Zo ben ik

Ons land kent weinig botanische kunstenaars. Daar wil Hilde Orye (54) verandering in brengen. "Ik ben keramist en maakte jarenlang abstracte kunstwerken. Maar ik wou terug naar de basis en de techniek van het tekenen." Ze vroeg zich af waar zij als kunstenaar het verschil kon maken en kwam uit bij botanisch tekenen. "Ik ben opgegroeid tussen de planten. Mijn ouders hadden een boomkwekerij. Die achtergrond en mijn liefde voor tekenen brachten me bij de botanische kunst. Het voelde meteen goed." Planten bestuderen, ontleden en zo waarheidsgetrouw mogelijk tekenen: het vergt veel aandacht, geduld en precisie. "In mijn abstracte werk ging ik ook altijd erg doordacht te werk. Dat perfectionisme zit in mij. Maar je moet écht in detail kunnen kijken, de nerven en rand van een blad heel precies tekenen. Dat is het verschil met de natuur natekenen: wat ik doe moet ook botanisch correct zijn. Zelfs een foto benadert moeilijk de perfectie van een botanische tekening. Die vat de kleur niet helemaal correct, of de achtergrond is flou. In een tekening kan je alles scherp stellen." De workshops die Hilde geeft in o.a. Gent en Sint-Katelijne-Waver lokken een divers publiek. "Sommige cursisten hebben amper tekenervaring. Dat hoeft ook niet. Je moet tekenen volgens je niveau. Het moeilijkste is kijken naar hoe de plant precies in elkaar zit. Maar dat is net waar veel cursisten van genieten. Door aandachtig te kijken zie je hoe mooi een plant is." Recent richtte Hilde de Vereniging van Botanische Kunstenaars België op. Met workshops, evenementen, expo's, wandelingen,... wil ze kunstenaars en liefhebbers van botanisch tekenen samenbrengen. "We hebben mooie natuurgebieden in België. Ik wil een jaar de planten van de Paelsteenpanne in Bredene bestuderen en tekenen, en daar een expo rond organiseren." botanischekunstenaarsbelgie.be www.hildeorye.be Voor zijn werk heeft Jan Despiegelaere (48) veel contact met organisaties die kansarme jongeren helpen. Maar sinds hij zich inzet voor Youth Start kregen die jongeren ook een gezicht. "Dit project helpt NEET-jongeren - jongeren zonder opleiding of job - vaardigheden te verwerven die hen activeren in het leven. Ze komen bij ons terecht via de VDAB of het OCMW. Er wordt hen gevraagd: mocht je een zaak kunnen opstarten, wat zou dat zijn. Met dat idee gaan ze aan de slag", legt Jan uit. Aan het einde van de cursus komt de local champion in actie: iemand met een groot netwerk bij lokale bedrijven en organisaties, die de jongeren aan een stage helpt. "Ik luister naar de jongeren - wat willen ze doen, wat is praktisch haalbaar,... - en ga op zoek naar een geschikte stageplaats. Ik dring hen geen stage op, zij moeten het zelf zien zitten. Het heeft geen zin om hen te leren ondernemen en daarna alles voor hen te beslissen." Zo matchte hij al een meisje dat barrista wou worden met een hippe koffiezaak, en slaagde hij erin iemand stage te laten lopen in een modehuis dat bruidsjurken ontwerpt. "Ze hoeven niet meteen een zaak te starten. Veel van hen beslissen achteraf om hun studies te hervatten. Een jongen met een passie voor voetbal deed stage bij KV Kortrijk. Hij wordt wellicht geen trainer in eerste klasse, maar is nu wel vrijwilliger bij de jeugdafdeling van de club. Hij wordt gewaardeerd en heeft een sociaal netwerk opgebouwd. De uitkomst moet niet altijd economisch zijn. De jongere moet weer goed in zijn vel zitten en perspectief hebben. Al de rest is extra." Soms loopt een stage mis omdat de jongere opgeeft of de werkgever moeilijk met de situatie om kan. "Het loopt niet altijd perfect. Die jongeren dragen al een zware rugzak mee en toch verwachten we dat ze de kans die ze krijgen meteen grijpen. Soms zijn zij daar nog niet klaar voor. Ik kijk nu anders naar hen. Voordien waren kansarme jongeren een abstracte groep voor mij. Nu zie ik Amir, Birgit, Véronique,... een jongere met tekortkomingen, maar ook met enorm veel potentieel." Youth Start zoekt nog local champions, www.youthstart.be I can hear with my eyes. De slagzin siert het boekenrek in de consultatie van Regina Bijl (54), de enige gecertificeerde hoorcoach in Vlaanderen én ervaringsdeskundige. "Rond mijn 40ste kreeg ik progressief gehoorverlies. Tot 2018 werkte ik als beleidsmedewerker bij de Rotterdamse politie", vertelt ze. "In het begin zorgde mijn gehoorverlies voor veel onzekerheid. Ik ben niet bij de pakken blijven zitten en ben gaan aankloppen bij een hoorcoach. Dat heeft me zo geholpen, dat ik me heb omgeschoold." Gehoorverlies is nog vaak een taboe. "Zo'n 10% van de bevolking krijgt er mee te maken", zegt Regina. "Vroeger trof gehoorschade vooral werknemers in de bouw en industrie. Nu zien we ook jongeren met recreatie(gehoor)schade door muziekevents en langdurig luisteren via koptelefoons." De trainingssessies van Regina richten zich zowel op individuen als bedrijven. "Ik merk een groeiend besef dat gehoorproblemen impact hebben op de persoon en de (werk)omgeving. Onderzoekers leggen de link tussen slechthorendheid, vermoeidheid, werkverzuim en zelfs burn-out", onderstreept ze. "In de trainingen geef ik praktische tips, maar stimuleer ik ook een proactieve houding. Slecht horen is een onzichtbare handicap. Durven zeggen dat je samen met de ander zorg draagt voor de communicatie, is een eerste stap om je zelfvertrouwen op te krikken." Vanaf 50 jaar komt één op de vijf mensen in aanmerking voor een hoortoestel, maar het duurt gemiddeld tot negen jaar voor iemand de stap naar de hoorwinkel zet. "Technische hulpmiddelen kunnen zeker helpen, maar verwacht geen wonder", zegt Regina. Het verstaan van spraak is complexer dan enkel geluid horen. "Lichaamstaal is 55% van onze communicatie. Het helpt dus als ik je gezicht, mondbeeld en mimiek zie. Ook voldoende licht en afstand zijn belangrijk. En wees niet beschaamd om te vragen iets in andere woorden te herhalen. Geduld doet veel." Maar het allerbelangrijkste is dat je er mentaal niet onderdoor gaat. "Kom naar buiten, onderhoud sociale contacten. Daarom organiseren we een HoorCafé, waar slechthorenden en hun naasten zich begrepen voelen en de mogelijkheden ontdekken die er zijn. Voor velen is contact met gelijkgestemden een opstap om verder te komen." www.hoorcoach.com