Wat je moet weten over nachtzweten

Nachtelijk zweten komt veel voor en kent velerlei oorzaken. Soms volstaan eenvoudige maatregelen om er komaf mee te maken. Al kan het ook wijzen op een onderliggende aandoening.

Midden in de nacht badend in het zweet wakker worden door de warmte of door een nachtmerrie? Het is je wellicht ook al overkomen. Je weet dus hoe onaangenaam het is om ’s nachts hevig te transpireren en hoeveel je slaapkwaliteit eronder lijdt.

Bij nachtzweten ga je in je slaap plots overmatig transpireren. “Over die nachtelijke warmteopwellingen is heel wat te doen, want als je er last van hebt, ervaar je ze als uitermate slopend”, bevestigt dokter Vinciane Thielen (endocrinoloog-diabetoloog, Citadelle-ziekenhuis, Luik). “Hyperhidrose – de wetenschappelijke term voor overmatig zweten – wordt uitgelokt door stimulatie van het orthosympathische zenuwstelsel.”

Pas je slaapomgeving aan

Wat de oorzaak is van nachtzweten? Misschien schort er iets aan je slaapomgeving. “Verlucht je slaapkamer goed en zorg dat het er niet te warm is”, adviseert de specialist. “Voor een goede nachtrust is een temperatuur tussen 18 en 20 graden ideaal. Laat synthetische lakens en nachtkledij links liggen en kies voor katoen. Laat ’s avonds ook die copieuze maaltijd achterwege, vermijd vette, sterk gekruide of suikerrijke voeding en drink geen alcohol. Aangezien nachtzweten een van de mogelijke symptomen is van stress, is het van belang dat je daarmee leert omgaan, door bijvoorbeeld net voor het slapengaan ontspanningsoefeningen te doen.”

Misschien ligt het aan je medicatie?

Is je slaapomgeving optimaal, maar blijf je last hebben van nachtzweten, dan doe je er goed aan het probleem te bespreken met je huisarts. “Die kan via een uitgebreid vraaggesprek en een routinebloedonderzoek uitmaken of er een onschuldige oorzaak speelt, dan wel of je beter te rade gaat bij een specialist. Sommige geneesmiddelen hebben nachtzweten als mogelijke bijwerking. Antidepressiva bijvoorbeeld, maar ook bepaalde bloeddrukverhogende medicatie, alsook hormoontherapie die wordt ingezet tijdens de menopauze of bij een schildklieraandoening”, licht dokter Thielen toe. “Vraag dan aan je huisarts om je medicatieschema bij te stellen.”

Onderliggende aandoeningen

Soms ligt de oorzaak bij een hormonale aandoening. In dat geval vraag je best raad aan een specialist. “Denk maar aan hyperthyroïdie of een te hard werkende schildklier, een ziekte die ook gewichtsverlies veroorzaakt. Hyperthyroïdie is makkelijk vast te stellen via een klassiek bloed- onderzoek.”

Verder kan overmatig zweten wijzen op een probleem met de bijnieren. “Een feochromocytoom is een bijniertumor – gelukkig meestal goedaardig – met als symptomen een hoge bloeddruk en overvloedige transpireren. Anderzijds kan ook een teveel aan cortisol, een hormoon dat in de bijnierschors wordt aangemaakt, aan de basis liggen van nachtzweten.”

Een welbekende oorzaak van nachtelijk zweten is de menopauze. In die levensfase neemt de oestrogeenproductie af en krijgen veel vrouwen opvliegers. “Wij krijgen op de consultatie endocrinologie veel vrouwen in de overgang over de vloer. In overleg met hun gynaecoloog, begeleiden we hen zodat ze minder last hebben van opvliegers. Bij deze vrouwen raden we hormoonsubstitutietherapie aan of – indien HST geen optie is omdat er sprake is van een erfelijke aanleg voor een bepaalde vorm van kanker – een supplement op basis van soja, waarvan de samenstelling enigszins vergelijkbaar is met oestrogenen, maar dan zonder de negatieve effecten.”

Wist je trouwens dat ook mannen last kunnen hebben van opvliegers? “Die doen zich voor bij het begin van de andropauze en houden verband met een tekort aan testosteron.”

Overvloedig transpireren doe je soms ook wanneer je een infectie doormaakt. “In dat geval heb je daarnaast nog andere symptomen, zoals koorts.”

Tot slot krijgen ook kankerpatiënten soms te maken met nachtzweten. “Het probleem komt vooral voor bij kanker van een of meerdere organen én heeft ook te maken met de algehele gezondheidstoestand van de patiënt die te wensen overlaat. Niettemin is kanker absoluut niet de belangrijkste oorzaak van nachtzweten”, stelt dokter Vinciane Thielen gerust.

Stop de vicieuze cirkel

Als je ’s nachts overvloedig zweet, word je herhaaldelijk wakker. Je moet dan soms midden in de nacht een andere pyjama aantrekken of zelfs de lakens wisselen. “Je slaapcyclus raakt verstoord, met een niet te onderschatten sneeuwbaleffect tot gevolg: omdat je te weinig rust krijgt, raak je vermoeid, wat weer aanleiding geeft tot stress. En laat stress nu net nachtelijk zweten in de hand werken. Het risico dat je op die manier almaar dieper in de problemen raakt, is reëel.”

Vandaar dat je er alles aan moet doen om deze negatieve spiraal te doorbreken. Probeer nachtzweten eerst te voorkomen met eenvoudige maatregelen. Blijf je er veel last van hebben, ga dan te rade bij de dokter.