WAT IS...prostaatkanker?

In de geïndustrialiseerde wereld is prostaatkanker na longkanker de meest voorkomende kanker bij mannen. Door het feit dat de mensen steeds ouder worden en de mogelijkheden toenemen om deze kanker in een eerder stadium te ontdekken, wordt verwacht dat het aantal gekende gevallen tegen 2015 zal verdubbeld zijn. Belangrijk om te weten is echter dat deze kanker zeer traag evolueert. Veel meer mannen sterven met prostaatkanker dan van prostaatkanker.

Risicofactoren

Erfelijkheid speelt een rol, mannen die een rechtstreekse verwant hebben met prostaatkanker lopen meer risico.

Het risico gaat in stijgende lijn vanaf de leeftijd van 50 jaar.

Een voeding rijk aan dierlijke vetten zou een risicofactor zijn.

Klachten

Over het algemeen veroorzaakt prostaatkanker pas in een vergevorderd stadium klachten. In dit stadium kan er bloed in de urine opduiken.

Soms wordt prostaatkanker pas vastge-steld wanneer er reeds uitzaaiingen be-staan, vaak naar de botten, waardoor rugklachten of pijn in borst of ribben optreden.

Diagnose

Betasten van de prostaat via het rectum.

Bepalen van het gehalte Prostaat Specifiek Antigeen (PSA). Tot 4 ng/ml wordt deze waarde als normaal beschouwd.

Een transrectale ultrasonografie is een techniek waarbij via de aars een klein toestel wordt ingebracht dat de prostaat door middel van geluidsgolven in beeld brengt. Dit onderzoek laat ook toe een gerichte biopsie te nemen.

CT-scan en MRI-scan zijn nuttig om uitzaaiingen op te sporen.

Behandeling

Enkel een gelokaliseerde, dus beperkte, niet-uitgezaaide prostaatkanker kan genezen worden. Is de kanker reeds door het prostaatkapsel heen gegroeid of zijn er uitzaaiingen naar andere organen dan is behandeling mogelijk, maar geen genezing.

Bij een radicale prostatectomie wordt de volledige prostaat verwijderd, samen met de zaadblaasjes en een deel van het omliggende weefsel. Slechts in een beperkt aantal gevallen kan deze ingreep impotentie of incontinentie tot gevolg hebben.

Een tweede mogelijkheid, die ongeveer dezelfde overlevingskansen zou bieden als de heelkundige ingreep, is bestraling. Ook hier kunnen in een beperkt aantal gevallen impotentie en incontinentie als verwikkelingen optreden. Een belangrijke evolutie op dit gebied is de brachytherapie.

Bij de hormonale behandeling tracht men de prikkeling van de kankercellen door testosteron af te remmen.

Twee mogelijkheden zijn hier: castratie (ofwel worden de testikels verwijderd ofwel worden ze buiten werking gesteld) en het toedienen van anti-androgenen.

In sommige gevallen geeft men er de voorkeur aan niets te doen maar de evolutie van de kanker op te volgen.

A Leen Baekelandt