Wat je gewicht vertelt over je gezondheid

Voelt de vraag van de dokter of je even op de weegschaal kan staan ongemakkelijk? Nochtans is ze niet bedoeld om met het vingertje te zwaaien. Wel omdat je gewicht nuttige informatie kan opleveren.

Kom je voor het eerst bij een (nieuwe) huisarts, dan is het niet ongewoon dat die je gewicht in je medisch dossier noteert, naast andere relevante parameters, zoals lengte en bloeddruk. “Wanneer we na verloop van tijd merken dat je opvallend bent aangekomen of afgevallen, zonder dat je levensstijl is veranderd, is dat begingewicht een aanknopingspunt om op zoek te gaan naar mogelijke oorzaken. Zoals onderliggende aandoeningen die best zo snel mogelijk worden behandeld. Maar omdat gewicht soms moeilijk ligt, is het belangrijk dat de arts uitlegt waarom hij/zij ernaar vraagt”, benadrukt huisarts dr. Anouk Buelens-Terryn.

Diabetes en hartfalen

Een verstoorde schildklier is een typische aandoening die onder meer door gewichtsverandering aan het licht komt. Een te snel/te traag werkende schildklier zorgt vaak voor gewichtstoename/-afname, wat nadien door bloedonderzoek kan worden bevestigd. Ook een verborgen eetstoornis – die op elke leeftijd kan opduiken – kan aan het licht komen door een gewichtscontrole of omdat mensen zich niet willen laten wegen.

“Voor diabetes is het gewicht op- volgen belangrijk om schommelingen van de bloedsuikerspiegel goed te monitoren, wat bepalend kan zijn om de medicatie goed af te stemmen. Als iemand met diabetes aankomt, staat de therapie niet meer op punt en dat kan op termijn complicaties geven. Ook bij hartfalen speelt het gewicht een cruciale rol als alarmsignaal. Het kan wijzen op vochtophoping in de benen of de longen, waardoor de behandeling moet worden bijgestuurd. Want hier betekenen meer kilo’s inderdaad meer vocht. Bij vrouwen na de menopauze vraagt een laag gewicht dan weer opvolging door het risico op breuken door osteoporose.”

Gevoelige snaar

Dat gewicht bij velen een gevoelige snaar raakt, is niet verwonderlijk. Vandaag associeert de samenleving minder wegen met gezond zijn, waardoor zwaardere mensen zich geviseerd voelen. “Dat heb ik gemerkt de dag dat mijn weegschaal tilt sloeg en enkele patiënten blij verrast waren dat ze plots 20 kg lichter bleken. Met die gevoeligheid hou ik rekening. Wil iemand zijn gewicht niet kennen, dan noteer ik het in het dossier zonder het luidop te melden. Maar het is jammer dat mensen zich excuseren voor hun gewicht nog voor ze op de weegschaal staan. Voor mij is niet het cijfer op zich van belang, wel de levensstijl. Want ook magere mensen kunnen ongezond leven, terwijl mensen met een hogere BMI een gezonde levensstijl kunnen hebben. “Laat ons dus vooral niet aan fat shaming doen, maar zorgen dat iemand zich goed in zijn vel voelt. Je mentaal welzijn heeft immers ook een grote invloed op je gewicht.”