Zo geven jullie je vermogen door

van de 65-plussers nam al maatregelen om zijn erfenis te plannenBij de 65-plussers heeft 40% van jullie inderdaad actie ondernomen om jullie vermogen door te geven, zo blijkt uit onze peiling in het kader van onze Grote 50+ barometer. Tussen 55 en 64 jaar is een kwart van jullie daar mee bezig, tussen 50 en 54 jaar is dat 13%. Dat bewijst dat leeftijd wel degelijk een rol speelt bij successieplanning, wat uiteraard logisch is."Wat niet wil zeggen dat jongere mensen er helemaal niet mee bezig zijn", weet notaris en professor fiscaal recht (KUL) Eric Spruyt. Hij staat al jaren in het vak en begeleidde tal van families bij het doorgeven van hun vermogen aan de volgende generatie. "Vooral nieuw samengestelde gezinnen zijn met hun vermogen begaan. Veel gescheiden partners willen niet dat als ze overlijden, hun ex rechten zou verkrijgen op de nalatenschap van hun minderjarige kinderen. Ook als een jong stel trouwt en één van hen heeft al een onroerend goed gekregen, worden ze min of meer gedwongen om al stil te staan bij hun eigen successie. Maar verder is successieplanning dus zeker leeftijdsgebonden, al is er vandaag veel meer aandacht voor in de media dan vroeger. Daardoor zijn mensen er in hun hoofd al vroeger mee bezig."Toch wordt daadwerkelijk iets ondernemen nog altijd op de lange baan geschoven. "Vaak is er een aanleiding nodig en meestal is dat het overlijden van één van de partners. En dan zien we plots het tegenovergestelde! Dan kan het voor de langstlevende partner niet snel genoeg vooruitgaan. Net dan moeten we als notaris soms wat op de rem gaan staan. Want het is heel belangrijk dat mensen goed nadenken over wat ze zelf nog nodig zullen hebben."heeft een huwelijkscontract, de successieplanning bij uitstekVeertig procent van jullie heeft een huwelijkscontract. Daarmee kaapt deze successieplanningstechniek de eerste plaats weg. "Het is ook nog altijd hét instrument bij uitstek om je partner te beschermen", beklemtoont Eric Spruyt. "Een absolute aanrader - eigenlijk zelfs een must - is een keuzebeding (met verschillende opties) opnemen in je huwelijkscontract. Dan kan de partner die overblijft de optie kiezen die voor hem op dat moment het best is. Noem het gerust erven à la carte."Kunnen partners die samenwonen die bescherming op een of andere manier evenaren? "Veel moeilijker", vreest Eric Spruyt. "Ze zijn vaak aangewezen op deeloplossingen. Zoals het inlassen van een clausule van aanwas bij aankoop van onroerend goed of rond het roerend vermogen. Vaak moeten ze ook hun heil zoeken in een testament, maar vergeet niet dat dat eenzijdig kan worden herroepen, terwijl je met een huwelijkscontract altijd met twee moet zijn als je iets wil wijzigen!""Trouwens, dat is ook zo met het statuut van wettelijk samenwonenden. 'Maar ik heb toch recht op het vruchtgebruik van de gezinswoning als mijn partner overlijdt', hoor ik velen zeggen. Ja, dat klopt vandaag, antwoord ik dan. Maar als jouw partner morgen eenzijdig beslist om het wettelijke samenwonen te stoppen, dan heb je geen been om op te staan. Daar gaat dan jouw erfrecht."van de 65-plussers deed al een schenkingDe schenking prijkt bij jullie op twee als het over successieplanning gaat. Zo heeft een kwart van de 65-plussers die aan onze peiling deelnamen al een schenking gedaan. Dat is ongeveer 10% meer dan bij 55- tot 64-jarigen. In die groep is 36% wel van plan om te schenken. Een populair instrument, dus. "Zeker", beaamt Eric Spruyt. "Je moet wel een onderscheid maken tussen schenkingen die bedoeld zijn als hulp of steuntje, en schenkingen die echt dienen om het vermogen door te geven. In de eerste categorie zit het bedrag dat veel kinderen van hun ouders krijgen als ze een huis of appartement kopen. Voor de tweede categorie - waarbij je je vermogen doorgeeft - raad ik toch enige voorzichtigheid aan.""Als je al op 65 schenkt, heb je nog heel wat jaren te gaan en dus ook voldoende middelen nodig. Een oplossing die dan vaak naar voor wordt geschoven, is de schenking met behoud van vruchtgebruik. Maar ook daar denk je beter twee keer na. Want je bent niet alleen je kapitaal kwijt, met de jaren wordt je vruchtgebruik almaar minder waard en dat beseffen veel mensen niet. Stel dat het huis dat je op 65 schonk met behoud van vruchtgebruik na15 jaar wordt verkocht, dan strijk jij als 80-jarige vruchtgebruiker circa 8% op van de verkoopprijs. Als je maar één huis hebt, zou ik deze techniek dus zeker niet aanraden, tenzij je een stevig spaarpotje aan roerende middelen hebt."Nu de schenkingstarieven op vastgoed verlaagd zijn, kan je van een schenkingsexplosie spreken. Vroeger maakte het amper verschil of je je huis schonk of liet erven, vandaag is schenken een heel stuk goedkoper. "We merken wel dat mensen de berekening niet goed vatten", stelt Eric Spruyt vast. "Als je samen een huis hebt van 300.000 euro en je hebt één kind, dan kan je dat als koppel volledig aan 3% schenken, want je schenkt elk 150.000 euro. Bezit je meer dan één onroerend goed, dan blijf je best in schijven schenken, met telkens drie jaar tussen elke schenking, om de tarieven te drukken."maakte al gebruik van de generatiesprong. Geen succesverhaal!Jouw erfenis een generatie laten overslaan en dus rechtstreeks naar je kleinkinderen laten gaan. Dat is de idee achter de generatiesprong. Slechts 3% van de deelnemers aan onze peiling heeft deze techniek al toegepast en 11,4% is het van plan. Niet echt een succes. Eric Spruyt: "Eerlijk gezegd ben ik daar geen voorstander van, maar dat is een hoogstpersoonlijke visie. Laat elke generatie maar op zijn beurt zijn ding doen, niet? Uiteraard kan je als grootouder je kleinkinderen een financieel cadeautje geven als je daar de ruimte voor hebt. Maar daarbij je kinderen overslaan, daar sta ik niet echt achter."wil zelf bepalen naar wie zijn vermogen gaatJullie willen zelf kunnen bepalen naar wie jullie vermogen gaat. Eric Spruyt: "Een mening die ik helemaal deel. Geef mij maar het Angelsaksische systeem, waar er geen reserve bestaat en iedereen dus vrij beslist aan wie hij iets nalaat. Het nieuwe erfrecht is op dat punt een compromis à la Belge: voortaan mag je met de helft van je nalatenschap doen wat je wil, ongeacht het aantal kinderen. Die reserve blijft een obstakel in heel wat planningen, vooral dan bij nieuw samengestelde gezinnen."