Winterwellness in De Panne

Waar kunt u hartje winter in ons land een Saharagevoel krijgen? Eerst grenzeloos uitwaaien en dan uitgebreid bubbelen in een algenbad? In de winter biedt de meest westelijke uithoek van België een oppeppende mix van wellness en natuur.

Wat moet Leopold van Saksen-Coburg gedacht hebben toen hij in De Panne voor het eerst voet aan wal zette in zijn koninkrijk? De vraag welt bij me op terwijl ik lig te bubbelen in een algenmassagebad in het kuuroord Sanocenter. Tijdens een wandeling voordien heb ik de eerste Belgische koning aangeraakt. Of toch zijn standbeeld aan het einde van de Zeedijk. Leopold betrad zijn grondgebied op een plek waar bittere armoede heerste. De Panne was in 1831 een onooglijk vissersgehucht van Adinkerke en van dit dorp gescheiden door een ruige duinengordel. Toch heeft deze confrontatie onze eerste koning niet afgeschrikt. Zijn standbeeld kijkt niet om maar blikt vol vertrouwen naar het binnenland. Aan zijn voet strekt zich nu een eigentijdse esplanade uit met een grootstedelijke look en trendy terrassen in de zomer. Ook de flatgebouwen langs dit wandelplein ogen harmonischer dan de foeilelijke appartementen elders. De nieuwe esplanade wordt het centrum van de grote Leopoldfeesten die De Panne van 17 tot 21 juli 2006 gaat organiseren om de 175ste verjaardag van de intrede van de vorst te herdenken.

Na de algen nodigt een juffrouw met een Oost-Europees accent me uit plaats te nemen op een massagetafel. Ik weet niet waarmee ze mijn aangezicht inwrijft, maar het voelt lekker aan, zeker wanneer ze dat aangezicht nadien begint te betokkelen en te masseren. Ik kan het slaapgevoel niet onderdrukken en dommel stilletjes weg. Een halfuur geleden voelde ik nog de striemende wind, nu warme tintelingen. Ik schiet wakker wanneer mijn verzorgster de kamer weer binnenkomt. Tijd voor uw rug, lacht ze. De rugmassage had ik eerlijk gezegd wat pittiger verwacht, maar het weldoende effect wordt pas voelbaar wanneer ik me neervlij op een relaxstoel.

Een eiland voor Hitchcock

Het Sanocenter is een onderdeel van Hotel Donny en heeft de wellnesstrend naar De Panne gebracht. Het biedt een waaier aan professionele behandelingen, waarbij een midweekarrangement (zie Praktisch, p. 103) één van de voordeligste formules vormt. In de winterperiode is de verwennerij nog aangenamer, omdat u dan stevige wandelingen in de vrieskou kunt combineren met warme wellness achteraf.

Tot op het eind van de jaren tachtig bleef De Panne een geliefkoosd speelterrein van projectontwikkelaars voor wie natuur en architectonische schoonheid zeker geen prioriteiten vormden. Die trend is nu gelukkig gekeerd. Wilt u een idee krijgen hoe De Panne er zonder die projectontwikkelaars had uitgezien, ga dan op zoek naar parels van oude villa’s tussen de appartementen. De lieflijke, roodgroen geschilderde huisjes op het Koning Albertplein bijvoorbeeld doen alle nieuwbouw verbleken van schaamte.

Een belle époquegevoel krijgt u in de Dumontwijk. Architect Alexis Dumont tekende tussen 1902 en 1904 een tuinwijk met huizen in cottagestijl en veel groen. Hij schreef uitdrukkelijk voor dat de villa’s de glooiing van de duinen moesten volgen. Vandaag is de wijk in haar geheel als stadsgezicht geklasseerd en daarmee vormt ze een heuvelend eiland in het hart van de badplaats. De hoogst gelegen villa’s doen zelfs denken aan het huis uit Hitchcocks Psycho, zeker wanneer in de winter de luiken gesloten zijn. De oudste kunt u herkennen aan de bruingele bakstenen, de kleinste vindt u op de hoek van de Thiriarweg en de Hoge Duinenlaan.

Zeilwagens in plaats van golfbrekers

Winterwellness in De Panne blijft vooral een kwestie van natuurbeleving. Dit is het seizoen bij uitstek om goed ingeduffeld uit te waaien op het immense strand en in de uitgestrekte duinen. Samen met dat van Oostduinkerke is het strand van De Panne bij eb het breedste van onze kust. Dat uitwaaien kan zelfs letterlijk grenzeloos gebeuren. Bijvoorbeeld met een wandeling over het strand naar de Franse badplaats Bray Dunes (reken 3 uur heen en terug).

Even voor het Leopold I-monument ziet u een kleiner standbeeld, dat van de legendarische IJslandvaarder Pier Kloeffe. Hij vormt één van de weinige herinneringen aan het vissersverleden en daarom kijkt hij, in tegenstelling tot de vorst, wel naar zee. Vandaag leeft Pier voort in het stevige Pier Kloeffebier, dat alleen in De Panne geschonken wordt.

Het Saharagevoel

Ten minste een halve dag moet u uittrekken voor een winterse wandeltocht door de duinen. Het mag een wonder heten dat ruim 600 hectaren bewaard zijn gebleven. Het duinengebied valt uiteen in vier delen, waarvan het natuurreservaat De Westhoek (350 ha) het grootste is. Het strekt zich uit tot aan de grens met Frankrijk en krijgt over die grens een vervolg in de Dunes du Perroquet. Alle soorten van duinlandschappen zijn vertegenwoordigd. Van bossen over struikgewas en weiden tot pannen en zandbergen. Het hart van het natuurreservaat wordt gevormd door een woestijnachtig landschap. Dit is de zone van de bewegende stuifduinen die zich nog ieder jaar tien meter verplaatsen en een spel spelen met de zeewind en het helmgras. Deze Belgische Sahara heeft al menig keer het decor voor films geleverd.

De meeste duinen zijn toegankelijk via bewegwijzerde paden (van 600 m tot 3,7 km lang). Hier en daar is een platform met zitbanken aangelegd – ideale rustplekken om uit te kijken over het landschap of om de Shetlandpony’s en Schotse Highlandrunderen, die zomer en winter instaan voor de begrazing, aan het werk te zien.

Eer u aan uw wandeltocht begint, is het goed een kijkje te nemen in het bezoekers- en natuureducatiecentrum De Nachtegaal in de Oosthoekduinen. U zult nooit gedacht hebben dat u nog zoveel dieren en planten kon aantreffen op onze stranden en in de duinen. Rond het centrum loopt een wandelpad langs twaalf duinbiotopen: een goed alternatief voor wie moeilijk te been is of snel een overzicht wil krijgen.

En dan is er Picon met witte wijn

Ziet u niet op tegen een wandeling van drie uur, start dan aan De Nachtegaal. U loopt eerst door de beboste duinen van het Calmeynbos en komt dan in het reservaat De Westhoek. Hier volgt u het Helmpad dat dwars door het Saharagedeelte loopt. U komt uit op het Grenspad langs de Franse grens. Sla hier rechtsaf en volg het pad tot aan het strand. Een paal uit de Hollandse tijd duidt de grens met Frankrijk aan. Over het betonnen Slufterpad langs het strand wandelt u terug naar De Panne. Op het strandpad komt u voorbij twee zogenaamde slufters. Dat zijn doorsteken waarlangs het zeewater bij een combinatie van springtij en noordwesterstorm tot in de duinen loopt en zo zilte pannen in stand houdt. Wanneer u het strand verlaat, loopt u naar de hoofdingang van het reservaat aan de Schuilhavenlaan. Hier neemt u het Oostergrenspad. Dit brengt u langs de oostelijke rand van het reservaat terug naar het Calmeynbos en naar De Nachtegaal.

Een kortere versie (2 uur) beperkt zich tot het Westhoekreservaat alleen. Vertrek aan de hoofdingang aan de Schuilhavenlaan (parkeerplaatsen). Het Ligusterpad en het Helmpad voert u dwars door het reservaat naar het al eerder genoemde Grenspad. Ook dan slaat u rechtsaf tot aan het strand. Daarna volgt u het Slufterpad langs het strand om weer uit te komen aan de hoofdingang van het reservaat.

Velen onderbreken hun duinenwandeling voor een pauze in één van de drankgelegenheden aan de Belgisch-Franse grens, aan de zuidwestelijke hoek van het reservaat. Om deze grenspost te bereiken moet u op de boven beschreven routes aan het Grenspad links (niet rechts) afslaan. De traditie wil dat u hier een Picon met witte wijn drinkt. Bijvoorbeeld in het eetcafé Au Perroquet, waar de tijd sinds de jaren vijftig heeft stilgestaan.

Als de moed u niet in de schoenen is geschoten, kunt u nadien via het Grenspad uw wandeling voortzetten. Al zult moeten vechten tegen de aandrang om terug te keren naar het wellnesshotel. Want daar wachten de sauna, het stoombad, het warme zwembad, de jacuzzi en de relaxhoek... n

Ludo Hugaerts