Vecht niet tegen, maar... voor windmolens!

Met zijn ecologische bakfiets trekt hij ten strijde tegen de vervuiling. Van zaal naar theater, van kind naar volwassene. Dimitri Leue zoekt naar het goede. Naar mooie windmolens, naar yin en yang. En hij praat over Clouseau in het Sportpaleis en de noden van Afrika. En over de demon van de vanzelfsprekendheid.

In zijn repetitieruimte in Mortsel staat het stalen ros te blinken waarmee hij, vermomd als de ecologische ridder Don Kyoto, de Vlaamse wegen onveilig maakt. Gelukkig is Dimitri Leue dol op verkleedpartijtjes.

Plus Magazine: Je nieuwe voor-stelling gaat over een groene ridder. Op die manier surf je handig mee op de golven van de groene hype.

Dimitri Leue: Inderdaad, maar dat past wel in mijn zoektocht naar het goede in het leven die je ook in andere voorstellingen vindt. In dit geval is het heel concreet: hoe moeten wij nu op deze planeet leven? Ik ben tevreden dat zoveel mensen beseffen dat we te veel vervuilen. We hebben geluk met de plek waar we geboren zijn. België is best een mooi land en dat moeten we zo houden. We mogen het niet zover laten komen dat we met mondmaskers moeten rondlopen zoals in Azië.

Je maakt zowel voorstellingen voor kinderen als voor volwassenen. Wie wil je met dit project het meest sensibiliseren?

Ik denk dat de jeugd al doordrongen is van het idee maar de oudere generaties moeten overtuigd worden. Velen denken nog: Ik heb altijd zo geleefd, waar-om zou ik iets moeten veranderen? Wat ik storend vind, is dat sommigen de opwarming van de aarde als een geloof bestempelen, niet als een wetenschap. Terwijl de bewijzen verpletterend zijn. En dan heb je er ook die met het esthetische argument komen aandraven: windmolens zijn niet mooi. Is een kernreactor dan zo prachtig? Als je door Nederland of Denemarken rijdt, zie je velden vol windmolens. Ik vind dat waanzinnig mooi.

Je wekt op het podium trappend zelf je energie op. Dat wordt een ware uitputtingsslag!

Zeker. Op het podium gebruik ik mijn eigen energie omdat podiumlampen enorme energievreters zijn. Met de energie van één avond Clouseau in het Sportpaleis bijvoorbeeld, kan een stad in Afrika een week verder. Dat wil ik duidelijk maken. Het wordt dus een milieuvriendelijke voorstelling, maar daarmee ga ik het CO2-probleem natuurlijk niet oplossen. Ik wil alleen maar tonen dat we met kleine zaken al heel wat kunnen veranderen. Tegelijk is het ook een zoektocht naar hoe ver je kunt gaan in het groene gedachtegoed. Net als Don Quijote is Don Kyoto een tragische figuur, want je mag ook niet in een soort groen fundamentalisme belanden. Het is altijd yin én yang.

Het grote publiek kent je vooral als acteur (Vaneigens, Team Spirit, Windkracht 10, Het Peulengaleis, W@=D@, de Koningspinguïn) maar je schrijft ook boeken en scenario’s.

Mijn leven is als een kettingreactie. Ik rol van de ene activiteit in de andere. Dat gaat al zo van sinds we als jonge vrienden met de Kakkewieten van start gingen. Die optredens waren één grote verkleedpartij. Wat er op het podium gebeurde, hing meestal af van wat we toevallig aan hadden! Optreden met de Kakkewieten, dat is kind zijn. In de grotere producties voor het Paleis (het Antwerps theaterhuis voor jongeren en kinderen) gaat het er natuurlijk meer gestructureerd aan toe, maar toch probeer ik die openheid te bewaren.

Wat was er eerst: acteren of schrijven?

Op school schreef ik graag opstellen en ik had ook snel door dat ik kon scoren bij vriendinnen door brieven te schrijven. Maar ik wou acteren, de mensen laten lachen. Mijn oom Warre Borgmans was mijn voorbeeld, hoewel hij me sterk afraadde acteur te worden. Hij wou me een normaal leven gunnen, zei hij altijd. Maar ik volhardde in de boosheid. Ik ging toch naar de toneelschool. En tijdens mijn laatste jaar wou ik een monoloog spelen maar ik vond geen tekst die honderd procent samenviel met wat ik wou vertellen. Zo ben ik zelf beginnen te schrijven. Die eerste tekst ging over liefdesverdriet, over dat je niet alleen kunt beslissen dat je gemaakt bent voor elkaar. En over het onwaarschijnlijke feit dat iemand die je heel graag ziet na een tijdje kan zeggen: nee, ’t is gedaan. Dat was sterk autobiografisch getint. Ik heb daar toen ook een kinderboek over geschreven. Mijn nichtje was zeven en ik wou haar uitleggen wat liefdesverdriet is.

Ondertussen ben je zelf vader van twee kinderen...

Nu is er een andere zoektocht in de plaats gekomen, die van het opvoeden. Mijn denkwereld is compleet veranderd. Je verliest het kind in jezelf omdat je meer verantwoordelijkheid hebt, maar door het contact met je eigen kinderen komt het toch weer naar boven. Ik wil een vriend zijn voor mijn kinderen, dat is het leukst. Maar ik moet ook een vader zijn: een moeilijke evenwichtsoefening.

Ga je je kinderen vertellen dat de vorige generaties onvoorzichtig met het milieu zijn omgesprongen?

Er is in het verleden zeker te veel vervuild, maar dat gebeurde uit onwetendheid. Het heeft geen zin de generaties tegen elkaar op te zetten. Je kunt veel manieren vinden om mensen verdelen: jong en oud, man en vrouw, blank en zwart, christen en islamiet. We moeten niet zoeken naar de ver-schillen, maar naar wat ons bindt. We zullen dit probleem toch samen moeten oplossen. Al die politieke spelletjes waarbij men steeds de zwarte piet naar iemand anders wil toeschuiven, zijn maar op één ding gebaseerd: angst. Het is heel menselijk om de fouten steeds bij iemand anders te leggen. In mijn boek Gaande Weg staat er één zinnetje dat ik erg belangrijk vind: hij of zij die het beste kan samenzijn is de gelukkigste mens van de wereld. Dat is een zeer moeilijke opdracht, want met sommigen wil je helemaal niet samenzijn. We moeten niet allemaal hetzelfde eten of op dezelfde manier denken, maar we moeten wél kunnen samenleven. Daarom probeer ik met deze voorstelling ook mensen te bereiken die normaal misschien niet naar het theater zouden komen.

Je hebt je voor dit stuk laten inspireren door Don Quijote van Cervantes. Het hoofdpersonage van die roman vecht tegen zijn eigen demonen. Tegen welke demonen moet Dimitri Leue vechten?

Tegen de demon van de vanzelfsprekendheid. We zien niet meer wat we hebben of dat we relaties met vrouw en kinderen, met vrienden verwaarlozen. We denken dat alles zal blijven zoals het is, maar dat is niet zo. Af en toe eens nadenken over oorzaak en gevolg is een gezonde bezigheid.

Don Kyoto nog tot begin juni, overal in Vlaanderen. Info: www.rataplanvzw.be en tel. 03 292 97 40. De tekst verschijnt ook in boekvorm bij uitgeverij Lannoo.

Filip Godelaine – foto’s: Benny De Grove