Zo houdt u uw hart gezond

Tal van factoren die het proces van slagaderverkalking versnellen, hebt u in grote mate zelf in de hand. Want ook na uw vijftigste is preventie meer dan nuttig.

1. Let op uw cholesterol

De rol van cholesterol is vrij goed gekend. Die kunt u onder controle houden met gezonde, cholesterolarme voeding en voldoende beweging. Hoe hoger het cholesterolgehalte in uw bloed, hoe groter de kans dat hij zich afzet tegen de binnenwand van een slagader en een verdikking of plaque gaat vormen (lees ook: Wat in stilte voorafgaat).

“Minder gekend is de rol van de triglyceriden. Dat zijn een soort vetten in de bloedbaan, die vooral worden verhoogd door de consumptie van niet-geraffineerde (witte) suikers of gegiste suikers (alcohol). Net als cholesterol kan ook deze stof zich ophopen tegen de bloedwand en voor plaques zorgen”, verduidelijkt cardiologe dr. Lieve Van Ermen.

2. Let op uw gewicht

“Een gouden stelregel om uw gewicht als gezondheidsrisico correct in te schatten is: weeg niet meer dan het getal dat u meet boven één meter. Vanaf 30 jaar mag u zichzelf per tien jaar twee kilo extra gunnen.” Concreet mag iemand van 50 jaar die 1,70 m groot is, maximaal 74 kilo wegen (70 + 2 + 2 kg). “Licht overgewicht, zo is recent aangetoond, zou eerder beschermend werken tegen hartinfarcten. Bij zwaarlijvigheid of obesitas is er echter sprake van versnelde slagaderverkalking. Er komt dan immers ook meer vet in de bloedbaan en zo krijgt u een gelijkaardig effect als bij cholesterol,” schetst Lieve Van Ermen.

3. Houd uw bloeddruk in de gaten

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie mag de bloeddruk van een volwassene maximaal 14 (bovendruk) en 9 (onderdruk) bedragen. “Hoe hoger de bloeddruk, hoe meer druk er wordt gezet op de binnenste vaatwand. Daardoor wordt de slagader meer vatbaar voor beschadigingen en plaquevorming. Maar een hoge bloeddruk verhoogt vooral het risico op een beroerte (herseninfarct). Daarom laat u vanaf 40 jaar best jaarlijks uw bloeddruk checken. Mensen met overgewicht moeten vaker een bloeddrukmeting laten uitvoeren, want zij lopen extra risico. Is uw bloeddruk te hoog, zorg er dan voor u hem onder controle krijgt, zo nodig met geneesmiddelen. Want een hoge bloeddruk geeft geen symptomen en dat maakt hem des te gevaarlijker.”

4. Stop met roken

Het rechtstreekse effect van roken op hartproblemen is nogmaals aangetoond sinds de invoering van het rookverbod in ons land. “Het aantal mensen dat zich sindsdien op de spoed heeft aangeboden met hartkwalen is tot de helft teruggevallen. Het grote gevaar van nicotine is dat dit goedje vaatvernauwend werkt. Nicotine blokkeert de neurologische reflex van de bloedvaten, waardoor u minder soepele slagaders krijgt. Dat proces is onomkeerbaar maar door te stoppen met roken, voorkomt u dat het nog erger wordt,” benadrukt dr. Van Ermen.

5. Pak stress aan

“Ook stress kan een grote impact hebben. Hart- en vaataandoeningen kunnen dus ook mensen die gezond leven, geen cholesterol- of bloeddrukproblemen hebben, maar teveel stress in hun leven hebben, treffen. Stress geeft stresshormonen uit de bijnier (zoals adrenaline) vrij in het bloed. Die werken – net als het hormoon cortisol – vaatvernauwend. Of het nu gaat om emotionele stress of werkstress, aangepaste relaxatietherapieën en medicatie kunnen helpen.”

6. Een check-up kan nuttig zijn

“Sinds een tijdje weten we dat er een gen bestaat dat voorbestemt tot coronair lijden. Maar over die factor is onze kennis nog beperkt. Hebt u ouders of directe familieleden met hart- en vaatlijden, dan laat u best tijdig een cardiologische check-up doen”, raadt dr. Van Ermen aan.

“Ik ben geen voorstander van een al te uitgebreide preventieve check-up voor iedereen. Dat zorgt voor heel wat onnodige onrust. Maar met een gewone cardiologische check-up met fietsproef, kan je de meest courante problemen niet mee missen. Die is tweejaarlijks aanbevolen voor (gezonde) mannen en vrouwen vanaf 60 jaar. Wie een of meer risicofactoren heeft, begint er best al mee vanaf 40 jaar. Vanaf 65 jaar doet u best jaarlijks een check-up.”

Kari Van Hoorick