Vier uw pensioen, verleg uw grenzen!

Stoppen met werken kunt u in mineur doen: snel een feestje en de deur achter u dicht. Maar u kunt ook iets ondernemen dat uw grenzen verlegt: een tocht naar Compostela, een inschrijving aan de universi-teit,... Een uitdaging als start van een nieuw leven.

Allemaal flauwekul, waarom zou je iets speciaals moeten doen als je met pensioen gaat? Ik lever die dag mijn badge in op het werk en daarmee basta!

Niet iedereen voelt de behoefte om de overgang naar het (brug)pensioen te vieren. Dat blijkt uit uw reacties op ons thema van de maand (zie p. 20). “Dat is begrijpelijk, zeker wanneer de laatste werkjaren moeilijk of frustrerend waren. Maar toch hebben deze mensen ongelijk. Achteraf gaan ze er spijt van hebben”, benadrukt Mark Claus. Hij is de auteur van het boek Hartelijk gepensioneerd! en verzorgde jarenlang voorbereidingscursussen op het pensioen (*).

“De overstap van werken naar niet-werken blijft één van de meest ingrijpende veranderingen in ons leven. We onderschatten de impact, privé en sociaal. Een overgangsritus is hier zeker op zijn plaats, ook al beperkt zich dat tot een etentje. Vroeger had je in vele bedrijven een cultuur om iemand bij zijn pensioen uit te wuiven met een feest of een ongewone dag. Door de crisis – en omdat we vaak vervroegd stoppen – is dat gebruik helaas verloren aan het gaan.”

“Ik kan het nog, ik denk aan morgen”

Een sociaal gebeuren combineren met een solo-exploot: dat vindt onze deskundige de ideale overgangsritus. “Het sociale gebeuren kan een klassiek feestje zijn met de collega’s en met de familie (apart of samen), een verrassingsdag op de laatste werkdag, een uitstap of een weekendje Ardennen. Ik heb kaderleden gekend die een studiedag organiseerden als afsluiting van hun carrière. Ik vond het geweldig toen hun partner en hun kinderen onverwacht tussenkwamen als sprekers. Het is ook goed een afscheidsspeech voor je collega’s te schrijven. Je hoeft die desnoods niet helemaal voor te lezen, je kunt hem ook rondmailen of uitdelen.”

Daarnaast kan een individueel exploot heel louterend werken. Bij het sociale gebeuren blijf je als gevierde meestal passief. Het wordt voor jou georganiseerd. Je krijgt cadeautjes, bloemen en misschien een originele herinnering. Je kunt het alleen maar ondergaan en je laten meedrijven. Wanneer je echter voor een persoonlijke uitdaging kiest, onderneem je zelf iets. Dat eigen initiatief is symbolisch heel belangrijk. Je exploot kan een fysieke uitdaging zijn: een beklimming van de Mont Blanc of de Kilimandjaro, een solofietstocht naar Madrid, een duosprong met de parachute, een bedevaart naar Compostela. Het hoeft echter niet noodzakelijk om een sportieve challenge te gaan. Een mentale onderneming kan even uitdagend zijn: je inschrijven voor een computercursus, een nieuw vak leren (metselaar, vastgoedmakelaar, kok...), de stap naar de universiteit zetten, een vennootschap oprichten. Of iets anders dat je al je hele leven wou doen maar waarvoor je nooit tijd hebt gehad.

Mark Claus: “Je exploot hoeft niet per se gevaarlijk te zijn, van belang is dat het voor jezelf grensverleggend is. Dan zijn de persoonlijke voldoening en de symboolwaarde het grootst. Je exploot wordt tegelijk een eindpunt, een breuk, een nieuw begin én een bezinningstocht. Je bewijst dat je niet afgeschreven bent en tijdens je exploot ga je je bezinnen over je toekomst. Wat wil ik nog doen in mijn leven? En hoe ga ik dat concreet aanpakken? Je zet je voornemens op een rijtje en stippelt een nieuwe weg uit. Ideaal is daarom een uitdaging waarop je later kunt voortbouwen. Een duosprong kan de eerste stap zijn naar een opleiding tot soloparachutist.”

Niet alleen voor mannen

Wie rondkijkt in zijn omgeving, zal merken dat het vooral mannen zijn die kiezen voor een persoonlijk exploot als overgang naar het pensioen. Dit geldt zeker als het om een sportieve uitdaging of een fysiek belastende inspanning gaat. “Dat is vaak, maar niet altijd waar”, zegt Mark Claus. “Een voettocht naar Compostela is ook bij vrouwen in trek als symbolische afsluiter en als start van een nieuwe levensfase. Toch kan ik niet ontkennen dat vooral mannen die prestatiedrang voelen. Het ik-kan-het-noggevoel is voor hen belangrijk. Vrouwen die stoppen met werken, hebben dikwijls meer de behoefte om zich volop te gaan inzetten voor hun gezin en hun (klein)kinderen. Ook dat kan grensverleggend zijn. Neem een vrouw die altijd een drukke topbaan heeft gehad en er ineens radicaal voor kiest elke dag op de kleinkinderen te passen: wees maar zeker dat dit een radicale ommezwaai is!”

(*) In de zomer verschijnt van Mark Claus: ‘Bouwstenen voor een gelukkig pensioen’ (uitg. Lannoo).

Ludo Hugaerts

“Leg uw exploot vast in een fotoalbum, een dagboek of een blog”, adviseert Mark Claus. “Later zult u daar heel dankbaar om zijn.”