Zonder gluten en rare schotels

Het nieuws raakte geheel toevallig bekend, tijdens zijn laatste officiële bezoek aan Nederland: voortaan laat koning Filip zich nog enkel glutenvrije schotels voorzetten. Al snel ging het nieuwtje de wereld rond. Of toch in België, wat ook al niet slecht is. En het sloeg in als een bommetje. Filip, zo schreef de pers, doet veel aan sport en is bezorgd om zijn gezondheid. Dit glutenvrije dieet past dus in een gezonder voedingspatroon. Quod era demonstrandum. Help! Maar waarom weert de koning gluten uit zijn voeding? We vragen het ons af. Het Paleis heeft niet de gewoonte om verantwoording af te leggen over de menukeuze van het Hof of zich uit te laten over spijsverteringsproblemen, en dat siert hen. ‘Gezond eten’ aan ‘glutenvrij’ koppelen heeft echter pas zin als je glutenintolerant bent (lees p. 44). Iets anders beweren voedt enkel de hype die werd gelanceerd en wordt gevoed door Amerikaanse sterren als Jennifer Aniston, Gwyneth Paltrow, Victoria Beckham, Lady Gaga en presentatrice Oprah Winfrey. Zij laten geen moment onbenut om te vertellen hoeveel beter ze zich wel voelen sinds ze aan dit eiwit verzaken, dat in veel graansoorten en bereide schotels zit. Terwijl sterren er zich van ontdoen om slank te blijven (geen brood meer, geen pasta... maar bewust omgaan met wat je eet: het werkt), hebben topsporters de jacht op gluten geopend om optimaal te presteren. En dus denken wij: als het voor hen werkt, waarom dan niet voor ons? Maar tussen ons en de sterren ligt een wereld van verschil: zij zijn omringd door voedingsdeskundigen, artsen en coaches die een oogje in het zeil houden.

Of moeten we het feit dat de zonder-gluten-trend blijft duren, eerder zoeken in het woord ‘zonder’. Want niet alleen ‘zonder gluten’ kent succes. Er is ook ‘zonder lactose’. En ‘zonder vlees’. Of nog ‘zonder dierlijke eiwitten’. Ons ontdoen van een substantie die ons schade berokkent, zodat we onszelf niet vernietigen. Het klinkt aanlokkelijk. Althans voor mediageile voedingsgoeroes die grof geld verdienen met mensen bang te maken. En ook voor wie niet echt overgevoelig is voor dit eiwit, want dan blijft er eventjes van afwijken of een voedseletiket vergeten checken ook ‘zonder gevolg’. Maar vooral voor mensen met coeliakie – een chronische darmaandoening die wordt veroorzaakt door het eten van gluten – die het enkele jaren terug ontzettend moeilijk hadden om een glutenvrij brood te vinden. Vandaag vind je glutenvrije producten in elke supermarkt. Want als men wil dat deze hype blijft duren, dan mag hij vooral niet te veel inspanning vragen. En dus moet alles ervoor wijken.

Intussen overleeft de 117-jarige ouderdomsdeken – de laatste nog in leven zijnde vrouw die voor 1900 werd geboren – op drie eieren per dag en koekjes, ‘zonder al de rest’. Want de rest lust ze niet. Er spelen zich soms vreemde dingen af in ons bord.

ANNE VANDERDONCKT, REDACTIEDIRECTEUR