Zo vertroetelt u uw nagels

We dromen allemaal van nagels in topvorm maar trekken zelden tijd uit om ze te verzorgen. Dus breken ze, er vormen zich schimmels of er duiken andere kwaaltjes op. Een snelcursus nagelverwennerij is geen luxe!

Naast het esthetische aspect is de voornaamste rol van nagels dat we er heel kleine dingen mee kunnen vastnemen”, zegt dr. Josette André, hoofd van het Multiziekenhuisdepartement Dermatologie van het UMC Sint-Pieter, het UVC Brugmann en het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola in Brussel. “Maar ze stellen ons ook in staat om ons te krabben, ons te verdedigen en zelfs om anderen aan te vallen! En zorg dragen voor onze nagels is niet zo ingewikkeld.”

Seizoengebonden groei

Nagels bestaan hoofdzakelijk uit harde keratine, een vezelig eiwit waaruit ook ons haar is opgebouwd. Daarnaast bevatten ze ook ongeveer 10% water en lipiden. “Bij een volwassene die in goede gezondheid verkeert, groeien de vingernagels gemiddeld 3 mm per maand, de teennagels slechts 1 mm. De verklaring voor dat verschil is wellicht de betere bloedcirculatie in de handen.”

Onze nagels groeien niet in elk seizoen even snel: ’s winters groeien ze iets trager. “Ook hier is de bloedcirculatie de verklaring: door de kou trekken de bloedvaatjes in de winter samen en circuleert het bloed trager.”

Nagels kunnen ook tijdelijk stoppen met groeien. Bij een lokaal letsel bijvoorbeeld, maar ook bij hartfalen of bij een ziekte die gepaard gaat met hevige koorts. Enkele weken later duikt er dan aan de nagelbasis een horizontale lijn op – net een kleine inzinking. Naarmate de nagel groeit, verschuift die lijn naar de nagelrand.

Oppeppers

Wat moet u eten om mooie nagels te hebben? “Wie in goede gezondheid verkeert, heeft genoeg aan een gezonde en evenwichtige voeding. Studies hebben evenwel uitgewezen dat vitamine H (biotine) en silicium heilzaam kunnen zijn voor de nagels. Als u broze nagels hebt, kan uw arts u een biotine- of siliciumkuur voorschrijven. U kunt ook cystine nemen, een aminozuur dat vooral wordt voorgeschreven voor het haar maar waar ook de nagels gunstig op reageren.”

Waar vindt u deze voedingssupplementen? “Silicium is vrij te koop in de apotheek, capsules biotine zijn in België niet te krijgen. Uw apotheker kan ze wel bereiden. Ik raad sowieso aan om eerst advies te vragen bij een dermatoloog, die de staat van uw nagels zal beoordelen.”

Maar... geduld is een mooie deugd! Omdat nagels nu eenmaal traag groeien, duurt het 6 tot 9 maanden eer u iets merkt van het positieve effect van deze voedingssupplementen.

Water, de booswicht

Mijn nagels splitsen, breken, splijten. Wat gebeurt er toch? Niets is meer frustrerend dan vast te stellen dat uw nagels er slecht aan toe zijn en dat je niet weet waar het probleem vandaan komt... “Veel vrouwen raadplegen hun dermatoloog omdat hun nagels te broos zijn om ze te laten groeien. Een esthetisch probleem, al gaat het ook verder dan dat: een kapotte nagel kan in het dagelijkse leven behoorlijk hinderen.”

En toch is het niet lang zoeken naar de belangrijkste oorzaak van beschadigde nagels. “Uiteraard kan een ernstige ziekte de boosdoener zijn – kanker met chemotherapie, sommige schildklieraandoeningen,... – maar dat is eerder zeldzaam”, zegt dr. André. “Dé grootste vijand van nagels is water. Een nagel laat nu eenmaal veel meer water door dan de hoornlaag (de bovenste laag) van de huid. Telkens wanneer u uw handen in water stopt, raakt de nagel doordrenkt. Door deze afwisseling van hydratatie en dehydratatie wordt de nagel uiteindelijk brozer en breekbaarder.”

Hoe kunt u uw nagels concreet beschermen? Met enkele doodsimpele maatregelen:

n houd ze kort: hoe korter nagels zijn, hoe kleiner de kans op letsels.

n trek handschoenen aan: of u nu de vaat doet, klust of tuiniert, maak er een gewoonte van handschoenen aan te trekken. Ook bij koud weer.

n als uw nagels broos zijn, wast u uw handen na een toiletbezoek en vóór het eten, maar dat volstaat!

Lakken is prima!

Goed nieuws voor kokette dames: wanneer u uw nagels lakt, bent u niet enkel bezig met uw uiterlijk, u beschermt uw nagels ook! Dankzij het laklaagje laten de nagels geen water meer door. De lak vormt dus een barrière die bijzonder efficiënt blijkt om de nagels te beschermen.

“Wij adviseren 5 dagen op de 7 nagellak te dragen”, legt dr. André uit. “Na die 5 dagen haalt u de lak er af met een remover. Dan wacht u twee dagen en lakt u uw nagels opnieuw. Het is dus echt niet nodig om elke morgen nieuwe lak aan te brengen en die er ’s avonds weer af te halen. Op de teennagels mag de lak gerust twee tot drie weken blijven zitten. Maar ook niet langer dan dat! Maak hoe dan ook niet de fout die sommige vrouwen ’s zomers wel eens maken: ze brengen nieuwe lak aan over het oude laagje zonder dat er eerst af te halen. Dit kan het nageloppervlak beschadigen.”

En die remover? Mag die aceton bevatten? “Aceton is een oplosmiddel dat de nagel kan uitdrogen en ook de vetten in de nagel kan afbreken. Daar wordt de nagel dus brozer van. Maar eigenlijk werden aan deze kwestie nog maar weinig studies gewijd. Ik denk dan ook dat het geen probleem is om één keer per week remover met aceton te gebruiken. Houd uw nagels onder stromend water om alle remover weg te spoelen.

Heeft het zin om verrijkte nagellak te kopen (met calcium, ijzer,...)? “Dat heeft niet veel nut: de meeste producten in nagellak zijn opgebouwd uit moleculen die te groot zijn om in de nagel door te dringen. Wie zijn nagels wil versterken, heeft wél baat bij lak op formolbasis, want daar worden de nagels echt harder van. Zo’n lak brengt u niet op de volledige nagel aan maar enkel op het uiteinde. Waarom? Als u zo’n verhardende lak op de hele nagel aanbrengt, wordt de keratine zo hard dat ze kan breken. Een nagel is van nature soepel en moet dat blijven. Met nagelverharder kunt u broze nagels dus een handje helpen maar enkel op de punt van de nagel. Daarna bedekt u de volledige nagel met uw gebruikelijke lak.”

Wilt u vermijden dat de pigmenten van gekleurde lak sporen achterlaten die maar moeilijk weg te krijgen zijn, dan brengt u een laagje kleurloze lak aan en pas dan gekleurde.

Kwalen en kwaaltjes

Het pad van een nagel loopt niet altijd over rozen! Hij wordt vaak mishandeld, kan infecties en letsels oplopen... Hierna sommen we enkele veel voorkomende problemen op die makkelijk te verhelpen zijn. Er zijn evenwel twee wijzigingen van de aanblik van de nagel die kunnen wijzen op een ernstige aandoening.

U moet op uw hoede zijn als...:

– er op de nagel een zwarte streep opduikt in de lengterichting: die kan wijzen op een melanoom van de nagelwortel. Als die zwarte streep niet verdwijnt maar geleidelijk aan breder wordt, moet u naar de dokter. Die zal een biopsie verrichten.

– één enkele nagel er anders gaat uitzien: verwrongen, beschadigd, anders dan de andere. Dit kan wijzen op een nageltumor. Ook dan gaat u maar beter naar de dokter. Bij de meer courante probleempjes echter, die veel minder ernstig zijn, kunt u perfect zelf iets ondernemen.

Witte striemen: “Die zijn vaak het gevolg van kleine letsels (veroorzaakt door nagelbijten, of te ruw terugduwen van de nagelriemen,...). Witte striemen komen vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen. Ze zijn geen reden tot bezorgdheid.”

Gesplitste nagels: “Dat wijst doorgaans op broze nagels, wellicht te wijten aan te veel water, te veel wasbeurten... Maar het probleem kan ook opduiken bij iemand met een schildklieraandoening of bij een patiënt die chemotherapie krijgt.”

Een gele teennagel: “Indien de nagel geel of geelbruin kleurt, is dat misschien het gevolg van onychomycose (ook mycose genoemd), een schimmelinfectie. Al kan het ook te maken hebben met een vervorming van de tenen en met de wrijving die de schoenen veroorzaken: ook daardoor worden de nagels dikker en geler. Hoe u kunt weten waaraan het ligt? Vraag aan een arts om een stukje nagel te analyseren om te achterhalen of u al dan niet een schimmel hebt. Gaat het inderdaad om een schimmelnagel, dan zal de dokter u een aangepaste behandeling voorschrijven. Bij onychomycose ontstaan er vaak ook kleine barstjes tussen de tenen, wat jeuk kan veroorzaken. De nagel kan loskomen.”

Fijt: Nog een reden om naar de dokter te gaan is fijt of panaritium. “Daarbij is de huid rond de nagel ontstoken, een fenomeen dat vaker te wijten is aan bacteriën dan aan een schimmel. Wanneer de huid beschadigd is of kleine wondjes vertoont, hebben deze bacteriën vrij spel. U kunt dit zelf ontsmetten maar als er zich etter ophoopt, gaat u beter naar de dokter. Bij het verzorgen van uw nagels moet u voorzichtig zijn wanneer u de velletjes rond de nagels wegknipt: de kans bestaat dat u wondjes maakt die fijt in de hand werken. Beschadig in geen geval de nagelriem want die is onontbeerlijk voor een gezonde nagel.”

Een ingegroeide nagel: De nagel groeit in het vlees en veroorzaakt zo een ontsteking en pijn. Een probleem dat zich veel meer voordoet bij teennagels dan bij vingernagels. Soms moet de dermatoloog zelfs overgaan tot een chirurgische ingreep. “Om ingegroeide nagels te voorkomen, knipt u uw teennagels vierkant af – niet rond! – en ook niet te kort.” Draag ten slotte schoenen waarvan de punt voldoende breed en hoog is.

Gwenaëlle Ansieau