Zo haalt u het onderste uit de kan

Elk gezin rekent erop dat het de dag dat er iets fout zou lopen, kan terugvallen op zijn verzekeringscontracten. Maar zult u, als er zich een probleem voordoet, wel vergoed worden zoals u denkt?

Een huis of een auto kopen, kinderen krijgen, op reis gaan,... het zijn momenten in ons leven dat we het pad van de verzekeraars kruisen. Daarna leggen we het verzekeringscontract in onze schuif, met het veilige gevoel dat we gerust mogen zijn. We zijn immers goed verzekerd! Om er zeker van te zijn dat dit zo is, zochten we Wauthier Robyns op, de woordvoerder van de Beroepsvereniging der verzekeringsondernemingen, BVVO. Hij vertelt ons waarop we zeker moeten letten voor we onze handtekening onder een verzekeringscontract plaatsen en wat ons nadien te doen staat.

1. De verzekering Wonen

Uit een enquête van de BVVO blijkt dat de verzekering van de woning (de brandverzekering) door de meeste mensen als de belangrijkste polis ervaren wordt. De verzekeringsmarkt weerspiegelt deze vaststelling, want het is het meest aangeboden contract.

Plus Magazine : Wat dekt de brandverzekering exact?

Wauthier Robyns: “De overeenkomst voor een zogenaamde brandverzekering wordt ook wel Woonverzekering multi- risico genoemd. We zijn indertijd gestart met enkel de dekking brand, maar intussen is de verzekering veel uitgebreider geworden: waterschade, glasbreuk, elektrische schade,... maar ook een garantie dat uw verzekeraar u zal bijstaan, de dag dat één van deze zaken u overkomt (bijv. om uw meubels te bewaren of een hotel te zoeken). Afhankelijk van de maatschappij kunt u ook nog verzekerd zijn voor diefstal. Sommige maatschappijen nemen diefstal automatisch op in hun contract, andere maken een aparte overeenkomst. Hebt u bijvoorbeeld een collectie waardevolle stukken, dan kunt u een gewone brandverzekering nemen met een apart luik diefstal. Of u neemt een aparte verzekering voor uw wijnkelder, uw antieke meubels of uw postzegelverzameling.”

Hebben een eigenaar en een huurder dezelfde soort brandverzekering?

“In principe is het dezelfde soort verzekering, maar uiteraard hebben een eigenaar en een huurder een ander doel voor ogen. De eigenaar wil de reconstructie van zijn gebouw en de inhoud daarvan verzekerd zien, terwijl de huurder vooral bezorgd is over zijn verplichting tegenover de eigenaar om het goed terug te geven in de staat waarin hij het betreden heeft.

De eigenaar heeft uiteraard ook nog een aantal andere verantwoordelijkheden: als er in zijn appartement brand of waterschade uitbreekt die overslaat bij de buren, als door een storm een boom uit zijn tuin op de veranda van de buren terechtkomt, en zo meer. Een huurder daarentegen moet enkel zijn inboedel verzekeren.

Bent u eigenaar, dan volstaat het dus niet dat uw huurder een brandverzekering neemt, u hebt een verzekering als eigenaar nodig. Interessant om te weten is dat u een formule kunt nemen waarbij de verzekeringsmaatschappij afziet van haar verhaal tegen de huurder. Of nog beter: waarbij de verzekeraar van de eigenaar ook de verantwoordelijkheid van de huurder dekt.”

Hoe weet ik dat ik goed verzekerd ben?

“De brandverzekering dekt een bepaalde waarde, namelijk wat het zal kosten om het goed te herstellen of eventueel te reconstrueren. Bij een brand moet meestal niet het volledige huis herbouwd worden, maar bijvoorbeeld alleen de keuken, de badkamer of een aantal plafonds.

Let wel, om de waarde van een gebouw te berekenen houdt men er ook rekening mee dat bij de herstelling dezelfde materialen moeten gebruikt worden. De waarde die de verzekeraar op deze manier berekent, heeft dus niets te maken met de marktwaarde van het goed. Als u bijvoorbeeld een goede zaak gedaan hebt door een herenhuis te kopen in een minder mooie buurt, schrik dan niet dat de verzekeringswaarde een stuk hoger ligt dan wat u voor het huis betaald hebt. Stel dat uw herenhuis marmeren trappen heeft, dan zal het vrij veel kosten om het te verzekeren want de verzekering dekt de kosten om uw huis in dezelfde staat te herstellen. Overigens passen de verzekeraars een formule van jaarlijkse indexering toe, de Abex-index (die rekening houdt met de prijzen voor handwerk en voor materialen in de bouw). Uw contract zal dan ook regelmatig aangepast worden, zowel het verzekerde kapitaal als de premies.”

Hoe komt het dan dat sommige mensen klagen dat ze niet correct vergoed worden?

“De vergoeding gebeurt op basis van de verzekerde waarde. Er zijn twee scenario’s mogelijk waarbij mensen niet tevreden zijn: ofwel zijn ze onderverzekerd, ofwel oververzekerd.

Is uw huis bijvoorbeeld euro 100.000 waard, dan is het niet nodig het voor euro 200.000 te verzekeren. Uiteraard is hier een taak weggelegd voor de verzekeraar. Hij heeft de plicht zijn klant op het moment dat deze het contract tekent een berekeningsformule voor te stellen. Sommige verzekeraars rekenen in m2, andere in m3, nog andere met een lange vragenlijst,... met verschillend resultaat. Maar hoe preciezer men is bij de vraagstelling, hoe dichter men de werkelijke te verzekeren waarde zal benaderen. Als u de berekeningsformule correct invult, kan de maatschappij u nadien niet verwijten dat u onderverzekerd bent. Bij schade zult u dan volledig vergoed worden. Ook mogelijk is een expertise, die altijd nog preciezer is dan een vragenlijst.

Berekent u zelf de waarde van uw woning en blijkt dat dit bedrag lager ligt dan wat de verzekeringsmaatschappij berekent, dan valt u onder de ‘proportionaliteitsregel’. Een woordje uitleg: stel dat uw gebouw euro 100.000 waard is en u neemt een verzekering die euro 75.000 dekt, dan verzekert u maar driekwart van het goed. De verzekeraar zal u ook maar voor driekwart vergoeden. Dat is geen probleem als u goed geïnformeerd bent en dat dus op voorhand weet. Anders is het als u het als verzekerde pas achteraf ontdekt, wanneer het te laat is.

Ander punt waarvoor u moet opletten: als u werken laat uitvoeren die de waarde van uw goed verhogen, moet u dat altijd melden aan uw verzekeraar. Zoniet bent u opnieuw onderverzekerd.

Het omgekeerde is ook waar: als de waarde van uw goed vermindert (bijv. als uw kinderen het huis verlaten en hun computers en meubels meenemen) past u het best uw contract aan, wilt u niet oververzekerd zijn.”

WEETJE: de verzekeringsmaatschappijen passen de proportionaliteitsregel maar toe als het verschil tussen de reële waarde en de verzekerde waarde vrij groot is.

Klopt het dat we onze schouw moeten laten reinigen om verzekerd te zijn bij brand?

“Dat is compleet fout! Ik daag uw lezers uit om een overeenkomst voor een brandverzekering te vinden waarin zwart op wit staat dat de verzekeraar niet zal vergoeden als de eigenaar of de huurder zijn schouw niet heeft laten reinigen. Uiteraard zijn er reglementeringen voor gasolieketels of verwarmingstoestellen, maar dat is iets anders dan de verzekeringspolis. De verzekeraar zal de schade wel degelijk vergoeden als er een schouwbrand uitbreekt. Natuurlijk is het mogelijk dat de verzekeraar merkt dat de woning fel verwaarloosd is. Hij zal dan wel betalen voor dat schadegeval, maar van de gelegenheid gebruik maken om de te verzekeren waarde van het huis sterk te verminderen of zelfs het contract op te zeggen. Maar er is zeker geen uitsluiting wegens het niet-reinigen van een schouw, net zoals dat niet het geval is als onvoorzichtige rokers een brand veroorzaken.”

TIPS De wet legt een minimumfranchise van euro 200 op. De verzekeraar vergoedt de schade dus niet als deze lager ligt dan dit bedrag. U kunt uw premies verlagen als u met uw verzekeraar een akkoord sluit over een hogere franchise.

Als u vaak reist en u neemt graag een aantal van uw meubels mee, is het mogelijk dat die ook verzekerd zijn via uw brandverzekering. Kijk uw contract na!

Als u verzekerd bent tegen diefstal, kijk dan eens na of uw contract ook geldt als u overvallen wordt op straat want dat is perfect mogelijk.

2. De verzekering Huispersoneel

Velen roepen wekelijks de hulp in van een poetsvrouw of van iemand die een handje toesteekt in het huishouden.

Moeten we ons ‘huispersoneel’ verzekeren en zo ja, is de fiscus daarvan op de hoogte?

“Als uw poetsvrouw of huishoudhulp wekelijks bijvoorbeeld 3 uur bij u werkt en u betaalt die uren, dan bent u een werkgever in de echte zin van het woord. Er is een arbeidsrelatie tussen u en uw huishoudhulp, ook al hebt u niet formeel een arbeidsovereenkomst gesloten. Heeft uw huishoudhulp een ongeval in uw woning of op weg van of naar uw woning, dan wordt dit als een arbeidsongeval bestempeld. U bent dan ook wettelijk verplicht een verzekering tegen arbeidsongevallen te nemen, net zoals elke andere werkgever dat verplicht is voor zijn personeel. Doet u dat niet, dan zult u uw werknemer moeten vergoeden. Bij een klein ongelukje zal dat niet veel kosten, waarschijnlijk kunt u de zaak dan minnelijk regelen. Maar stel u eens voor dat uw poetsvrouw enkele maanden arbeidsongeschikt is of, erger nog, dat ze er een blijvende invaliditeit aan overhoudt. Hebt u een verzekering afgesloten voor uw huispersoneel, dan zal de verzekeraar daarvoor zorgen. Zoniet kan het slachtoffer voor een vergoeding aankloppen bij het Fonds voor Arbeidsongevallen, maar dat Fonds zal zich achteraf tot u wenden om tot de laatste euro terugbetaald te worden. En zelfs als het slachtoffer geen beroep doet op het Fonds en zich tevreden stelt met de tussenkomst van het ziekenfonds, kan haar ziekenfonds terugbetaling vragen als het verneemt dat het in feite om een arbeidsongeval gaat. U kunt dus uw huispersoneel maar beter verzekeren tegen arbeidsongevallen.”

TER HERINNERING : u hoeft deze verzekering niet te nemen als u een beroep doet op hulp via PWA, dienstencheque of bijv. een georganiseerde babysitdienst.

WEETJE Uw verzekeraar heeft niet de plicht de fiscus in te lichten over deze verzekering. Maar als het om grote bedragen gaat, zal de fiscus wel degelijk op de hoogte zijn. Dat zal meer bepaald zo zijn als er inkomensverlies moet gedekt worden en er een fiscale fiche moet opgemaakt worden.

TIP De arbeidsongevallenverzekering voor huispersoneel is niet nominatief. Dit betekent dat u niet verplicht bent de naam van uw poetsvrouw of tuinman te vermelden in de verzekeringsovereenkomst. U kunt een verzekering nemen waardoor verschillende personen gedekt zijn. Sommige polissen dekken zelfs de vriend die gratis wat klusjes opknapt in uw huis.

3. De burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering Auto

De BA Auto dekt de schade die u toebrengt aan derden. Of anders gezegd: deze verzekering dekt iedereen, behalve de bestuurder. De passagiers die bij u in de wagen zitten, zijn dus gedekt. Maar de verzekering gaat nog een stuk verder: zwakke weggebruikers (voetgangers, fietsers,...) zullen altijd vergoed worden door de verzekeraar van de automobilist, ook al hebben zij het probleem veroorzaakt. Als de bestuurder zelf gedekt wil zijn, moet hij een persoonlijke verzekering nemen, buiten het kader van de verplichte autoverzekering.

Ouders en grootouders helpen de school vaak een handje bij het vervoeren van leerlingen. Wie is aansprakelijk als zij betrokken raken in een ongeval?

“Er bestaan regels over het aantal personen dat u maximaal mag vervoeren. Wat de verzekering betreft geldt nog altijd de regel dat kinderen van 4 tot 15 jaar 2/3e van een plaats innemen. In een personenwagen kunnen er 3 personen op de achterbank zitten, met andere woorden 9 derden. Omdat de kinderen slechts voor 2 derden tellen, mag u maximaal vier kinderen op de achterbank plaatsen, want samen vormen zij 8 derden. Maar let op, dit geldt enkel voor de verzekering. Als dat vierde kind bijv. geen gordel draagt, kunt u wél beboet worden door de politie.”

WEETJE Een eigenaardigheid in onze wetgeving: over kinderen onder de 4 jaar wordt niets gezegd. U mag er dus bij wijze van spreken tien op uw achterbank plaatsen, uw verzekering zal de eventuele schade toch vergoeden.

LET OP! Als een (groot)ouder voor de school rijdt, is hij aansprakelijk voor eventuele ongevallen en niet de school. Het is zijn verzekeraar die zich over dit dossier zal ontfermen.

Bij een kleine aanrijding komen de partijen soms overeen om geen aanrijdingsformulier in te vullen en hun verzekeraar niet op de hoogte te brengen.

“Een goede raad: vul altijd een aanrijdingsformulier in, zelfs al verscheurt u het nadien! Anders hebt u geen enkel bewijs meer als er op een later moment toch discussie zou ontstaan. Het zou niet de eerste keer zijn dat de schade op het eerste gezicht miniem lijkt, maar achteraf toch groter blijkt te zijn. U bezorgt uw aanrijdingsformulier het best zo vlug mogelijk aan uw verzekeraar. Er is niet echt een termijn bepaald. In feite is het de verzekeringsmaatschappij die zal moeten aantonen dat ze nadeel geleden heeft als u de aangifte laattijdig hebt gedaan (bijv. omdat ze de schade niet meer precies kan vaststellen). Als er nadien een geschil opduikt, zal de rechter vooral oordelen over de goede of kwade trouw (bijvoorbeeld als iemand probeert schade van voor het ongeval vergoed te krijgen).”

TIP: Vul altijd een aanrijdingsformulier in, spreek zoveel mogelijk getuigen aan en maak een duidelijke tekening op het formulier (duid aan waar de auto’s elkaar geraakt hebben en niet waar ze zich bevinden na de aanrijding). En bel altijd de politie als er gewonden zijn. Dat is trouwens een wettelijke verplichting. Maar ook al komt de politie ter plaatse: vergeet uw aanrijdingsformulier niet!

4. De verzekering Burgerlijke aansprakelijkheid

De verzekering Burgerlijke aansprakelijkheid privaat leven, ook Familiale verzekering genoemd, dekt een breed gamma verantwoordelijkheden. Ze dekt de schade die u toebrengt door uw eigen verstrooidheid (u steekt bijv. de straat over, waardoor een automobilist uitwijkt en in de etalage van de apotheek terechtkomt), maar ook de schade die uw hond aanricht of die veroorzaakt wordt door voorwerpen waarvoor u verantwoordelijk bent (als bijvoorbeeld uw pot met geraniums op het hoofd van een voorbijganger terechtkomt).

Als een boom uit mijn tuin terechtkomt op de veranda van mijn buur, welke verzekering moet ik dan aanspreken: de brandverzekering of de familiale?

“Er bestaan daarover afspraken tussen de verzekeraars. Ofwel moet u de meest specifieke verzekering aanspreken, ofwel de oudste. Zijn de twee contracten afgesloten bij dezelfde verzekeraar, dan zal hij u de meest uitgebreide dekking geven. Hij zal daarbij ook rekening houden met de franchises, die kunnen verschillen voor beide contracten. Als één verzekering u onvoldoende waarborg biedt, zal de andere verzekering een aanvulling vormen. Dit uiteraard in de veronderstelling dat beide verzekeringen hetzelfde risico dekken.”

Grootouders passen vaak op hun klein- kinderen of nemen ze mee op vakantie. Wat gebeurt er als hun kleinkinderen schade toebrengen aan derden?

“In principe moeten de grootouders hun familiale verzekeraar aanspreken als zij een fout begaan hebben. In dit geval zou dat kunnen zijn dat ze hun kleinkinderen onvoldoende in het oog hebben gehouden. Maar let op, het is het slachtoffer dat deze fout moet bewijzen, wat niet altijd gemakkelijk is.

Als de fout van de grootouders niet kan worden aangetoond, dan vallen de kinderen onder de familiale verzekering van hun ouders en dat komt ook het slachtoffer goed uit. Tegenover de ouders is het slachtoffer namelijk beter gewapend, want voor hen geldt een ‘vermoeden van aansprakelijkheid’.

Let op: dit vermoeden geldt uitsluitend voor de juridische ouders. Het geldt dus bijvoorbeeld niet voor de tweede echtgenoot van de moeder. Het vermoeden stoelt op twee principes: dat ze hun kinderen geen goede opvoeding hebben gegeven en dat ze hen onvoldoende in het oog hebben gehouden.

Dat men een kind van 15 niet op dezelfde manier in het oog houdt dan een kind van 5, spreekt voor zich. En vanzelfsprekend kunnen ouders op hun beurt aantonen dat zij hun kinderen wél een degelijke opvoeding gegeven hebben. Het is de rechter die uiteindelijk zal oordelen, rekening houdend met de omstandigheden waarin de feiten zich hebben afgespeeld.

De situatie is niet altijd eenvoudig. Er kunnen bijvoorbeeld verschillende fouten tegelijk gemaakt zijn. Als slachtoffer komt het eropaan zoveel mogelijk personen erbij te betrekken.”

VOORBEELD Uw kind wordt op school door een ander kind geslagen. Voor de rechter zult u de ouders van het andere kind aanspreken maar ook de leerkracht die op dat ogenblik toezicht uitoefende, of zelfs een ander kind dat ‘de dader’ aanspoorde. Op deze manier kan de aansprakelijkheid gedeeld worden.

5. De verzekering Reisbijstand

Een reisbijstandsverzekering is een aanrader voor wie met een gerust hart wil vertrekken. Maar...

Wat dekt deze verzekering precies?

“De reisbijstandsverzekering doet precies wat de naam zegt: bijstand verlenen als u problemen hebt onderweg. Ze doet niet minder, maar vanzelfsprekend ook niet méér. En vaak bestaan hierover misverstanden. De enige gouden raad die ik kan geven is, dat iedereen zich tot in de details laat uitleggen wat de reisbijstandsverzekering precies dekt alvorens zijn handtekening te plaatsen. Alleen op deze manier kunt u eventuele problemen vermijden.

VOORBEELD Als in uw contract staat dat bij pech in het buitenland zowel uw auto als uzelf teruggebracht zullen worden naar België, dan betekent dit niet noodzakelijk dat u een omnium hebt en dat ook de schade aan uw wagen zal vergoed worden. De maatschappij zal ervoor zorgen dat u veilig thuiskomt en dat u bijvoorbeeld naar het ziekenhuis wordt vervoerd als dat nodig is, maar daar stopt de bijstand.”

TIP Als u de woorden ‘verzekering inbegrepen’ leest, kijk dan goed na wat er precies gedekt is. En let ook op de plafonds van de tussenkomst! n

A Annemie Goddefroy et Jocelyne Minet