Welke vergunningen hebt u nodig?

Bij het woord milieuvervuiling denken we meestal aan de zware industrie of aan pollutie door het verkeer. Maar de nieuwe milieuvoorschriften raken ook gewone particulieren, en dit zowel in Vlaanderen en in Brussel als in Wallonië.

Wie een huis bouwt of drastisch verbouwt heeft een vergunning nodig. Dat is zo klaar als een klontje. Maar dat is ook het geval als u een gastank wilt plaatsen, een gebouw slopen, een bepaald aantal dieren houden en zo meer. Als u een verwoed hengelaar bent, mag u zelfs niet zomaar een visvijver in uw tuin uitgraven. Meer nog, naast de stedenbouwkundige vergunning (de vroegere ‘bouwvergunning’) moet u voor sommige activiteiten ook een milieuver- gunning voorleggen.

De stedenbouwkundige vergunning

Elk gewest beschikt over een heel arsenaal plannen, die samen de ‘ruimtelijke ordening’ uitmaken. De stedenbouwkundige vergunning is daarbij een belangrijk in-strument. Deze vergunning hebt u nodig als uw (ver)bouwplannen een invloed hebben op de omgeving of op de stabiliteit van het gebouw. Dit is bijvoorbeeld het geval als u een bestaande constructie afbreekt of verbouwt, een studio in uw huis bouwt, een parkeerplaats aanlegt, hoge bomen velt in uw tuin, enz.

De milieuvergunning

Naast de stedenbouwkundige vergunning hebt u voor bepaalde activiteiten ook een milieuvergunning nodig. De huidige reglementering heeft dan ook een dubbel doel voor ogen: mensen beschermen tegen gevaar en overlast (door luchtvervuiling, overdreven lawaai,...) plus toezien op de kwaliteit van de leefomgeving. Dit door het voeren van een verantwoord beleid inzake water; lucht, grond en ondergrond.

In Vlaanderen is de reglementering over de milieuvergunningen vervat in het Vlarem (Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning). Deze tekst bevat een gedetailleerde catalogus van de voorwaarden waaraan activiteiten zijn onderworpen. Net als in het Waals Gewest wordt hier een onderscheid gemaakt tussen algemene voorwaarden, die voor alle ondernemingen en privépersonen gelden, en voorwaarden die alleen op een bepaalde sector van toepassing zijn. Ten slotte kunnen in de vergunning zelf individuele voorwaarden worden opgenomen.

Momenteel zijn de activiteiten en de installaties û industriële, artisanale en commerciële û onderverdeeld in 3 klassen (in Brussel: 4 klassen), afhankelijk van hun mogelijke weerslag op het milieu.

l Klasse 1 omvat vooral de industriële activiteiten met de grootste impact op het milieu (zware industrie, grote landbouwbedrijven). Voor particulieren is ze dus van geen belang, tenzij u zin zou krijgen om bijvoorbeeld meer dan 40 000 kippen te gaan kweken of een krachtige windmolen in uw tuin op te trekken.

l Klasse 2 verzamelt de activiteiten en installaties met een middelgrote impact op het milieu, zoals het opstarten van een schildersatelier of een kwekerij met minder dan 40 000 kippen.

l Klasse 3 zijn de installaties en activiteiten met een geringe weerslag op het milieu, ongeacht de sector waarin ze thuishoren (landbouw, ambacht, handel...).

Voor activiteiten in klasse 1 en 2 hebt u een milieuvergunning nodig. Voor activiteiten van klasse 3 hebt u geen milieuvergunning nodig, maar volstaat een aangifte bij de gemeente.

Hoewel de milieuvergunning dus meestal meer ‘industriële’ activiteiten betreft, kunt u er als particulier toch ook een nodig hebben. Bijvoorbeeld als u voor de verwarming van uw nieuwe huis en zwembad een stookolieketel van 10 000 liter moet installeren. Bij problemen is de kans op vervuiling van het milieu niet ondenkbaar. Vandaar dat u hiervoor ook een milieuvergunning nodig hebt.

Eén of twee vergunningen?

l In Vlaanderen zijn er nog steeds twee vergunningen: de stedenbouwkundige vergunning (de vroegere ‘bouwvergunning’) en de milieuvergunning. Beide zijn wel verbonden met elkaar: als u beide vergunningen nodig hebt, kunt u de ene niet gebruiken vooraleer u de andere in uw bezit hebt.

l Ook het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hanteert twee vergunningen: de stedenbouwkundige en de milieuvergunning. Hier zijn deze vergunningen zelfs nog hechter met elkaar verbonden dan in Vlaanderen. Als u beide vergunningen nodig hebt, moet u ze ook tegelijk aanvragen.

l In Wallonië kunt u één enkele ‘permis unique’ aanvragen als u voor een bepaalde activiteit zowel een stedenbouwkundige als een milieuvergunning nodig hebt. Vroeger was het zo dat u twee verschillende aanvragen moest indienen en twee specifieke procedures volgen. Het resultaat kon tegenstrijdig zijn: het was perfect mogelijk dat u geen bouwvergunning kreeg, maar wel een milieuvergunning (of voor bedrijven een exploitatievergunning), of omgekeerd.

Hebt u enkel een stedenbouwkundige vergunning nodig (bouwen, verbouwen, afbreken of vergroten van een gebouw), dan hoeft u in Wallonië geen ‘permis unique’ aan te vragen.

EEN GOEDE RAAD Vooraleer u werken begint aan uw huis of tuin, informeer altijd eerst even bij uw gemeente. Het is best mogelijk dat uw gemeente strengere regels hanteert dan de meeste andere!

De aanvraag

De stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning moeten worden aangevraagd bij het gemeentebestuur van de plaats waar de werken zullen worden uitgevoerd. U kunt hierbij op twee manieren te werk gaan:

– ofwel brengt u ze eigenhandig naar de Dienst stedebouw van uw gemeente en u vraagt een ontvangstbewijs

– ofwel stuurt u ze aangetekend op. In dit geval ontvangt u nadien een ontvangstbewijs.

Uiteraard kunt u ook uw architect vragen voor al deze formaliteiten te zorgen.

Als de gemeente de vergunning weigert, kunt u in beroep gaan bij de Bestendige Deputatie van de provincie (in Vlaanderen), bij de Waalse regering (in Wallonië) of bij het Stedenbouwkundig college (in Brussel). U hebt daarvoor 30 dagen tijd in Vlaanderen en Brussel, slechts 20 dagen in Wallonië. Deze termijn gaat in op de dag dat u de beslissing ontvangt.

Kleine of grote werken

Sommige werken vereisen een architect én een stedenbouwkundige vergunning. Voor andere (kleinere) werken hebt u geen architect nodig, maar wel een vergunning. Een derde categorie (nog kleinere) werken mag u uitvoeren zonder tussenkomst van een architect én zonder vergunning. We overlopen een aantal veel voorkomende werken in elke categorie.

Zonder vergunning mag u (onder meer):

l ramen vervangen door identieke ramen

l een tuinhuisje of dierenhok plaatsen van max. 10 m2 (12 m2 in Wallonië), max. één volière of serre van 10 m2, siervijvers tot max. 30 m2, pergola’s, speeltoestellen

l niet-opgehoogde verhardingen aanbrengen in een straal van 30 m. van de woning, zoals noodzakelijke toegangen en opritten

l tuinpaden aanleggen in de zij- en achtertuin, en terrassen in zij- en achtertuin op minimaal 1 meter van de perceelsgrenzen en niet groter dan 50 m2

l afsluitingen plaatsen bestaande uit houten of kunststofpalen met prikkel- of schrikdraad.

Met een vergunning, maar zonder architect kunt u onder meer:

l een dierenhok, serre, garage, bergruimte, veranda of overdekt terras plaatsen binnen een straal van 30 meter van de woning, met een maximum toegelaten oppervlakte van 30 m2

l een zwembad in openlucht aanleggen van max. 150 m2, binnen een straal van 30 meter van de woning

l een bovengrondse gastank plaatsen van maximaal 200 liter

l een scheidingsmuur in baksteen plaatsen (niet in betonplaten of betonblokken) van maxaal 2,60 m hoog

l dakvlakvensters en beperkte dakuitbouwen plaatsen, op voorwaarde dat u niet raakt aan de stabiliteit van het gebouw.

U hebt een vergunning én een architect nodig voor:

l alle (ver)bouwwerken die omvangrijker zijn dan de vorige categorieën, zoals een huis of een garage van meer dan 30 m2.

Vergunning nodig of niet?

Twijfelt u of u een vergunning nodig hebt of niet? Bij de dienst Stedenbouw van uw gemeente kunt u terecht om te weten in welke categorie een activiteit die u wilt ondernemen (of die in uw omgeving plaatsvindt) valt. Ook of er een bouwvergunning voor nodig is (en eventueel een milieuvergunning), welke procedure u moet volgen, hoe lang het in principe zal duren om de vergunning(en) te krijgen enz.

Algemene informatie vindt u ook op de volgende websites:

l voor Wallonië:

www.permisenvironnement.be

l voor het Brussels Gewest:

www.ibgebim.be

l voor Vlaanderen: www.emis.vito.be, www.ruimtelijkeordening.be

Nuttige adressen

Vlaams Gewest: – Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afd. Ruimtelijke Planning, Graaf de Ferrarisgebouw, E. Jacqmainlaan 156 bus 7, 1000 Brussel, % 02 553 83 79, fax: 02 553 83 85

– Vlaamse Milieumaatschappij, A. Van Maelestraat 96, 9320 Erembodegem, % 053 72 62 11, fax: 053 77 71 68

Waals Gewest: Ministère de la Région wallonne, Direction générale des ressources naturelles et de l’environnement, Av. Prince de Liège 15, 5100 Jambes, % 081 33 50 50, fax: 081 33 51 22.

Brussels Gewest: Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Bestuur van Ruimtelijke Ordening en Huis-vesting, Communicatiecentrum Noord, Vooruitgangstraat 80 bus 1,

1030 Brussel, % 02 204 21 11,

fax: 02 204 15 23. n

Claudine Lambermont en Koen Geelen, advocaten, en Annemie Goddefroy