Veel vlees, een beetje of helemaal niet

Een juiste hoeveelheid dierlijke proteïnen is noodzakelijk voor een gezonde voeding. Plantaardige alternatieven zijn mogelijk, maar niet om het even wat!

Proteïnen vormen de basis van onze cellen en spieren, de bouwstenen van ons menselijk lichaam. “Maar ze dienen tot veel meer,” preciseert Serge Pieters, professor dieetleer aan het Paul Lambin Instituut (Sint-Lambrechts-Woluwe). “Dagelijks hebben we een bepaalde hoeveelheid proteïnen nodig – en de aminozuren die ze bevatten – om onze biochemische reacties te verzekeren en een goede immuniteit te garanderen. Die proteïnen kunnen niet door ons lichaam worden aangemaakt en moeten dus via de voeding worden opgenomen.”

De traditionele bronnen van proteïnen in de voedingsdriehoek zijn allemaal van dierlijke oorsprong: vlees, vis, eieren, maar ook melkproducten. Toch bestaan er ook andere goede bronnen zoals peulvruchten (linzen, erwten...) en vegetarische alternatieven (tofu, quorn...). Het is dus mogelijk om uw vleesverbruik te verminderen of zelfs helemaal af te bouwen, zonder tekorten op te lopen. Maar het blijft belangrijk om vooraf goed te weten waaraan u begint. En zeker niet overhaast tewerk te gaan.

Een handvol

“Diëtisten zijn niet noodzakelijk voorstanders van voeding zonder vlees,” zegt Serge Pieters er meteen bij. “Men gaat er van uit dat de mens van nature omnivoor is en vlees dus deel uitmaakt van een evenwichtige voeding. Maar we moeten opnieuw leren vlees eten, in correcte hoeveelheden.”

In theorie heeft het menselijk lichaam 0,8 tot 0,9 g proteïnen per dag nodig. Maar het Belgische

gemiddelde ligt rond 1,5 tot 1,6 g per dag per persoon. “Wij eten dus allemaal bijna evenveel proteïnen als een bodybuilder nodig heeft, maar we hebben helemaal niet zoveel spieren! De hoeveelheid vlees die u per dag nodig hebt, past in uw handpalm, vingers niet meegerekend.” Hoewel we daar allemaal wel ver over gaan, vermijdt u toch best om regelmatig een côte à l’os van 1 kg of een volledig hammetje naar binnen te werken.

Meer vervangen dan weglaten

Onze vleesconsumptie verminderen is dus een aanrader. Maar sommigen gaan verder en kiezen ervoor om vlees volledig van hun bord te bannen omdat het hen niet smaakt of om ideologische redenen. (lees 3 redenen om vegetariër te worden, p. 33)

“Daar is niks mis mee,” onderstreept Ser-ge Pieters. “Als men het goed aanpakt en geen voedingsmiddelen als melkproducten en eieren terzijde schuift, is dit dieet uitstekend en qua voedingswaarde te vergelijken met het mediterrane dieet. Maar let op en wees goed voorbereid. U kunt niet simpelweg van de ene op de andere dag zeggen: “Voortaan eet ik geen vlees meer en beperk ik me tot groenten en zetmeel.” Wie op die manier tewerk gaat, zal noodzakelijke voedingsstoffen mislopen en met tekorten te kampen krijgen.”

Want proteïnen in planten zijn over het algemeen van een minder goede kwaliteit dan deze die uit dierlijke producten. “We hebben negen verschillende aminozuren per dag nodig. Als u vlees eet of melk drinkt, levert dat geen enkel probleem op. Uit beide bronnen kunt u de noodzakelijke hoeveelheid halen.”

“Maar als u zich beperkt tot linzen, quorn, rijst of tofu, zal dat niet lukken. Want peulvruchten of graangewassen bevatten soms een onvoldoende hoeveelheid van één bepaald aminozuur, terwijl ze rijk zijn aan andere types aminozuren. Bij vegetariërs komt het er dan ook op aan om het juiste type en de juiste dosis van bepaalde graangewassen en peulvruchten te combineren om alle noodzakelijke aminozuren binnen te krijgen. Zoals een combinatie van griesmeel en kikkererwten bijvoorbeeld.”

Beetje bij beetje

Bovendien kunt u vlees niet zomaar ineens uit uw voedingspatroon schrappen: ook de darmen moeten zich aanpassen aan een vegetarisch dieet, met een constante toename van de consumptie van peulvruchten of vegetarische producten.

“Als iemand niet gewoon is om zoveel vezels te eten, kan een plotse en te grote opname gisting veroorzaken en flatulentie met zich meebrengen. Maar ook constipatie kan een gevolg zijn, want vezels nemen water op. Daarom moet men leren om veel meer water te drinken en meer aan sport te doen. En iets dat misschien wat moeilijker ligt: niet wachten om naar het toilet te gaan, maar meteen gaan als men er nood aan heeft.”

Kortom, vegetariër worden betekent dat u uw hele levenswijze moet veranderen.

Nicolas Evrard