Wanneer Brussel een sprookje wordt

In de weken voor Kerstmis struinen elke avond duizenden mensen langs het bijna 1,5 km lange parcours van ‘Winterpret’, in het hartje van Brussel. Historische gebouwen, pleinen en straten vullen zich met een extravagante mix van licht, kitsch, kermis en ijspret. Om ons, al was het maar heel even, te laten geloven dat sprookjes nog bestaan.

Ik wist niet dat de Grote Markt zó mooi kon zijn! De mevrouw naast mij zegt het bijna zuchtend, terwijl ze aan haar glühwein nipt en naar de lichtprojecties op de muren van het stadhuis en de andere gevels kijkt. Het is half zeven ’s avonds en het behoorlijk frisse weer lijkt het publiek niet te deren. De terrassen zitten vol ingeduffelde mensen. Het Winterpretparcours begint weliswaar al op het Sint-Jansplein, maar op de Grote Markt zit de sprookjessfeer er écht goed in. De combinatie van de duizenden lampjes, de lichteffecten en de prachtige gebouwen laat zelfs de grootste kersthater niet onberoerd. Vorig jaar leek de kerstman over de gotische gevels te sleeën tussen beroemde figuren uit de Europese geschiedenis. Dit jaar belooft Electrabel (de sponsor van de lichtshow) ons dat de sfeer nog magischer wordt. Rond de reuzenkerstboom en op de gevels zullen heel speciale, warme kleuren zweven op een tapijt van sfeermuziek. Op zaterdagavond maakt het klanktapijt plaats voor kerstliederen die live gezongen worden door koren uit heel Europa.

Culinair wereldgeweld

In al dat sprookjesachtige licht vormen de gebouwen rond het plein een attractie op zichzelf. De vergulde ornamenten van de gildehuizen en de aartsengel Michaël op de toren van het stadhuis glinsteren zoals nooit tevoren. Misschien schuilt de grootste charme van het Winterpretevenement wel in het feit dat we de kans krijgen enkele van de bekendste monumenten van de hoofdstad letterlijk in een ander licht te zien. De lichtzuilen die het parcours af- bakenen, bieden bovendien interessante informatie over de geschiedenis van de straat en de gebouwen waar u langsloopt.

Ook buiten het parcours wordt het historische gevoel extra aangescherpt. Doe bijvoorbeeld de moeite om even een zijsprong te maken naar de Sint-Hubertusgalerijen (ingang aan de Grasmarkt). Deze drie op elkaar aansluitende doorgangen werden al gebouwd in 1846 en waren de eerste overdekte galerijen in Europa. Tijdens de Winterpretweken roepen de glas-in-loodstructuren en de chique etalages de sfeer van de belle époque op, maar dan gemixt met eigentijdse verrassingen. Op het Muntplein kaatsen de zuilen van de schouwburg de muziek van een authentieke oude paardenmolen terug. Was het niet met muziek dat hier in 1830 de Belgische revolutie begon?

Terug naar de Grote Markt waar de indrukwekkende kerstspar meer aandacht krijgt dan ooit. Vanaf hier laat u zich het best meevoeren door het ritme van de mensenketen. Af en toe is het drummen in de smalle straatjes, maar iedereen blijft opvallend vriendelijk en verdraagzaam voor elkaar. De kerstvrede, wellicht, die ook in ruime mate de sfeer aan de Beurs bepaalt. De meeste chaletjes en kraampjes bieden hier verleidelijke hapjes uit alle continenten. Gevulde deegpakjes uit Polen, een wokgerecht uit Thailand, een portie moambekip uit Kongo, gemarineerde zalm uit Zweden, een cocktail uit de Caraïben... Al dit culinaire wereldgeweld kan u nog op een idee brengen voor uw eindejaarsfeesten thuis.

Op de tonen van de onvermijdelijke Zuid-Amerikaanse straatmuzikanten in Inca- kleding, die de buitenkant van de MacDonald’s hebben ingepalmd, steken we de Anspachlaan over naar de Paul Delvauxstraat. Onder een dak van lichtgordijnen gaat het richting Sint-Katelijneplein. In de schaduw van de kerk zal Tallinn, de hoofdstad van Estland en dit jaar eregast, haar kraampjes opslaan. Met toeristische info (het is een van de sterkste groeiers inzake citytrips), kunstambachtelijke cadeautjes en hapjes (bessen en wilde paddenstoelen!). Met een beetje geluk staat er op het moment van uw bezoek een koortje melancholische kerstliederen te zingen in het onverstaanbare, aan het Fins verwante Ests.

Politiek correcte kitsch

Als de Sint-Katelijnekerk open is, moet u die kans benutten om dit grote neogotische bouwwerk eens van binnen te bekijken. Ze is eerder log en somber, maar dat mag niet verwonderen als u weet dat ze getekend werd door Jozef Poelaert, de skieven architect van het Brusselse justitiepaleis. Een kijkje binnenin loont vooral de moeite wegens de tentoonstelling van oude Russische iconen die hier in de kerstperiode loopt. De Sint-Katelijnekerk is immers ook een heiligdom voor orthodoxe christenen. Elke zondag vindt hier om half twaalf een orthodoxe kerkdienst plaats.

Als u uit de donkere kerk komt, kan het contrast met de orgie van licht op de aangrenzende Vismarkt moeilijk groter zijn. Op het uitgestrekte, langwerpige plein wacht een kerstmarkt met tientallen en nog eens tientallen kraampjes, chalets en typische kermisattracties. Alles wat een mens maar aan kerstkitsch, feestdranken en kermiskost kan verzinnen, is hier samengebracht. Iedereen doet zich er complexloos aan te goed. Gaat u voor één van de talloze soorten jenever, voor glühwein of toch liever voor warme chocolade? En wilt u die warme chocolade met amaretto, rum, cognac of gember? Een hotdog met reuzenworsten of een extragrote portie oliebollen? Voor één keer mag het wel. Het eendjesvissenkraam heeft de eendjes voor de gelegenheid zelfs door kerstbollen vervangen. Toch is het niet al kitsch wat de klok slaat. Sommige huisjes bieden knappe juwelen, accessoires en kunstambachtobjecten, in andere herbergen stellen politiek correcte ngo’s zich voor.

Verleidingen alom

Welk hartverwarmend drankje u ook kiest, u zult het met plezier uitdrinken terwijl u naar de schaatsers op de ijsbaan kijkt. Tussen de sierlijke pirouettes van de gevorderde rijders proberen de beginners rechtop te blijven op het glinsterende oppervlak. Laat u vooral niet tegenhouden als u zin krijgt om mee te doen. Schaatsen kunt u gratis huren. Handschoenen zijn echter verplicht.

Een beetje avontuurlijker plezier wacht op het einde van de Vismarkt. Met zijn 48 meter hoogte en zijn 18 000 lampjes torent het reuzenrad boven de feestdrukte uit. Laat u verleiden door het spectaculaire zicht op Brussel vanuit de lucht.

Als u weer beneden staat, zult u zeker niet meteen zin krijgen om de duisternis op te zoeken. Daarvoor zijn de verlokkingen op de begane grond te groot. Wat doen we? Eén van de brasserieën van de Kartuizerstraat of het Sint-Goriksplein? Een terras op de Grote Markt? Of toch maar dat verleidelijke kraam met al die jeneversoorten? n

Ludo Hugaerts – Foto’s Eddy Vangroenderbeek