Zijn we nu beter beveiligd tegen rampen?

De ramp met de ‘Herald’ versnelde de oprichting van een federaal crisiscentrum. Maar zijn we daarmee beter beschermd tegen een

In de Brusselse Hertogstraat, in de schaduw van het parlement, huist het federale crisiscentrum. In het hart van het gebouw zitten overdag vijf tot zes medewerkers (’s nachts twee) te werken aan computerschermen, de mediaberichtgeving te volgen of te kijken naar CNN op een groot plasmascherm. Elders in het gebouw wachten slaapplaatsen en een conferentiezaal. In geval van een ernstige crisis of een risicovol evenement zit de minister van Binnenlandse Zaken hier samen met de diverse hulpdiensten, de politie, de civiele bescherming, het leger en de woordvoerders die de media moeten inlichten. Via Regetel kunnen ze alle sleutelpersonen van dit land bereiken, van de koning over de gouverneurs tot de kustwacht. Regetel is het extra beveiligde communicatienetwerk van de overheid. Het werkt met aparte kabels, los van Belgacom of andere operatoren.

Volwaardig crisiscentrum

“Toen de Herald kapseisde stond dit crisiscentrum nog in zijn kinderschoenen”, zegt woordvoerder Peter Mertens. “De ramp heeft de start versneld en heeft geleerd dat België dringend een centraal contactpunt en noodplannen nodig had. Vooral omdat we in de jaren ervoor al geconfronteerd waren met de CCC (1984), het Heizeldrama (1985) en Tsjernobyl (1986). Ons centrum wordt 24 uur op 24 bemand, zeven dagen op zeven. Als een bewindvoerder ergens ter wereld Guy Verhofstadt nodig heeft na 23 uur, wordt hij automatisch met ons centrum verbonden. Wij hebben op tweede kerstdag 2004 de eerste buitenlandse hulpvragen na de tsunami opgevangen. Ons land beschikt nu over een centrale infrastructuur voor het beheren van crisissen en grote evenementen. Vóór en tijdens elke grote Europese top in Brussel wordt hier vergaderd, maar er waren ook crisisvergaderingen bij de start van de oorlog in Irak en de aanslagen in Madrid en Londen.”

We zijn alerter geworden

Misschien nog belangrijker zijn de nationale noodplannen die het crisiscentrum heeft uitgewerkt. Er bestaat nu één algemeen noodplan, het ANIP (Algemeen Nood- en Interventieplan). Daarvan zijn bijzondere noodplannen afgeleid waarin gedetailleerd staat wie wàt moet doen in geval van een crisis en hoe de diensten moeten samenwerken. Op nationaal niveau beschikt België nu over een nucleair noodplan (bijv. bij een ongeval in een kerncentrale), een noodplan voor de Noordzee en noodplannen in geval van terreuraanslagen, een griepepidemie en besmettelijke dierenziekten (zoals vogelgriep). Ook de provincies hebben noodplannen voor hun grondgebied (bijv. voor zware overstromingen of ongevallen met pijpleidingen). Ze beschikken alle over een veiligheidscel en een rampenambtenaar. Ook elke gemeente is verplicht lokale noodplannen op te stellen, een veiligheidscel uit te bouwen en een rampen- ambtenaar aan te stellen, maar veel gemeenten moeten daarmee nog beginnen.

Mogen we ons nu veiliger voelen? “Ja en neen”, geeft Peter Mertens toe. “Een crisiscentrum en noodplannen nemen het risico niet weg, net zoals het dragen van een autogordel niet garandeert dat je nooit een ongeval zult krijgen. Maar ze stellen ons wel in staat beter in te grijpen en nadien de juiste lessen te trekken. We zijn alerter geworden. Veel zal echter afhangen van de hulpverleners ter plaatse. Dat ze in Zeebrugge zo doeltreffend gewerkt hebben, was te danken aan het gezonde verstand van de redders en de coördinatie. Alles wat we toen geleerd hebben staat nu in het noodplan voor de Noordzee.”

Om te onthouden

n De bekende zin “Fase 1 (2 of 3) van het rampenplan is afgekondigd” zullen we in de toekomst niet meer horen. Volgens het geval spreekt men voortaan van een gemeentelijk, een provinciaal of een federaal rampenplan.

n Als u in de omgeving van een kerncentrale of een nucleaire installatie woont, krijgt u in 2008 opnieuw gratis jodiumtabletten (ze vervallen na 10 jaar).

n 112: eigenlijk moet u alleen dit algemeen Europese noodnummer onthouden. Als u dat draait, waar dan ook in de Europese Unie, komt u terecht bij de hulpdiensten.

n Bij een explosie, een giftig lek of een nucleaire fall-out blijft u het best beschermd als u gewoon binnen blijft en ramen en deuren sluit. Luister naar de media en bel alleen in echt dringende nood. n

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content