Als vrouw een eigen zaak opstarten

Vrouwen die na hun 45ste of hun 50ste hun droom waarmaken en een eigen zaak opstarten, het gebeurt steeds vaker. Alleen moeten ze nog beter voorbereid zijn dan mannen die hetzelfde doen...

Vrouwelijke 50-plussers die met een eigen zaak starten, zijn vaak succesvoller dan mannen van dezelfde leeftijd. Dat bleek al uit een Unizo-onderzoek van vier jaar geleden. “En het verwondert me ook niet”, zegt Marie Ledent, coördinatrice van Affaires de Femmes, Femmes d’Affaires, een organisatie die in Franstalig België infosessies en cursussen verzorgt voor vrouwen die zelfstandig willen worden. “Vrouwen van die leeftijd hebben een goede zelfkennis en weten precies wat ze willen. Vaak hebben ze jarenlang nagedacht over hun project, bijvoorbeeld in de periode dat ze thuis bleven voor de kinderen. Bovendien maken ze hun droom meestal waar op een moment dat ze er volop tijd in kunnen investeren. Hun kinderen zijn (bijna) volwassen, er zijn nog geen kleinkinderen en de (schoon)ouders zijn nog jong.”

Vrouwen moeten meer handicaps overwinnen

Voor vrouwen én mannen van 45-plus gelden op het eerste gezicht dezelfde troeven en dezelfde risico’s. Je hebt ervaring en je weet hoe je met mensen kunt omgaan. Je weet dat je een realistisch businessplan moet maken en dat je waarschijnlijk langer dan je 65ste zult moeten werken. Je beseft dat je het best kiest voor een project dat vrij snel rendabel kan worden en dat je veel minder vrije tijd zult hebben.

“Toch hebben vrouwelijke starters een aantal handicaps ten opzichte mannen”, benadrukt Jürgen Van de Voorde, coördinator van de Startersservice van Unizo. “Ze hebben vaak minder relatienetwerken uitgebouwd dan mannen en kunnen moeilijk doordringen tot be-staande netwerken. Als vrouw met startplannen moet je daar prioritair werk van maken: de straat opgaan, kijken hoe andere zelfstandigen het doen, lid worden van verenigingen en iedereen als een potentiële klant beschouwen.”

Uit het project Vrouwelijk ondernemen van Unizo is voorts gebleken dat het vrouwelijke starters veel zwaarder valt dat ze hun (klein)kinderen minder vaak zien. Ook hebben ze het moeilijker om een krediet bij de banken te krijgen omdat ze te vaak kiezen voor kleinschalige projecten in een zachte sector (horeca, detailhandel, lichaamsverzorging...). Jürgen Van de Voorde: “Ik zie vaak vrouwen van 45-plus die van hun hobby (koken, kunstambacht...) een eigen zaak willen maken. Vaak loopt dat fout af, omdat er een levensgroot verschil blijft tussen amateurs en professionals. Ook een eigen horecazaak moet ik vaak afraden. Het is in deze sector moeilijk voor starters.”

Nog een handicap: vrouwen hebben dikwijls minder kapitaal en minder sociale rechten opgebouwd. Ze hebben vaak minder jaren gewerkt of staan financieel zwak na een echtscheiding. Soms hebben ze hun man in diens zaak geholpen in de jaren dat het statuut van meewerkende echtgenote nog niet bestond. Weddetrekkenden en uitkeringsgerechtigde werklozen die zelfstandig worden, behouden weliswaar het recht op een werkloosheidsuitkering als ze genoeg dagen in loondienst gewerkt hebben, maar voor vrouwen volstaat dit vangnet meestal niet.

Vijf sleuteltips om uw troeven optimaal uit te spelen

1. Zorg dat u goed voorbereid bent. Vroeger kon je je nog veroorloven met een briljant idee de sprong in het onbekende te wagen, vandaag is méér nodig. Volg eventueel een starters-cursus (*). Meestal kunt u die betalen met opleidingscheques.

2. Start als zelfstandige in bijberoep. Zo test u uw project uit en behoudt u een vangnet. Na één jaar weet u wel of uw project leefbaar is. Zo ja wordt het uw hoofdberoep. Zoniet, dan zet u uw zaak stop. De voorwaarde is natuurlijk dat uw huidige werkgever akkoord gaat. Het kan zijn dat uw arbeidscontract werk in bijberoep verbiedt. Maar zelfs als dat niet zo is, doet u er goed aan uw baas in te lichten, om een eventueel belangenconflict te vermijden. Nog een tip: ook als werkloze mag u als zelfstandige in bijberoep starten, al gelden hier strikte voorwaarden.

3. Informeer bij het Participatiefonds: deze federale instelling verleent leningen tegen zeer voordelige voorwaarden aan starters. Contact: tel. 02 210 87 87 en www.fonds.org .

4. Regel uw pensioen voor later. Als zelfstandige gaat u pensioenrechten verliezen die u als werknemer of werk-loze hebt opgebouwd. De simpelste oplossing is dat u door een sociaal secretariaat of door een organisatie van zelfstandigen laat berekenen hoeveel extra sociale bijdragen u moet betalen om later een fatsoenlijk pensioen te hebben. Ze zijn hoog, maar essentieel. En u mag ze als beroepskosten aftrekken van uw inkomsten.

5. Profiteer van de werkhervattingstoelage. Werklozen vanaf 50 jaar die weer aan de slag gaan, hebben recht op de federale werkhervattingstoelage van de RVA. U moet minstens 20 jaar gewerkt hebben en werkloos zijn geworden buiten uw wil om. De aanvraag dient u in bij een vakbond of een hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen.

(*) De Unizo Startersservice organiseert op 24 locaties in Vlaanderen geregeld gratis infosessies (2 uur) en ook meer uitgebreide, betalende starterscursussen (3 tot 5 avonden). Info: www.unizo.be.
Ook het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen begeleidt starters. Info: tel. 02 217 29 28 en www.nsz.be