Wat we erfden van de seventies

Waar was u die avond dertig jaar geleden toen Abba het Eurovisie Songfestival won? Het was hét symboolmoment van een decennium dat nu weer volop in de belangstelling staat. De jaren zeventig vormden een periode vol extreme fenomenen. Tegelijk ontstonden toen opvallend veel trends die ons leven vandaag nog steeds beïnvloeden.

Abba

Op 6 april 1974 won de Zweedse groep Abba het Eurovisie Songfestival. De kleren die ze die avond droegen (de olifantenpijpen, de kragen met lange punten, de kleuren), stonden symbool voor de extreme mode van de tijd. Tussen 1974 en 1980 zouden Agnetha, Anni-Frid, Björn en Benny de internationale muziekscène domineren met liefst negen nummer-één-hits. Ze vloekten niet met de discorage die in 1977 zijn climax bereikte met de film Saturday Night Fever. In de jaren tachtig werd Abba verguisd (’te commercieel’), maar vandaag kan iedereen û ook de jongere generatie û op zijn minst twee of drie songs uit het hoofd zingen. Abba is cult geworden.

De 4 x 4 in de straat

Dat 4 x 4-auto’s een vertrouwd gezicht zijn geworden, is een erfenis van de seventies. Jeeps voor militaire doeleinden bestonden al sinds 1938, op gesloten 4 X 4’s voor particulier gebruik was het wachten tot 1973 (de eerste Range Rover van Land Rover) en 1974 (de Cherokee Jeep). De nieuwste terreinwagens (op de foto: een nieuw model Range Rover) lijken steeds minder op jeeps. Het zijn luxe-auto’s geworden.

Aandacht voor het milieu

In het najaar van 1973 komt er bruusk een einde aan de economische euforie en het geloof in de eindeloze groei. België wordt hard getroffen door de petroleumcrisis. Het brede publiek ontdekt de fenomenen milieubewustzijn, alternatieve energiebronnen, isolatie, energiezuinig wonen en groene partijen û allemaal zaken die vandaag nog even actueel zijn. Zelfs de autoloze zondagen van eind 1973 en begin 1974 zijn terug û zij het één keer per jaar.

Bruin en oranje

Niet eens zo lang geleden typeerden kenners de jaren zeventig als de lelijkste van de twintigste eeuw. Dat had dan vooral te maken met de onmogelijke kleuren en kleurencombinaties en met het overheersende gebruik van gekleurd plastic in het interieur. Vooral oranje, bruin, beige en paars waren erg in trek, net als ronde vormen en behang en tapijten met grote bollen en strepen. Maar het kan verkeren. De seventies-nostalgie inspireert opnieuw tal van ontwerpers en fabrikanten, misschien uit reactie op het koude en strakke minimalisme van de jaren negentig. De Belgische karpettenfabrikant B.I.C. Carpets heeft sinds twee jaar zelfs een ‘authentieke’ seventies-collectie (foto).

Zwakke weggebruikers eerst

Van Zone 30 tot de vergaande bescherming van zwakke weggebruikers in het nieuwe verkeersreglement: het begon allemaal dertig jaar geleden. In december 1975 werd de Brusselse Nieuwstraat verkeersvrij. Ze was niet de eerste winkelwandelstraat van ons land maar wel de belangrijkste. En ze stond symbool voor een trendbreuk: koning auto was niet meer almachtig.

Overlevers

Terwijl Abba en The Bee Gees niet meer optreden, lijkt het orderboekje van Nicole en Hugo gevulder dan ooit. Begin dit jaar maakten we zelfs een hype rond dit zangersechtpaar mee, toen ze probeerden de Belgische vertegenwoordigers voor het Eurovisie Songfestival in Istamboel te worden – ruim dertig jaar nadat het ze eerst bijna (1971) en daarna écht (1973) gelukt was. Het succes van hun optredens vandaag bewijst hoe sterk de seventies-nostalgie werkt.

Een zitbank om nooit meer recht te komen

In 1973 zag de canapé Togo het licht: een nonchalante stroomlijning, geen armleuningen, een vulling van polyesterschuim... Ideaal om laag in weg te zakken en o zo moeilijk om eruit recht te komen. Vandaag is dit meubel van Michel Ducaroy nog altijd één van de meest verkochte zitbanken van het merk Ligne Roset. Wereldwijd werden 800 000 exemplaren verkocht. Vorige winter zorgde de Belgische ontwerpster Veronique Branquinho voor een eigenzinnige versie met wit canvas en haakwerk (foto).

Charlies engeltjes

Tot in de jaren zeventig bestond het merendeel van de televisieprogramma’s uit eigen producties van de nationale omroepen. Met het toenemende aantal uitzenduren en de doorbraak van de kleurentelevisie ontstond een nieuwe trend: televisieseries die overal in de wereld te zien zijn. Ze waren hoofdzakelijk van Amerikaanse makelij, zoals de serie Charlie’s Angels met de actrice Farah Fawcett. De vorig jaar verschenen film Charlie’s Angels II: Full Throttle zit vol knipoogjes naar de oorspronkelijke televisiereeks, maar de engeltjes (op onze foto) heten nu Lucy Liu, Cameron Diaz en Drew Barrymore.

De vaatwasser

Wanneer hebt u uw eerste vaatwasmachine in huis gehaald? De kans is groot dat dit gebeurde op het einde van de jaren 70. Sedertdien is het design weliswaar meegegroeid met de tijd (op de foto: de Izzi van Zanussi), maar aan het basisontwerp is opvallend weinig veranderd. Als u uitrekent hoeveel uren afwas u al hebt uitgespaard, is een klein dankwoord nu misschien op zijn plaats...

De anti-modetrend

Nog méér dan de sixties zagen de seventies de doorbraak van de jeans en de spijkerstof, maar nog belangrijker was het ontstaan van de anti-modetrend. Voordien bracht elk seizoen één alles overheersende modetrend waarnaar iedereen zich conformeerde. In de jaren zeventig is er een opstand tegen deze dictatuur. Ook de scheiding tussen haute couture en pret-à-porter vervaagt. Wie vandaag in een boetiek binnenstapt, kan niet meer zeggen wat nu ‘de’ enige en unieke mode van het seizoen is.

Ook dit zijn herinneringen aan de seventies:

de btw

de panty’s

het rastakapsel

tennis als volkssport

de VW Golf

de Tizio-bureaulamp

Ludo Hugaerts