Vol levenslust

Op dit moment is ze te zien in de bekroonde Vlaamse film ‘Hasta la Vista’ en als Elvire Deschryver in de Eén-reeks Het Goddelijke Monster. Daarin speelt ze een verslaafde moeder wiens levenslust gefnuikt is door de dood van een kind.

Niets van al die ellende bij actrice Katelijne Verbeke, die deze maand 50 wordt en met meer enthousiasme dan ooit in het leven staat.

Ze woont in een herenhuis op het hippe Antwerpse Zuid, samen met haar twee jongvolwassen kinderen. Het empty nest-syndroom komt er wel aan, lacht ze. “Maar daar geef ik mezelf twee maanden voor”.

Plus Magazine: Viel het u zwaar om voeling te krijgen met een personage als Elvire?

Katelijne Verbeke Als acteur is het altijd leuk om naar extremen te mogen gaan. Om datgene te spelen wat je best niet tegenkomt in je eigen leven. En ook al ben ik tegen pillen, ik heb ontzettend veel voeling met Elvire. Ik heb medelijden met haar. Ze woont als enige aangetrouwde samen met de Deschryvers, is moeder van vijf kinderen en haar grote drama is dat ze een kind verloren heeft. Een kind verliezen is het ergste wat er is. Dat is een verdriet zo groot dat je wel moet blokkeren. Ik heb dat godzijdank nooit moeten meemaken, maar de laatste jaren wel een paar keer moeten spelen. Heel raar. Gelukkig ben ik niet bijgelovig.

U bent zelf moeder van twee kinderen. Kunt u de gevoelens van een vrouw die haar kind verliest dan makkelijk toelaten?

Ik neem afstand en speel. Het is een vak. Fictie en realiteit moeten gescheiden blijven. Fantasie en research zorgen ervoor dat ik een personage geloofwaardig gestalte geef. Maar ik ga niet zo ver dat ik mijn personage daadwerkelijk word.

Is acteren emotioneel uitputtend?

Een voorstelling niet. Die geeft mij alleen maar meer energie. Repeteren wel. Want dat is zoeken naar gevoelens. Het hele gamma aan menselijke emoties zit in elk van ons en als acteur probeer je de juiste te vinden. Elk moment raast er vanalles door ons hoofd. Een “mentalé” noemen we dat. Daarvan kiezen we maar bepaalde dingen die we zeggen of doen. Het boeiende aan ons vak is de mentalé van een personage te bestuderen en daaruit te pikken wat het laat zien.

U bent afgestudeerd aan de Studio Herman Teirlinck in 1984. Is de situatie voor Vlaamse acteurs er intussen op vooruit gegaan?

We hebben intussen kwalitatief ontzettend goede films en er is ook veel meer tv-werk voor acteurs. Toen ik begon was er enkel nog maar Made in Vlaanderen. Maar in het theater blijft het toch moeilijk. En op televisie vind ik dat de kwaliteit er niet altijd op vooruit gegaan is. Die soaps en telenovelles zijn gemaakt voor adverteerders en daar hebben ze dan ook nog enkele acteurs bij nodig. Maar daarvoor gaat een meisje van 18 toch niet naar de toneelschool.

Waarom dan wel?

Voor mezelf kan ik dat niet uitleggen. Het was gewoon een droom. Als kind klom ik al graag op het podium. Bekend of beroemd worden heeft mij nooit geïnteresseerd. Hang naar aandacht had er wel mee te maken. En ik denk dat er ook een oerverteller in mij zit. Ik had mij wel voorgenomen na 10 jaar de balans op te maken. Ik moest zéér tevreden zijn of anders stoppen. En ik kan wel zeggen dat ik zowat alles wat ik wou spelen, heb kunnen spelen.

U bent de laatste jaren te zien in bijna elke Vlaamse fictiereeks. Toch is uw naam niet zo bekend.

Dat komt waarschijnlijk omdat ik zoveel mogelijk de boekjes vermeden heb. In Flikken wou ik altijd liefst in uniform spelen, hoewel ik dat lelijk vind. Maar daardoor was er een groot contrast met hoe ik er privé uitzie. Ik ben ook altijd voorzichtig geweest met populaire series.

Hebt u ook moeilijkere periodes gekend als actrice?

Ik heb er net één achter de rug. De eerste keer in mijn leven. Omdat er 5 producties wegvielen of verschoven, was er plots een leegte. En in Nederland zijn er zo’n drastische besparingen dat daar helemaal alles stil ligt. Ik heb voor het eerst kennis kunnen maken met de realiteit van veel acteurs.

Wat doet u op zo’n moment?

Panikeren. Ik word dan heel drastisch. Ik heb naar vacaturebanken gekeken. Maar ik begon te bibberen. Mijn klavier leek te zeggen: “Niet doen”. Maar tegelijkertijd ben ik er zo achter gekomen dat ik toch nog eens iets anders wil doen. Zolang ik maar creatief kan zijn. De dip heeft niet lang geduurd. Nu ben ik weer bezig met een nieuw theaterstuk. Ik ga ook studeren om les te kunnen geven.

En ik wil zelf meer schrijven en realiseren.

Is het lastiger voor ouder wordende vrouwen om aan rollen te raken?

Absoluut. We moeten daar niet hypocriet over doen. Gegroefde mannen zijn mooi, gegroefde vrouwen zijn oud. Da’s helaas nog altijd zo. Ook al zijn theatermensen doorgaans gevoelig en ruimdenkend. Natuurlijk kan je tot op hoge leeftijd rollen blijven spelen, maar procentueel gezien zijn er toch meer vrouwen dan mannen die afhaken.

Maar misschien worden de rollen die u krijgt wel interessanter?

Eigenlijk vind ik ze niet beter of slechter. Voor mij zijn de meest gelaagde rollen de interessantste.

Elvire Deschryver is bijvoorbeeld één van de rollen die ik tot nu toe het liefst heb gespeeld. Ze is compleet gek, maar toch complex. Ik heb niet zomaar gek gedaan, maar ik heb gezocht naar waar dat vandaan komt, naar hoe levenslust kan gefnuikt worden door verdriet. Dat kan je inderdaad moeilijk spelen als je vijfentwintig bent.

Kunt u als actrice makkelijk omgaan met de uiterlijke tekenen van veroudering?

Er is natuurlijk een verband tussen er goed uitzien en je goed voelen. Eigenlijk vond ik mezelf wel een knappe griet als ik nu kijk naar foto’s van vroeger. Ik had dat meer moeten gebruiken (lacht). Maar toen wou ik vooral bezig zijn met inhoud.

U wordt deze maand 50. Staat u daar bij stil?

Het is zo raar. Plots besef ik dat ik sterfelijk ben. Terwijl ik daar anders nooit bij stilstond. Stel dat ik 75 word, dan zit nu tweederde van mijn leven erop. Dat is zo’n griezelige gedachte. Toen mijn moeder 5 jaar geleden stierf, was dat de eerste keer dat ik van dichtbij met de dood geconfronteerd werd. Ik dacht toen: ik zou er goed aan doen om sterfelijkheid in mijn leven te integreren zodat mijn kinderen niet zo moeten lijden als het gebeurt. Want iemand verliezen doet zo verschrikkelijk veel pijn.

Op welke manier doet u dat dan?

Dat gààt niet. We hebben zo’n cultuur waarin de dood wordt weggemoffeld. Ik kan niet zeggen dat ik bang ben van de dood, wel van lijden. Of er na de dood iets is, weet ik niet, maar feit is dat er geen enkel stoffelijk materiaal op aarde verloren gaat. Dat ik stof en as ga worden en daar later misschien goeie aardappelen op groeien, dat vind ik best een troostend vooruitzicht. Ik moet zeggen: mijn levenslust neemt absoluut niet af door stil te staan bij mijn sterfelijkheid. Integendeel.

Maakt acteren u gelukkig?

Absoluut. Het is ‘flippen’ als het goed gaat.

En daarbuiten?

Liefde en vriendschap. En mijn kinderen, die zijn mijn grootste geluk.

Zo op zondag voor hen om pistolets gaan en dan boos zijn omdat ze niet op tijd opstaan: die kleine dingen maken mij gelukkig.

Het Goddelijke Monster, nog tot 6 november elke zondagavond om 21.20 u. op Eén.

Ann Heylens – Foto’s: Frederik Weekx

“Gegroefde mannen zijn mooi, gegroefde vrouwen zijn oud. Da’s helaas nog altijd zo.”