Waarom vrienden zo belangrijk zijn

We mogen heel blij zijn wanneer we echt goede vrienden van vlees en bloed kunnen koesteren. Zelfs al hebben we er maar één of twee. Met het ouder worden blijken die almaar belangrijker.

Toen mijn man zeven jaar geleden overleed, hebben mijn vrienden mij fantastisch opgevangen”, vertelt ons een lezeres. “Ik weet nu dat gezondheid en vrienden het belangrijkste zijn in een mensenleven.”

Goede vrienden zijn belangrijk op alle leeftijden. Maar ze winnen aan belang naarmate we ouder worden, bevestigt psycholoog Herman Dierickx. “Wanneer we stoppen met werken, valt ons professionele netwerk grotendeels weg, zelfs al waren sommige collega’s vrienden geworden. In een professionele vriendschap zit altijd een beetje opportunisme. We mogen ons gelukkig prijzen als we dan één of een paar hechte vrienden overhouden of nieuwe vrienden maken. Ze kunnen een geweldig steun zijn als we het moeilijk krijgen, ons eenzaam of depressief voelen. Of wanneer we onze levenspartner verliezen. Ze kunnen ons onvoorwaardelijk steunen en ons zelfvertrouwen opkrikken wanneer we plannen maken voor later.”

Die steun krijgen we uiteraard ook van onze kinderen en familie. Maar soms hebben we die niet. “Mijn vrienden betekenen voor mij des te meer omdat ik geen kinderen, broers of zussen heb”, schrijft een lezer. “Sommige vrienden heb ik al meer dan 50 jaar, andere zijn recenter, maar altijd zijn de contacten intens. Vrienden kan je kiezen, familie niet.”

Niets hoeft meer

Er zijn nog redenen waarom de steun van vrienden anders is dan die van kinderen of familie. Contacten met kinderen en kleinkinderen maken ons gelukkig, maar vrienden zijn meestal generatiegenoten. Ze hebben net als wij al een heel parcours achter de rug. Vaak begrijpen ze onze toestand en gemoedsgesteldheid zonder woorden of vragen omdat ze hetzelfde hebben meegemaakt.

Bovendien is het nooit goed om de kinderen te belasten met onze problemen. Ze hebben al genoeg aan hun eigen zorgen. Al evenmin is het gezond dat we ons hart bij hen uitstorten over ons intieme leven, onze relatie of seks. Of dat we hen verplichten partij te kiezen voor één van hun ouders.

Met vrienden-generatiegenoten ligt dat anders: het contact is vrijblijvend en tegelijk sterk verbonden. “Misschien is het daarom wel dat vrienden zo belangrijk zijn en ons een gevoel van warm menselijk geluk bezorgen”, meent onze psycholoog. “Vriendschap na 50 evolueert naar een vriendschap waarin niets meer hoeft. We kunnen blijven wie we zijn en verwachten evenmin dat onze vrienden veranderen. We wegen niet op een weegschaal af wat we voor elkaar doen, we laten elkaar alle ruimte. We kunnen eerlijk en vrank met elkaar omgaan. Gaan we met iets niet akkoord, past een afspraak niet, dan zeggen we het gewoon zonder dat dit gevolgen heeft. We zijn er vanzelfspre- kend voor elkaar. We luisteren naar elkaar en veroordelen nooit.”

Eén goede vriend volstaat

In een recente Britse enquête zegt een meerderheid van de ondervraagden dat ze ‘slechts’ vijf echt goede vrienden hebben. Maar zelfs die vijf vindt Herman Dierickx overdreven: “Een intense vriendschap onderhouden met meerdere mensen valt meestal niet te combineren met ons familiale leven. Dat hoeft ook niet. Het is trouwens normaal dat vriendschappen wegvallen met het ouder worden. Eén enkele ‘beste’ vriend(in) volstaat om ons goed te voelen. Hoe vaak we elkaar zien is evenmin belangrijk. We hoeven onze vriendschap niet meer elke week te bevestigen. We weten dat we er zijn voor elkaar, ook al zien we elkaar maar vijf keer per jaar. Maar als we afspreken, nemen we de tijd om bij te praten en samen dingen te doen.”

Vrienden voor uzelf

Het is prima om vrienden 40 jaar of langer te koesteren, maar een nieuwe vriendschap kan even bevredigend zijn. Een vriendschap van lange datum kan doodbloeden omdat we in ons leven keuzes maken waarmee vrienden het moeilijk krijgen. Oude vriendschappen komen onder druk te staan wanneer we scheiden, een nieuwe levenspartner kiezen, een carrièreswitch maken, een politiek engagement aangaan. Dat wil niet zeggen dat er met die vroegere vriendschap iets mis was, wel dat vriendschap voor het leven eigenlijk zeldzaam is.

Daarom heeft onze psycholoog nog een goede raad: “Iedereen zou in de loop van zijn leven tijdig nieuwe vrienden moeten maken. Dat is een vaardigheid die we kunnen oefenen. Een fietstocht, een groepsreis, vrijwilligerswerk: elke gelegenheid is goed om nieuwe sociale contacten op te bouwen. Ook Facebook kan hier een mooie rol spelen, want virtuele contacten kunnen zich wel degelijk ontwikkelen tot een boeiende vriendschap van vlees en bloed. Daarbij is het belangrijk dat we nieuwe vrienden voor ons alleen maken, niet als koppel. Natuurlijk is het goed dat we onze levenspartner daar bij betrekken, maar als die zou wegvallen houden we toch die vriend of vriendin over.”

Ludo Hugaerts en Rodolphe Masuy