5 vragen over de woonbonus
Over de woonbonus is sinds het Vlaams regeerakkoord al heel wat inkt gevloeid. Stilaan is er duidelijkheid over de meeste punten. Een selectie van de vragen die Plus Magazine ontving.
De woonbonus is een fiscaal voordeel voor wie leent om een huis of appartement te bouwen, kopen of renoveren (niet als je leent voor de aankoop van een bouwgrond). Al een hele tijd is dit fiscaal voordeel regionale materie. Anders gezegd: elk gewest heeft zijn eigen regels. In Brussel werd de aftrekbaarheid van de hypothecaire lening afgeschaft voor leningen afgesloten vanaf 2017 en vervangen door een vermindering van de registratierechten. In Wallonië werd in 2016 de wooncheque ingevoerd. Die koppelt de belastingvermindering aan het belastbaar inkomen. Hogere inkomens krijgen geen voordeel meer.
En dan is er Vlaanderen... daar bleef het systeem van de geïntegreerde woonbonus bestaan. De term ‘geïntegreerde woonbonus’ slaat op het feit dat sinds 2016 drie bestaande Vlaamse belastingverminderingen geïntegreerd werden: de woonbonus, het lange termijnsparen en de vermindering voor de gewone intresten (voor de niet-enige, eigen woning). Sindsdien geldt de woonbonus in Vlaanderen dus ook voor de niet-enige woning. Tot nu.... Vanaf 1 januari 2019 zal er ook in het Vlaams gewest geen woonbonus meer zijn, maar een verlaging van de registratierechten met 1% (van 7% naar 6% voor de aankoop van de enige gezinswoning. Van 6% naar 5% voor wie een ingrijpende energetische renovatie uitvoert). Die verlaging valt in de meeste gevallen veel minder voordelig uit dan de woonbonus. Geen wonder dus dat er, toen de plannen die de nieuwe Vlaamse Regering bekend raakten, een storm aan vragen uitbrak. De vraag die vandaag het meest gesteld wordt is: halen we de deadline nog als we vandaag een huis of appartement kopen? En die deadline is: de leningsakte moet getekend zijn ten laatste op 31 december 2019.
Ook onze Plus-lezers bezorgden ons een aantal vragen. Een selectie.
1. Welke datum telt? Die van de leningsakte of die van de aankoopakte?
Om te bepalen welk fiscaal regime van toepassing is, is voor de woonbonus de datum van de authentieke leningsakte bepalend. Teken je ten laatste op 31 december 2019 de leningsakte bij de notaris, dan kan je nog genieten van de geïntegreerde woonbonus. Je kan de leningsakte niet tekenen voordat je de authentieke koopakte hebt getekend. Je kan pas lenen voor een woning als je daar effectief eigenaar van bent. En de eigendom gaat over bij het tekenen van de aankoopakte bij de notaris.
2. Wij gaan een appartement kopen samen met onze kinderen, met de techniek van de gesplitste aankoop. Wij hebben het vruchtgebruik, onze kinderen de naakte eigendom. Kunnen onze kinderen nog gebruik maken van de woonbonus?
De woonbonus geldt niet voor wie enkel de naakte eigendom verwerft van een huis of appartement. Wel voor de vruchtgebruikers als zij zelf in de woning wonen.
3. Mijn zoon heeft een huis gekocht in 2019. De authentieke akte en de leningsakte werden getekend in de zomer. Hij valt dus zeker binnen de tijdslimiet. Maar momenteel heeft hij daar nog niet zijn domicilie omdat de wooninspectie nog de finale goedkeuring moet geven. Is dat een probleem?
Om te kunnen genieten van de geïntegreerde woonbonus, moet de woning jouw eigen woning zijn. De eigen woning is de woning die je als eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder of vruchtgebruiker bezit en in principe zelf betrekt.
Om deze voorwaarde vast te stellen, kijkt de FOD Financiën naar de concrete feiten. Het hebben van een domicilie is bijgevolg geen formele voorwaarde. Je moet gewoon kunnen aantonen dat je de woning zelf bewoont.
Matthias Diependaele, de nieuwe minister van Financiën en wonen, legde uit: “Om te genieten van de woonbonus moet je op z’n minst de intentie hebben om in het nieuwe pand te gaan wonen. Je moet er gedomicilieerd zijn of je moet kunnen aantonen dat je er effectief woont aan de hand van een elektriciteits-, gas-, water-, telefoon- of internetfactuur. Maar er zijn uitzonderingen op mogelijk. Die uitzonderingen zijn:
beroepsredenen (bv. een te grote afstand tussen de woonplaats en de plaats waar men tewerkgesteld is,...)
redenen van sociale aard (bv. een te grote afstand tussen de woonplaats en de plaats waar de kinderen studeren of de vrouw werkt, ouderdom, ziekte,...)
wettelijke of contractuele belemmeringen (bv. je staat contractueel toe dat de vorige eigenaar nog in de woning mag blijven wonen tot zijn nieuwbouw klaar is of er is nog een huurovereenkomst met een huurder).
(ver)bouwwerkzaamheden die jou nog niet toelaten de woning daadwerkelijk te bewonen.
Als je de woning niet zelf bewoont en je niet onder één van de uitzonderingsbepalingen valt, dan wordt de woning niet beschouwd als de eigen woning en zal je gedurende die periode niet kunnen genieten van de geïntegreerde woonbonus.
In dit geval is er een wettelijke belemmering om het domicilie al over te brengen naar het adres van de eigen woning, namelijk het verbod om in de woning te wonen zolang de wooninspectie geen finale goedkeuring heeft gegeven (op basis van de Vlaamse wooncode). Eenmaal dat gebeurd is, kan het domicilie worden overgezet. Stel dat dat niet voor 31/12/2019 zou kunnen is dat geen probleem omdat er de wettelijke belemmering is.
4. Kan je je lening verlengen om langer van de woonbonus te genieten?
Op de website van de Federatie van het Notariaat staat: “De Vlaamse overheid wil absoluut vermijden dat kredietnemers een lopende lening verlengen om zo nog langer van de woonbonus te genieten.
Daarom wordt de resterende looptijd van je lening bevroren of vastgeklikt op 31 december 2019. Als de resterende looptijd van jouw lening eind 2019 nog 48 maanden is, en als je de looptijd nadien verlengt met nog eens 12 maanden, dan komen de afbetalingen aan de bank voor de bijkomende 12 maanden, niet in aanmerking voor de woonbonus.
De resterende looptijd van de lening wordt dus vastgeklikt op 31 december 2019. In dit voorbeeld kun je de aflossingen nog voor 48 maanden in rekening brengen. Geen maand meer.”
5. Wij willen ons huis renoveren en zouden een wederopname willen doen op een bestaande lening. Wordt dit beschouwd als een nieuwe lening? Geldt dan de woonbonus nog?
Bij een wederopname van een lening maak je gebruik van het stuk kapitaal dat je al hebt terugbetaald, bijvoorbeeld als je je huis wil renoveren. Een wederopname wordt beschouwd als een nieuw krediet, dus dat moet worden afgesloten voor 31 december 2019 als je nog in aanmerking wil komen voor de woonbonus. Dus de tijd dringt...