Wettelijk samenwonen ≠ samenlevingscontract

De begrippen ‘wettelijk samenwonen’ en ‘samenlevingscontract’ worden al eens door elkaar gehaald. Toch kan ook wie feitelijk samenwoont baat hebben bij een samenlevingscontract.

Samenwonen kan je op twee manieren doen: wettelijk of feitelijk. Feitelijk samenwonen kan je met zoveel mensen als je wil. De enige voorwaarde is een gemeenschappelijk adres hebben. Je woont onder één dak, maar verder heb je geen rechten of plichten ten opzichte van elkaar.

VERKLARING BIJ DE GEMEENTE

Wettelijk samenwonen kan enkel met twee personen. Maar dat hoeft niet je levenspartner te zijn. Het mag ook een familielid of vriend zijn. Je hoeft geen affectieve band te hebben met de persoon met wie je wettelijk samenwoont. Je legt dan samen een verklaring van wettelijk samenwonen af bij de burgerlijke stand van je gemeente en dat wordt zo vermeld in het Rijksregister. Dat statuut van wettelijke samenwoner geeft jou een aantal rechten en plichten. Je bent elkaar geen hulp en bijstand verplicht zoals gehuwden, maar je moet wel elk bijdragen in de kosten van het samenwonen, evenredig met je mogelijkheden. Ook de kosten voor onderhoud, opvoeding en opleiding van de kinderen die in dat gezin worden opgenomen, vallen hieronder, ongeacht of het om gemeenschappelijke kinderen gaat. Als samenwoners deel je ook de onroerende voorheffing van de woning waarvan een van beide eigenaar is en de verkeersbelasting van de gemeenschappelijke auto.

AFSPRAKEN VASTLEGGEN

Of je nu feitelijk of wettelijk samenwoont, je kan een aantal afspraken vastleggen in een samenlevingscontract. Wettelijke samenwoners moeten daarvoor naar de notaris, feitelijke samenwoners niet. Sluit de notaris de samenlevingsovereenkomst af, dan wordt ze geregistreerd in het Centraal Register voor Huwelijkscontracten en Samenlevingsovereenkomsten.

Zo’n samenlevingscontract gaat over de organisatie van het huishouden en het bezit van de goederen. Zo kan je erin vermelden welke goederen wie toebehoren. Verder bevatten de meeste contracten vooral regelingen over de verdeling van de kosten. Jullie kunnen samen vastleggen hoeveel jullie maandelijks op een gemeenschappelijke rekening storten en wie welke kosten betaalt. Of afspreken dat bepaalde kosten via de gemeenschappelijke rekening worden betaald (onderhoud van de auto) en andere apart. Maar je kan in het samenlevingscontract ook vastleggen dat jullie beiden akkoord moeten gaan om bepaalde contracten te tekenen of om de gezinswoning te verkopen. Dat laatste is vooral van belang voor feitelijke samenwoners, want bij wettelijke samenwoners is de gezinswoning beschermd. En in een samenlevingsovereenkomst kan je ook een bescherming voorzien voor moest de relatie eindigen.