Vet eten hoeft uw gezondheid niet te schaden

Decennialang werden vetten met alle zonden overladen. Maar voedingsdeskundigen veranderen nu het geweer van schouder: vetstoffen houden uw brein in topvorm, uw huid jong, ja zelfs uw humeur en uw lijn varen er wel bij!

Zo’n 30 jaar geleden werden alle vetten tot publieke vijand nummer 1 uitgeroepen. Tot wetenschappers op een dag vaststelden dat rond de Middellandse Zee maar weinig mensen aan hart- en vaatziekten lijden. Ze namen hun levensstijl en eetgewoonten onder de loep en daarbij vielen veel vis, groenten en olijfolie op. Ook de Eskimo’s droegen bij tot het vetdebat: hun sterftecijfer ligt – net als bij de inwoners van het Japanse eiland Okinawa – zo extreem laag door hun grote consumptie van koolzaadolie en vette vis. Vanuit deze vaststellingen raden voedingsdeskundigen vandaag aan om het eetpatroon van deze volkeren over te nemen en de ‘goede’ vetten in eer te herstellen. Maar koester geen vals hoop: wilt u gezond blijven en uw brein in topvorm houden dan blijven snacks, chips en ander gebak dat rijk is aan verzadigde (‘slechte’) vetten verboden. En ook van gezonde oliën moet u geen volle teugen drinken!

Omega 3 versus omega 6

Onverzadigde (‘goede’) vetzuren spelen in ons lichaam een cruciale rol: ze verlagen het cholesterolgehalte, houden hart en bloedvaten gezond, voorkomen vroegtijdige veroudering, geven het afweersysteem een boost, werken ontstekingsremmend, bevorderen de werking van ons brein, zorgen voor een evenwichtig zenuwstelsel, voeden de huid en het haar en zorgen voor een goed geheugen. Cardiologen raden omega 3-vetzuren aan omdat die het risico op zowel atherosclerose (vetafzetting op de slagaderwand) als een infarct verminderen. Diezelfde vetzuren zouden ook een rol spelen bij de preventie van prostaatkanker, de ziekte van Alzheimer, huidaandoeningen. Zelfs tegen stress en angstgevoelens trekken ze ten strij-de. Voor al die weldaden is er een eenvoudige verklaring: onze celwanden zijn opgebouwd uit vetzuren. Als we onvoldoende vet nuttigen verstijven de celmembranen wat een correcte uitwisseling van voedingsstoffen in de weg staat. Hoe herkent u een tekort aan vetzuren zonder bloed te laten prikken? Uw opperhuid wordt droger, u krijgt concentratiestoornissen en uw stemming gaat als een jojo op en neer.

Breinboosters

Ons brein gedraagt zich als een pasja: het bedient zich als eerste van de voedingsstoffen die het nodig heeft. Dat de rest van het lichaam daardoor verzwakt, laat de hersenen koud! Het brein heeft pas als laatste last van echte ondervoeding. Maar hersenen gevoed met vet van bedenkelijke kwaliteit werken niet zoals het hoort. Een fenomeen dat goeroes goed kennen: ondervoeding, veelvuldig vasten en/of veganisme (geen dierlijke producten – ook geen melk en eieren) maakt sekteleden volgzamer, futloos en mentaal mak. Ons brein bestaat voor 60% uit vetten, waarvan 20% essentiële vetzuren. Vermits we die laatste niet zelf kunnen aanmaken, moeten we ze uit onze voeding halen. Wilt u uw brein in topvorm houden, zet dan volop in op vette vis, koolzaadolie, oliehoudende planten, enz.

Zelfs bij een dieet

Na tal van magere jaren is vet niet langer de grote boosdoener. Daar kijkt al wie opgegroeid is met 0% vet vreemd van op. Nochtans zijn vetstoffen geen dikmakers, zorgen ze sneller voor een verzadigd gevoel en doen ze onze rondingen (in tegenstelling tot koolhydraten) niet toenemen. Wel integendeel: essentiële vetzuren doen vetkussentjes wegsmelten en remmen de vetophoping. Op voorwaarde dat u voor de juiste vetten kiest en niet al te kwistig met olie omspringt.

Verborgen vetten

Het Nationaal Voedings- en GezondheidsPlan beveelt volwassenen aan om 30 tot 35% van de dagelijkse 2000 kcal uit vet te halen. Helaas krijgen we meer binnen – tot 39% volgens de Hoge Gezondheidsraad. Erger nog: we geven de voorkeur aan slechte vetten: omega 6-vetzuren, transvetzuren. Dat verklaart de enorme opmars van beschavingsziekten als zwaarlijvigheid, hart- en vaatziekten, kanker.

Vetten zijn goed voor 9 kcal per gram (bij koolhydraten en eiwitten is dat 4 kcal) maar sommige zijn zichtbaar (boter op de boterham, olie om te bakken), andere veel discreter. “Het grootste gevaar schuilt in de verborgen vetten”, waarschuwt voedingsdeskundige Dr. Jean-Michel Cohen. “Als u olie gebruikt, weet u dat u vet consumeert. Maar als u een chocoladereep opsmult, bent u zich daar niet van bewust. Nochtans bevatten sommige tussendoortjes evenveel vet als ganzenleverpastei!”

Ogen open!

Jean-Michel Cohen analyseerde ook de hartige pannenkoeken, quiches en groentestoofpotjes die u in de winkelrekken vindt. Een aantal van deze ogenschijnlijk gezonde maaltijden bevatten tot 10 gram vet, terwijl dat eigenlijk maar 4 gram per 100 gram zou mogen zijn. Zelfs yoghurt koopt u beter niet blindelings: met 3 tot 10 gram vet bevatten sommige yoghurts net zoveel calorieën als een dessert en horen ze dus thuis in de categorie ‘slechts af en toe van genieten’. Wie te veel kant-en-klaar bereidingen eet, verbruikt vetten van slechte kwaliteit omdat nogal wat van deze producten (vaak de goedkoopste) geharde vetten bevatten. Om die te vermijden, doet u best uw boodschappen met een scherpe blik en een goed vergrootglas.

Michèle Rager

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content