekenen, bedraagt het levenslang gewaarborgde rendement 4,40%. Netto, want dit verzekeringsproduct ontsnapt aan de roerende voorheffing. Je begrijpt dat je best vanaf je 60ste of zelfs 65ste voor deze formule kiest, want voor die leeftijd is het rendement weinig interessant."Ook KBC denkt in termen van berekend risico. De bank vindt dat de spaarders het geweer van schouder moeten wisselen, vooral omdat de in euro uitgedrukte obligaties in de toekomst een minwaarde dreigen te ondergaan. Kortom, rendement is vandaag synoniem met een zekere mate van risico's nemen: aandelen, bedrijfsobligaties en/of obligaties in dollar. De bank stelt de beleggers daarom fondsen voor die in die verschillende activa beleggen, maar met een bodemkoersbewaking. Die formule betekent dat je vooraf vastlegt hoeveel je maximaal wilt verliezen: 5, 10 of 15%. Zodra die drempel wordt bereikt, worden er waarden verkocht ten voordele van liquiditeiten, die dan opnieuw worden belegd wanneer de markten herstellen.Een beetje? Of veel meer?De grafiek op de pagina hiernaast toont hoeveel beter de Beurs in België tussen 1900 en 2014 heeft gepresteerd dan obligaties. Over die lange periode heeft een kortetermijnbelegging, na aftrek van de inflatie, 30% van haar waarde verloren, terwijl een belegging in obligaties er 60% op vooruit is gegaan of 0,4% per jaar. Bij aandelen is dat zelfs 2,7% per jaar of de waarde vermenigvuldigd met 22. En op wereldvlak zijn de verschillen nog veel groter: maal 8,4 voor obligaties en maal 325 voor aandelen! Voor vastgoed zijn de cijfers niet zo nauwkeurig, maar de beschikbare indicatoren wijzen toch op prestaties die vergelijkbaar zijn met die van aandelen.Voor wie op lange termijn belegt, hoeft een belegging geen jaarlijkse inkomsten te generen en kan er dus worden gekapitaliseerd: de opbrengt kan meteen weer in dezelfde belegging worden geïnvesteerd. Dat zorgt voor een niet onaardig sneeuwbaleffect. Zo haalden pensioenspaarfondsen, die bijna uitsluitend in Belgische aandelen beleggen, de laatste 25 jaar een gemiddelde return (dividend + koersstijging) van 6,6% per jaar, zonder het fiscale voordeel mee te tellen. Een mooie belegging. Maar er is nog beter: kapitalisatiefondsen die beleggen in internationale aandelen. Wie op lange termijn denkt, hoeft daar geen twee keer over na te denken!