Zo ben ik

Een opschrift op een steen: 'Dit verdriet zal nooit vergaan'. Alle letters mooi uitgehouwen, behalve de n van nooit. Die was geschilderd en al half verdwenen. "Toen ik dat zag, kreeg ik kippenvel. Ik besefte wat je met letterkappen kan bereiken." Jos Geusens (69) was toen nog leerkracht. Op zijn 45, na de dood van zijn vrouw, besloot hij het over een andere boeg te gooien. "Ik wou iets met mijn handen gaan doen. Letterkappen stond nog op mijn bucketlist. Maar je kan dat nergens studeren in Vlaanderen. Ik ben dan op Kristoffel Boudens afgestapt, telg van een Brugse familie letterkappers, kalligrafisten en schrijvers. Ik ben drie jaar bij hem in de leer gegaan en helemaal onderaan de ladder begonnen, als leerjongen." "Met letterkappen kan je een extra dimensie geven aan een tekst, spelen met schaduw en licht. Maar het lettertype dat je kiest geeft een extra boodschap. Fijne elegante letters vertellen iets anders dan kloeke letters", legt Jos uit. Grafstenen, naamborden, huisnummers, monumenten,... voor elke opdracht ontwerpt Jos zijn eigen letters. "Rond 1800 werd typografie toonaangevend en begon men overal dezelfde letters te gebruiken. Voor die tijd deden letterkappers wat ze in de vingers hadden en dat verschilde van streek tot streek. Ik bestudeer graag de evolutie van letters. Zo heeft het cijfer 8 door de eeuwen al veel interessante vormen aangenomen. Mijn ambacht maakt deel uit van een lange traditie. Wij werken nog zoals de Romeinen, met die typische v-vorm en hetzelfde materiaal." Jos Geusens was lang de enige letterkapper ten oosten van de Schelde, maar zag de interesse voor het ambacht groeien. "Nu telt België zo'n 15 professionele letterkappers, de meeste in West-Vlaanderen. In Brugge zie je op elke hoek van de straat letters gehouwen uit steen. Ik heb intussen ook mijn stempel gedrukt op Limburg, op de zwerfkeien in het stiltegebied van Zutendaal. In die oeroude stenen mocht ik teksten kappen over de stilte." letterkapperij.be Sinds 1997 komt er elke zomer minstens één kind uit Wit-Rusland op gezondheidsvakantie bij Annick Verschaeve (55) en Rik Demonie (56). Slechts twee keer kon het niet doorgaan door externe factoren: in 2014 en - uiteraard - in 2020. "We zijn ermee begonnen als jonge ouders. Het leek ons leuk om een speelkameraadje voor onze enige zoon te hebben tijdens de zomervakanties. Tegelijkertijd konden we iemand in nood helpen. Intussen is het echt een deel van ons leven geworden en besturen we zelf de vzw Tsjernobylkinderen, samen met onze zustervereniging ter plaatse. We hebben ook nog veel contact met alle kinderen die we opgevangen hebben." 1997, dat is amper elf jaar na de kernramp in Tsjernobyl. In de ruime regio rond het rampgebied, en vooral in Wit-Rusland, werden toen veel meer kinderen dan elders getroffen door leukemie en andere aandoeningen. "Maar ook nu zijn er nog problemen. In een grote straal rond Tsjernobyl woont dan wel niemand meer, de vervuiling stopt niet aan de grens van die veiligheidsperimeter. Mensen op het platteland leven van de landbouw en de veeteelt. Ze drinken melk van hun koeien, eten hun vlees,... Vaak zijn de ouders van de kinderen die nu op vakantie komen als kind zelf naar België gekomen. Ze vonden het een verrijking voor hun gezondheid en cultuur en gunnen dat ook hun kinderen." Om blijvend de aandacht op de problematiek rond Tsjernobyl te vestigen, maar ook op de gevaren van kernenergie en radioactiviteit, maakten Rik en Annick samen met stripauteur Marc Verhaegen een strip over Tsjernobyl. "Een meisje, dat hier te gast is, reist door de tijd om haar grootvader, brandweerman ten tijde van de kernramp, te waarschuwen voor het gevaar", zegt Rik die mee het scenario schreef. "We helpen ook scholen ter plaatse. We installeren toiletten, renoveerden een sportzaal, leverden wielrennerspakken aan de sportschool. Het leven in Wit-Rusland is best hard, zeker op het platteland. Maar de mensen zijn erg gastvrij. Ze zijn een beetje familie geworden. En als een kind zich een maand lang goed voelt bij ons thuis, dan geeft dat ook ons een warm gevoel." tsjernobylkinderen.be, tsjernobylstripverhaal.be One hundred and eighty! Het is de magische kreet die elke dartsspeler graag hoort. Het betekent dat je de drie pijltjes in het 20-vak van de middelste ring hebt gegooid en die telt triple. "Helaas hoor ik het zelden", lacht Ingrid Nassel (60). "Het heeft wat met mijn gestalte te maken. Het bord hangt 1,73 m hoog en voor mij staat die 20 net iets te hoog." Darts is al 48 jaar haar sport. "Mijn vader was een fervent speler. Ik heb zijn microbe geërfd. Vaak namen we samen deel aan internationale wedstrijden. Niet zonder succes. Dankzij darts heb ik een mooi stuk van Europa gezien." Bij darts start elke speler met een bonus van 501 punten die moeten worden weggespeeld tot de speler op 0 uitkomt. "Je moet goed berekenen welke getallen je gooit", zegt Ingrid. "Het dartsbord is in ringen verdeeld. De punten in de buitenste smalle ring tellen dubbel en in de middelste smalle ring zijn ze drie keer de score waard. De bull in het midden telt voor 25 punten, de kleine roos in het midden - de bull's eye - is goed voor 50. Maar de laatste pijl die je gooit om de 0 te bereiken moet een dubbel of een bull's eye zijn!" Een goede dartsspeler moet daarom niet alleen een rekenknobbel hebben maar ook zijn zenuwen de baas kunnen. "Fysiek is het niet zo'n uitputtende sport", reageert Ingrid. "Mijn moeder is 82 en speelt nog altijd. Je moet soms lang rechtstaan en de belasting van rug en arm kan wel eens zwaar zijn. Ik geloof niet dat je darts echt kan leren. Je kan je techniek wat ontwikkelen en bijschaven maar je hebt talent of je hebt het niet. Belangrijk zijn de fijne motoriek en het mentale: geen stress en je door niets laten afleiden, dat is de boodschap." Vrouwen zijn zwaar ondervertegenwoordigd in het dartswereldje. "Wellicht heeft het er iets mee te maken dat darts een cafésport is", zegt Ingrid. "Vrouwen hebben 's avonds nog zoveel te doen thuis, dat ze geen tijd hebben om geregeld op café een pijltje te gaan gooien. Er is nochtans een tijd geweest dat er heel wat damesploegen actief waren, maar het gaat langzaam bergaf met darts in ons land. De meeste leden zijn 50 of ouder en een jonge instroom is er niet echt. Als er al jongeren komen, dan haken ze meestal snel af. Jammer, want ik heb bijzonder fijne herinneringen aan darts." antwerpsedartsorganisatie.be